REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Uchylenie uchwały o wyłączeniu prawa do dywidendy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mikołaj Barczak
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Kto podejmuje uchwałę o podziale zysku w spółce? Czy sąd może badać zasadność uchwał o podziale zysku? Kto może wnieść pozew o uchylenie uchwały wyłączającej prawo do dywidendy?

Jednym z podstawowych obowiązków zgromadzenia wspólników spółki z o.o. oraz walnego zgromadzenia jest powzięcie uchwały dotyczącej sposobu podziału wypracowanego zysku (art. 231 § 2 oraz art. 395 § 2 k.s.h.). Jednym ze sposobów podziału zysku może być jego pozostawienie w spółce, co wiąże się z wyłączeniem prawa wspólników do dywidendy (np. przez przeznaczenie zysku na zwiększenie kapitału rezerwowego). Rozwiązanie to może jednak w pewnych wyjątkowych przypadkach prowadzić do naruszenia uprawnienia wspólników do udziału w zysku.

REKLAMA

Swoboda decyzyjna wspólników

Zgodnie z art. 191 k.s.h. wspólnik nabywa prawo do udziału w zysku rocznym, jeżeli wynika on ze sprawozdania rocznego spółki oraz został przeznaczony do podziału w całości lub stosownej części uchwałą zgromadzenia wspólników. Tożsame rozwiązanie dotyczy spółki akcyjnej (art. 347 k.s.h.).

PRZYKŁAD

REKLAMA

Uchwała zgromadzenia wspólników nie zawiera postanowienia dotyczącego przeznaczenia zysku rocznego netto na dywidendę dla wspólników. W takim wypadku wspólnicy nie mogą się domagać wypłaty dywidendy. Dla powstania roszczenia wspólnika niezbędne jest bowiem zawarcie w uchwale zgromadzenia wspólników zapisu dotyczącego przeznaczenia zysku na dywidendę. Brak takiego postanowienia oznacza, że wspólnicy nie nabywają prawa do jej otrzymania.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje przy tym pogląd, że wspólnikom (tak jak i akcjonariuszom), podejmującym uchwałę o zaniechaniu wypłat dywidendy z uwagi na planowane w przyszłości przedsięwzięcia, przysługuje szeroka dyskrecjonalna władza, co należy łączyć z powściągliwym wkraczaniem przez sąd w kwestie podstaw takich decyzji, przy dokonywaniu oceny powództwa wspólnika o uchylenie uchwały, opartego na twierdzeniu, że miała na celu pokrzywdzenie go. Nie oznacza to jednak akceptacji poglądu o pełnej dowolności w działaniu wspólników (akcjonariuszy). Sąd bowiem - mimo że zasadniczo nie zajmuje się kontrolą polityki ekonomicznej spółki - jeśli bada zasadność zaskarżonych uchwał, np. o niewypłacaniu dywidendy, może weryfikować trafność konkretnych inwestycji. W takich sytuacjach bada także, czy nie było lepszych form inwestowania (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 15 maja 2007 r., I ACa 339/2007). W praktyce przyjmuje się ponadto, że podejmowane uchwały nie mogą naruszać zasady równouprawnienia wspólników i w inny sposób ich krzywdzić; dotyczy to zwłaszcza wspólników mniejszościowych (por. wyroki Sądu Najwyższego z 16 kwietnia 2004 r., I CK 537/03 i z 28 października 2008 r., V CSK 242/08).

Tym samym w orzecznictwie podkreśla się, że uchwała o przeznaczeniu zysku rocznego na cele związane z działalnością spółki, która wyłącza prawo do dywidendy, powinna uwzględniać, między innymi, cel działalności spółki, przedsięwzięcia konieczne do jego realizacji i dalszego rozwoju oraz uwarunkowania rynkowe, jak również to, że prawo do udziału w wypracowanym zysku jest jednym z najważniejszych uprawnień wspólnika.

Dopuszczalność skargi

REKLAMA

W praktyce sądowej nigdy nie budziło wątpliwości, że ochrona interesów wspólników, zagrożonych na skutek podjęcia uchwały o pozostawieniu zysku w spółce, może być realizowana drogą zaskarżenia uchwały wspólników na podstawie art. 249 § 1 k.s.h. (w przypadku spółki akcyjnej - art. 422 k.s.h.). Przepis ten pozwala bowiem na zaskarżenie m.in. takiej uchwały, która jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i ma na celu pokrzywdzenie wspólnika (akcjonariusza).

Dla uchylenia uchwały o wyłączeniu prawa do dywidendy nie jest wystarczające wykazanie, że uchwała ma na celu pokrzywdzenie wierzycieli. Niezbędne jest także wykazanie, że uchwała ta jest sprzeczna z dobrymi obyczajami.

Nie budzi przy tym wątpliwości, że pojęcia sprzeczności uchwały z dobrymi obyczajami oraz uchwały mającej na celu pokrzywdzenie wspólnika, mają charakter klauzul generalnych. Tym samym nie jest możliwe wskazanie zamkniętego katalogu niedopuszczalnych uchwał o wyłączeniu prawa do dywidendy. Kwestia dopuszczalności podjęcia takiej uchwały wymaga każdorazowo uwzględnienia wszystkich okoliczności związanych z podjęciem konkretnej uchwały.

