REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Spółka komandytowa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marcin Kaczmarek

REKLAMA

Prowadzenie działalności w formie spółki komandytowej pozwala czasem uciec przed odpowiedzialnością finansową za jej zobowiązania i uwalnia od płacenia podatku CIT.

Spółka komandytowa jest jedną ze spółek handlowych, uregulowanych w ustawie z 15 września 2000 r.

REKLAMA

REKLAMA

Kodeks spółek handlowych (dalej zamiennie k.s.h.). Polskie prawo handlowe rozróżnia dwa typy spółek: spółki osobowe i spółki kapitałowe. Kodeks nie wprowadza ich definicji, a jedynie ogranicza się do wyliczenia poszczególnych typów spółek, wprowadzając zasadę numerus clausus spółek handlowych. Spółka komandytowa, z uwagi na jej charakterystyczne elementy, zakwalifikowana zastała przez ustawodawcę do kategorii spółek osobowych.

Zgodnie z treścią art. 4 § 1 ustawy, do spółek osobowych zaliczyć należy: spółkę jawną, partnerską, komandytową i komandytowo-akcyjną. Natomiast spółkami kapitałowymi są w rozumieniu ustawy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjne. Kolejność, w jakiej Kodeks spółek handlowych wymienia poszczególne typy spółek, nie jest przypadkowa. Jako pierwsza wymieniona jest spółka jawna, która najlepiej oddaje osobowy charakter omawianych form prawnych. Natomiast jako ostatnią spółkę osobową Kodeks wymienia spółkę komandytowo-akcyjną, która w wielu aspektach bliższa jest spółce kapitałowej niż osobowej, o czym dobitnie świadczy fakt odpowiedniego stosowania do niej przepisów o spółce akcyjnej. Spółka komandytowa umieszczona została tuż przed spółką komandytowo-akcyjną, co wskazuje, że forma ta nie tylko posiada cechy charakterystyczne dla spółek osobowych, ale także przypisać jej można pewne elementy spółki kapitałowej.

Definicja

Zgodnie z treścią art. 102 k.s.h., spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona. Definicja ta wskazuje na dwa istotne elementy charakteryzujące spółkę komandytową. Są to:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

1) występowanie dwóch typów wspólników, posiadających różne prawa i obowiązki wobec spółki i jej wierzycieli, a także

2) prowadzenie działalności pod własną firmą.

O ile drugą z wymienionych cech przypisać można wszystkim spółkom prawa handlowego, o tyle pierwsza charakterystyczna jest tylko dla spółki komandytowej i komandytowo-akcyjnej (tam jednak podział ten jest jeszcze dalej posunięty).

REKLAMA

W świetle przytoczonego przepisu w spółce komandytowej występują wspólnicy będący komplementariuszami oraz wspólnicy będący komandytariuszami. Zgodnie ze stanowiskiem doktryny, rozróżnienie to wprowadza do spółki komandytowej funkcjonowanie inwestorów aktywnych i inwestorów pasywnych. Pierwsi (komplementariusze), prowadzą sprawy spółki i ją reprezentują, ponosząc przy tym nieograniczoną odpowiedzialność za jej zobowiązania względem wierzycieli. Drudzy natomiast (komandytariusze) co do zasady traktowani są jako źródło kapitału. W modelowej formie jej funkcjonowania, komandytariusze są pozbawieni prawa do prowadzenia spraw spółki (art. 121 § 1 k.s.h.), a także wyłączone jest wobec nich prawo do reprezentowania spółki (art. 118 § 1 k.s.h.). Kodeks spółek handlowych nie wprowadza przy tym żadnych ograniczeń w zakresie liczby wspólników, zarówno tych aktywnych, jak i pasywnych. Definicja wskazuje, że wspólników powinno być po jednym z każdego typu. Na tle powyższego rysuje się wyraźny podział na elementy osobowe spółki oraz jej elementy kapitałowe.

