W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, gdy przedsiębiorcy, dążąc do uproszczenia rozliczeń finansowych i wyeliminowania płatności pieniężnych, zawierają umowy, na mocy których przekazują sobie wzajemnie towary bądź usługi. Dokonanie płatności za towar lub usługę nie w formie pieniężnej, lecz za pomocą innego towaru lub usługi, nosi nazwę transakcji barterowej. Konsekwencją zawarcia umowy barterowej dla rozliczeń VAT jest wystąpienie dwóch odrębnych transakcji. Każda ze stron umowy będzie występowała jednocześnie jako sprzedawca oraz nabywca.