Brak postępu w sprawie udzielania firmom poręczeń i gwarancji

Rozporządzenie jest konsekwencją uchwalenia przez Sejm 2 kwietnia 2009 r. nowelizacji ustawy o poręczeniach i gwarancjach SP w związku z realizacją rządowego Planu Stabilności i Rozwoju. W założeniu nowe przepisy mają doprowadzić do wymiernego rozwoju bezpiecznej akcji kredytowej dla małych i średnich przedsiębiorstw. Przewidziano na to 20 mld zł.

Tempo wprowadzenia pomocy ma ogromne znaczenie i jest nakazem chwili. Przedsiębiorcy czekają na odblokowanie działalności kredytowej banków. Na efekty rządowego programu trzeba będzie jednak czekać długo, wątpliwe jest nawet, czy one w ogóle nadejdą.

Rozporządzenie nie ograniczyło ogromnej liczby dokumentów i analiz, które na mocy dotychczasowych przepisów muszą przedstawiać przedsiębiorcy starający się o państwowe poręczenie. Co więcej, ilość warunków do spełnienia przewyższa wymagania obowiązujące przy ubieganiu się o klasyczny kredyt bankowy. Bardzo prawdopodobne, że nadmiar biurokracji zniechęci firmy do ubiegania się o gwarancje Banku Gospodarstwa Krajowego, a tym samym ograniczy skuteczność całego systemu wsparcia.

Poręczenia i gwarancje mają być udzielane za wynagrodzeniem odpowiadającym wynagrodzeniu rynkowemu i do wysokości 60 proc. pozostającej do spłaty kwoty zobowiązania wraz z 60 proc. należnych z tego tytułu odsetek. Wysokość opłaty prowizyjnej ma być zależna od posiadanego przez podmiot wnioskujący ratingu wydanego przez agencję oceniającą wiarygodność kredytową. Jest to praktyka mało popularna w naszych warunkach, głównie z uwagi na wysokie koszty, dla małych i średnich firm często stanowiących barierę nie do przejścia. Brak ratingu oznaczać będzie pobieranie opłaty w najwyższej wysokości wynikającej z tabeli stawek. Spełnienie tych warunków przez małe i średnie firmy będzie w zasadzie niemożliwe. W efekcie zamiast ułatwień kredytowych będziemy mieli do czynienia z utrudnieniem w pozyskiwaniu kredytów.

Zawarte w rozporządzeniu zasady uzyskiwania gwarancji BGK są w wielu miejscach niejasne lub wieloznaczne. Przykładowo dotyczy to wymogu podwójnej opinii (banku-kredytodawcy i BGK) na temat sytuacji finansowej kredytobiorcy, a także oceny przedsięwzięcia, na które ma być udzielona gwarancja. Wątpliwości budzi też konieczność przedstawienia niektórych danych finansowych (np. o płynności i rentowności) bez sprecyzowania metody ich wyliczenia, co będzie skutkować znaczącym wydłużeniem procedury ubiegania się o gwarancje.