Jednak nie tylko brak ustawowego prawa do prowadzenia spraw spółki czy jej reprezentowania odróżnia komplementariuszy od komandytariuszy. Jak już zasygnalizowano, różni ich także zakres odpowiedzialności za zobowiązania spółki względem jej wierzycieli. Skoro tylko komplementariusze ponoszą pełną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, dojść należy do wniosku, że odpowiedzialność komandytariuszy została istotnie ograniczona. Stanowi o tym art. 111 k.s.h., zgodnie z którym komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej.

Czym zatem jest suma komandytowa? W piśmiennictwie przyjmuje się, że suma komandytowa stanowi cyfrowo określoną kwotę pieniężną wyrażoną w pieniądzu polskim, która wyznacza górną granicę odpowiedzialności osobistej komandytariusza za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli (A. Kidyba, Komentarz bieżący do art. 1-300 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, System Informacji Prawnej LEX 2010). Kwota ta wpisywana jest do umowy spółki i podlega ogłoszeniu w rejestrze przedsiębiorców. Co istotne, suma komandytowa określana jest dla każdego z komandytariuszy z osobna, odnosi się bowiem do odpowiedzialności każdego komandytariusza indywidualnie. Nie ma zatem możliwości określenia w umowie jednej, uniwersalnej sumy komandytowej. W doktrynie wskazuje się ponadto, że suma komandytowa nie może mieć charakteru symbolicznego, ponieważ wiązałoby się to z akceptacją braku odpowiedzialności komandytariusza za długi spółki komandytowej, co byłoby sprzeczne z jej naturą (W. Górecki, „Prawo spółek handlowych”, pod red. S. Włodyki, C.H. Beck, 2007 r.).

Zgodnie z treścią art. 112 § 1 k.s.h., odpowiedzialność komandytariusza ograniczona jest przez sumę komandytową pomniejszoną o wniesione przez danego wspólnika wkłady. Jeżeli więc wartość wkładu wniesionego przez danego komandytariusza jest równa lub większa od wysokości sumy komandytowej, należy twierdzić, że komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności osobistej, zaś jego ryzyko ogranicza się tylko do wartości wniesionego wkładu (A.Szajkowski, „Prawo spółek osobowych”, System Prawa Prywatnego tom 16, C.H. Beck, 2008 r.).

Odpowiedzialność komandytariusza, podobnie jak komplementariusza, jest odpowiedzialnością osobistą, a więc obejmującą cały majątek wspólnika, odpowiedzialnością solidarną względem pozostałych wspólników oraz odpowiedzialnością subsydiarną względem majątku spółki, co oznacza, że wierzyciele spółki mogą wszcząć egzekucję z majątku osobistego wspólnika dopiero po stwierdzeniu bezskuteczności egzekucji z majątku spółki.

Funkcjonowanie spółki

Podstawa funkcjonowania spółki komandytowej, jako spółki osobowej, wskazana została w art. 8 § 1 k.s.h., zgodnie z którym spółka może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Oznacza to, że spółka komandytowa, tak jak inne spółki osobowe, co prawda nie posiada osobowości prawnej, to jednak posiada pewne atrybuty tej osobowości w postaci zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych. Atrybuty te nazywane są łącznie ułomną osobowością prawną. Zwrócić jednak należy uwagę, że koncepcja ułomnych osób prawnych jest kontrowersyjna i spotkała się z liczna krytyką zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie. W praktyce najczęściej spółki osobowe, a więc i spółka komandytowa, nazywane są mianem jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej.

To, co charakterystyczne w spółce komandytowej, to duża swoboda, jaką ustawodawca pozostawił wspólnikom przy kształtowaniu modelu, zgodnie z którym spółka prowadzi działalność gospodarczą. Objawia się to we wprowadzeniu do Kodeksu spółek handlowych, a dokładniej przepisów odnoszących się do spółki komandytowej, wielu norm prawnych, których zastosowanie zależy od woli stron. Najlepszym przykładem takiego przepisu jest wspomniany już art. 112 § 1 k.s.h., który od woli stron wyrażonej w umowie spółki uzależnia, czy komandytariusz będzie miał prawo i obowiązek prowadzić sprawy spółki, czy też będzie tych praw i obowiązków pozbawiony.

