Powódź uniemożliwia realizację umowy? Sprawdź co można zrobić [Przykłady]
![Powódź uniemożliwia realizację umowy? Sprawdź co można zrobić [Przykłady]](https://webp-konwerter.incdn.pl/eyJmIjoiaHR0cHM6Ly9nLml/uZm9yLnBsL3AvX2ZpbGVzLz/M4MTA1MDAwL3Vtb3dhLTM4M/TA0ODg0LmpwZyIsInciOjc3MX0.jpg)
REKLAMA
REKLAMA
- Wpływ powodzi na wykonanie świadczeń umownych
- Świadczenie niemożliwe?
- Czym jest niemożność gospodarcza?
Wpływ powodzi na wykonanie świadczeń umownych
Powódź może prowadzić do częściowej lub całkowitej niemożności wykonania świadczenia umownego. W sytuacji gdy wykonanie świadczenia stało się niemożliwe, na skutek powodzi, wówczas zobowiązany do wykonania świadczenia (dłużnik) zostaje zwolniony z jego realizacji i nie może domagać się świadczenia wzajemnego. Jeżeli jednak dłużnik już otrzymał świadczenie wzajemne, wówczas jest zobowiązany do jego zwrotu zgodnie z przepisami o bezpodstawnym wzbogaceniu.
Świadczenie niemożliwe?
Świadczenie jest uznawane za niemożliwe, gdy żadna osoba, nie tylko sam dłużnik, nie jest w stanie go zrealizować [1].
Została zawarta umowa na pomalowanie ścian w mieszkaniu, określony został termin rozpoczęcia prac i została udzielona zaliczka na poczet wykonania usługi. Następnie, przed ustalonym terminem rozpoczęcia malowania mieszkania, nastąpiła powódź, w wyniku której budynek, w którym znajdowało się mieszkanie uległ zniszczeniu. Umowa wygasła, a otrzymana zaliczka powinna zostać zwrócona.
Natomiast, gdy powódź uniemożliwiła realizację części świadczenia, wówczas zobowiązany do wykonania świadczenia (dłużnik) traci prawo do odpowiedniej części wzajemnego świadczenia.
Została zawarta umowa na pomalowanie ścian w mieszkaniu (dwa pokoje, kuchnia, przedpokój), określony został termin rozpoczęcia prac i wynagrodzenie ryczałtowe za usługę. Wymalowany został jeden pokój i nastąpiła powódź, w wyniku której budynek, w którym znajdowało się mieszkanie uległ zniszczeniu. Wynagrodzenie jest należne za wymalowanie jednego pokoju, a nie za wymalowanie całego mieszkania.
Czym jest niemożność gospodarcza?
Od następczej niemożności wykonania świadczenia umownego należy odróżnić niemożność gospodarczą [2], czyli sytuację, w której co prawda nadal świadczenie może zostać wykonane, ale na skutek gwałtownie zmienionych warunków, znacząco zwiększyły się zakres prac i ich koszty, czego nie można było przewidzieć przy zawieraniu umowy. Powstaje wówczas rażąca dysproporcja między wartością przedmiotu świadczenia, a oczekiwanych przez stronę korzyści i kosztów, które należy ponieść, aby wykonać zobowiązanie.
W takiej sytuacji pozostaje renegocjowanie postanowień umowy, a w razie braku porozumienia niezbędne będzie rozstrzygnięcie w sądzie.
Sąd może określić sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet rozwiązać umowę, uwzględniając wzajemne rozliczenia, kierując się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym (art. 3571 § 1 k.c.).
Została zawarta umowa na pomalowanie ścian w mieszkaniu (dwa pokoje, kuchnia, przedpokój), materiał miał zapewnić wykonawca świadczenia (malarz), określony został termin rozpoczęcia prac oraz wynagrodzenie ryczałtowe. Przed rozpoczęciem wykonywania prac, nastąpiła powódź, która do wysokości 1,5 m zalała mieszkanie. Malowanie mieszkania jest możliwe, ale wymaga uprzedniego osuszenia, odkażenia i zabezpieczania ścian specjalistycznymi preparatami. Takie działania nie były przewidywane podczas zawarcia umowy, a istotnie wpłynęły na rozmiar prac i ich koszt.
Autor: Radca Prawny Zbigniew Cieślak, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy
[1] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 2002 r., sygn. akt III CKN 1015/99, LEX nr 55497; Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2013 r., sygn. akt V CSK 500/12, LEX nr 1425057
[2] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 2021 r., sygn. akt V CSKP 21/21, LEX nr 3219748
REKLAMA
REKLAMA