Ze względu na pozostawioną wspólnikom swobodę, w obrocie spotkać można spółki, które ukształtowane zostały w sposób odbiegający od klasycznego modelu kodeksowego. W literaturze podejmuje się próby sklasyfikowania wszystkich występujących modeli, dzieląc je na trzy kategorie:

1) model klasyczny (zwany też kapitałowym) - funkcjonuje na podstawie „niezmienionych” przepisów Kodeksu spółek handlowych; polega na ograniczeniu praw komandytariusza do możliwości wykonywania kontroli nad spółką; całość uprawnień związanych z prowadzeniem spraw spółki czy jej reprezentacją w stosunkach zewnętrznych przypada wyłącznie komplementariuszom, których z mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki (art. 117 k.s.h.);

2) model dynamiczny - zwiększa rolę komandytariusza w spółce; zwiększenie może przybrać postać przyznanego komandytariuszowi w umowie spółki prawa prowadzenia jej spraw, a także reprezentacji spółki na podstawie udzielonego pełnomocnictwa, czy też rozszerzenia prawa komandytariusza do kontroli działalności spółki.

3) model pośredni - jest kompromisem pomiędzy modelami skrajnymi, tj. klasycznym i dynamicznym (A. Szajkowski, „Prawo spółek osobowych”, System Prawa Prywatnego tom 16, C.H. Beck, 2008 r.).

Wady i zalety spółki komandytowej

Wśród zalet spółki komandytowej najczęściej wymienia się możliwość połączenia kapitału z podmiotami, które potrafią tym kapitałem sprawnie zarządzać. Z jednej strony osoby, dysponujące nadwyżką kapitału, które chcą go korzystnie ulokować mogą zdecydować się na udział w spółce komandytowej jako alternatywę do dostępnych form inwestowania, np. udział w funduszu inwestycyjnym, przy znacznym ograniczeniu ryzyka związanego z udziałem w spółce. Z drugiej strony podmioty posiadające wiedzę i umiejętności, ale nie dysponujące odpowiednim kapitałem, mogą poprzez udział w spółce uzyskać dodatkowe środki niezbędne do realizacji wyznaczonego celu.

Należy się spodziewać, że wzorem innych państw europejskich na znaczeniu zyska forma spółki komandytowej, w której jedynym komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. W takim przypadku faktyczną kontrolę nad spółką pełni zarząd spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, natomiast ryzyko gospodarcze związane z prowadzeniem spółki zostaje w większości przeniesione na majątek spółki z o.o., „odciążając” w ten sposób osoby faktycznie prowadzące sprawy spółki i reprezentujące ją w kontaktach z podmiotami trzecimi.

Zaletą omawianej spółki jest także korzystniejszy niż w przypadku spółek kapitałowych sposób rozliczania wspólników z fiskusem. Ponieważ spółka komandytowa nie posiada osobowości prawnej, nie płaci podatku CIT, a co za tym idzie, podatnikami podatku dochodowego są jej wspólnicy. Pozwala to uniknąć swoistego podwójnego opodatkowania charakterystycznego dla spółek kapitałowych.

Wśród wad wymienia się natomiast: wymóg prowadzenia pełnej księgowości, nieograniczoną odpowiedzialność niektórych wspólników czy wysokie koszty utworzenia spółki, zbliżone do kosztów tworzenia spółki z o.o. (także dla umowy spółki komandytowej wymagana jest forma aktu notarialnego).

Marcin Kaczmarek

aplikant radcowski, Kancelaria Prawna SWS

 

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Twój Biznes

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Poławianie pereł. W jaki sposób łączyć technologię z autentycznością, by pozyskiwać jak najlepszych kandydatów?

Wyobraź sobie świat, w którym rekrutacja to już nie tylko „polowanie” na talenty, lecz dynamiczny ekosystem przewidywania i kreowania przyszłości organizacji. To scena, na której algorytmy AI nie tylko analizują CV, ale z chirurgiczną precyzją tropią osoby, które za moment zmienią rolę. Czy rekruterzy są gotowi na to, by wykorzystać potencjał AI mądrze, z korzyścią zarówno dla firmy, jak i kandydata?

Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności oraz Spółka Specjalnego Przeznaczenia. Ważne zmiany dla polskiej gospodarki i przedsiębiorców [PROJEKT]

W obliczu dynamicznych zmian geopolitycznych i rosnących zagrożeń dla stabilności europejskiej, Polska podejmuje zdecydowane kroki w kierunku wzmocnienia swojej odporności. Jednym z najważniejszych elementów tej strategii jest powołanie Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności – inicjatywy, która nie tylko odpowiada na wymogi Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), ale także stanowi istotny element w budowaniu nowoczesnej, bezpiecznej i innowacyjnej gospodarki.

Dlaczego warto posiadać konto bankowe za granicą?

Wielu przedsiębiorców w Polsce skupia się na bieżącym prowadzeniu biznesu, dbając o sprzedaż, marketing czy rozwój produktów. Jednak nie zawsze równie dużą wagę przykładają do kwestii związanych z bezpieczeństwem finansowym firmy. W praktyce to właśnie sprawy bankowe i podatkowe mogą przesądzić o stabilności przedsiębiorstwa, a nawet o jego być albo nie być.

Jak chronić tajemnicę przedsiębiorstwa transportowego? Co zrobić w przypadku naruszenia poufności?

Współczesny rynek transportowy charakteryzuje się rosnącą konkurencją, wysoką dynamiką zmian oraz presją na efektywność kosztową. Przedsiębiorstwa działające w tym sektorze muszą nie tylko inwestować we flotę, nowoczesne technologie i kwalifikacje pracowników, ale także skutecznie chronić informacje, które stanowią o ich przewadze rynkowej.

REKLAMA

Tańsze tankowanie od września – ORLEN wprowadza nową promocję dla kierowców

Od 1 września 2025 roku na stacjach ORLEN w całej Polsce rusza nowa akcja promocyjna. Kierowcy mogą liczyć na zniżki nawet do 20 zł przy jednym tankowaniu, a co ważne – promocja obowiązuje codziennie, przez cały miesiąc. To kontynuacja wakacyjnych rabatów, ale w nieco innej, bardziej elastycznej formie.

Czy firmy wolą pozyskiwać nowych klientów czy utrzymywać relacje ze starymi?

Trzy czwarte firm w Europie planuje zwiększyć wydatki na narzędzia lojalnościowe, jak karty podarunkowe. W Polsce tylko 4% firm B2B stawia na budowanie relacji w marketingu, co – zdaniem ekspertów – jest niewykorzystanym potencjałem, zwłaszcza przy rosnących kosztach pozyskania klientów.

Co piąty Polak spełnia kryteria pracoholizmu [BADANIE]

Z badań przeprowadzonych przez platformę edukacyjną Centrum Profilaktyki Społecznej wynika, iż co piąty Polak spełnia kryteria pracoholizmu. Zjawisko to odbija się na rodzinach. Terapeuci coraz częściej spotykają pacjentów, którzy nie wiedzą, jak żyć razem po latach „małżeństwa na odległość”.

Zasiłek chorobowy 2025 – jakie zmiany planuje rząd

To może być prawdziwa rewolucja w systemie świadczeń chorobowych. Rząd chce, by już od 2026 roku pracodawcy nie musieli płacić za pierwsze dni choroby pracowników. Zasiłek od początku zwolnienia lekarskiego ma przejąć ZUS. Zmiana oznacza ulgę dla firm, ale jednocześnie zwiększy wydatki Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Czy pracownicy zyskają, a system wytrzyma dodatkowe obciążenia?

REKLAMA

Obowiązkowy KSeF wpłynie nie tylko na sposób wystawiania faktur [KOMENTARZ]

Obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-faktur (KSeF) obejmie wszystkich podatników (czynnych i zwolnionych z VAT), nawet najmniejsze firmy i wpłynie nie tylko na sposób wystawiania faktur - podkreśla Monika Piątkowska, doradca podatkowy e-pity.pl i fillup.pl.

Boom na wynajem aut i rosnące zobowiązania firm

Wakacje pełne przygód? Kamper. Krótka wycieczka? Auto na godziny. Dojazd z dworca? Samochód na minuty. Wynajem pojazdów w Polsce rośnie, także w firmach. Jednak branża ma problemy – długi firm wynajmujących sięgają 251 mln zł i nadal rosną.

REKLAMA