Jedynie ogólnie orzecznictwo wskazuje, że pojęcie naruszenia dobrych obyczajów związane jest z aspektem moralnym i rozpatrywane może być w kategorii niegodziwości zachowań oraz naganności zamierzonych celów w działalności gospodarczej (wyrok Sądu Najwyższego z 20 czerwca 2001 r., I CKN 1137/98). Odesłanie do dobrych obyczajów nie może przy tym doprowadzić do utraty z pola widzenia roli uchwał dla prawidłowego funkcjonowania spółki kapitałowej i realizowania założonych przez spółkę celów w interesie wszystkich wspólników (akcjonariuszy) oraz konieczności wyważenia interesów stron przy przewadze tego słusznego i zasługującego na ochronę.

W odniesieniu do pojęcia uchwały mającej na celu pokrzywdzenie wspólnika (akcjonariusza) przyjmuje się w orzecznictwie, że dotyczy ono takiej uchwały, która została podjęta z realnym zamiarem pokrzywdzenia (por. wyrok z 20 czerwca 2001 r., I CKN 1137/98, wyrok z 16 kwietnia 2004 r., I CK 537/03). Tym samym pokrzywdzenie to - dla skutecznego zaskarżenia uchwały - nie może być jedynie przypadkowe. Chodzi zatem o umyślne działanie na szkodę wspólnika, kiedy cel pokrzywdzenia istniał w czasie jej podejmowania, jak też wtedy, kiedy do pokrzywdzenia doprowadziło jej wykonanie lub naruszona została zasada równouprawnienia. Judykatura wskazuje w związku z tym (wyrok Sądu Najwyższego z 6 marca 2009 r., II CSK 522/08), że uchwała przeznaczająca cały zysk roczny na kapitał zakładowy może być kwalifikowana jako krzywdząca wspólnika albo akcjonariusza, jeśli:

1) powoduje długotrwałe wyłączenie zysku z podziału, w sytuacji gdy kapitał zapasowy i kapitał rezerwowy są już bardzo znaczne, a jednocześnie brak oznak dekoniunktury w branży, który usprawiedliwiałby dalsze kumulowanie środków w spółce,

2) stanowi realizację takiej polityki rozwojowej, której następstwem jest stałe przeznaczanie zysku na cele rozwojowe albo przeinwestowanie,

3) prowadzi do transferowania zysku do innych spółek, w których pozostali wspólnicy nie mają udziałów,

4) powoduje przyznanie dywidendy tylko niektórym wspólnikom.

Zagadnienia proceduralne

Należy podkreślić, że wspólnik zamierzający wystąpić z pozwem o uchylenie uchwały wyłączającej prawo do dywidendy musi przestrzegać rygorów proceduralnych. Przede wszystkim pozew może zostać wniesiony wyłącznie przez osoby wskazane w ustawie (art. 250 k.s.h.). Ponadto powództwo musi zostać wniesione w przewidzianym w ustawie terminie (art. 251 k.s.h.). Niezależnie od tego należy pamiętać, że opisywane postępowanie toczy się na podstawie przepisów dotyczących spraw gospodarczych (art. 4791 i nast. k.p.c.). Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza ze względu na obowiązującą w postępowaniu gospodarczym zasadę prekluzji dowodowej. Ponadto w postępowaniu tym mają zastosowanie ogólne zasady dotyczące postępowania dowodowego.

PRZYKŁAD

Artykuł 249 oraz art. 422 § 1 k.s.h. nie określają na kim spoczywa ciężar dowodu wystąpienia przesłanek roszczenia o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Pozwana spółka nie ma obowiązku wykazywać prawidłowości podjętej uchwały. W odniesieniu do opisywanego powództwa ma bowiem zastosowanie art. 6 k.c. w związku z art. 2 k.s.h., dotyczący ciężaru dowodu. Oznacza to, że na powodzie spoczywa ciężar wykazania istnienia przesłanek warunkujących uwzględnienie powództwa.

Mikołaj Barczak

adwokat, ORA w Bydgoszczy

Podstawa prawna:

ustawa z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z późn.zm.).

 

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polska inwestycyjna zapaść – co hamuje rozwój i jak to zmienić?

Od 2015 roku stopa inwestycji w Polsce systematycznie spada. Choć może się to wydawać abstrakcyjnym wskaźnikiem makroekonomicznym, jego skutki odczuwamy wszyscy – wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego, mniejszy przyrost zamożności, trudniejsza pogoń za Zachodem. Dlaczego tak się dzieje i czy można to odwrócić? O tym rozmawiali Szymon Glonek oraz dr Anna Szymańska z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

Family Business Future Summit - podsumowanie po konferencji

Pod koniec kwietnia niniejszego roku, odbyła się druga edycja wydarzenia Family Business Future Summit, które dedykowane jest przedsiębiorczości rodzinnej. Stolica Warmii i Mazur przez dwa dni gościła firmy rodzinne z całej Polski, aby esencjonalnie, inspirująco i innowacyjne opowiadać i rozmawiać o sukcesach oraz wyzwaniach stojących przed pionierami polskiej przedsiębiorczości.

REKLAMA

Fundacja rodzinna po dwóch latach – jak zmienia się myślenie o sukcesji?

Jeszcze kilka lat temu o sukcesji w firmach mówiło się niewiele. Przedsiębiorcy odsuwali tę kwestię na później, często z uwagi na brak gotowości, aby się z nią zmierzyć. Mówienie o śmierci właściciela, przekazaniu firmy i zabezpieczeniu rodziny wciąż należało do tematów „na później”.

Potencjał 33 GW z wiatraków na polskim morzu. To 57% zapotrzebowania kraju na energię. Co dalej z farmami wiatrowymi w 2026 i 2027 r.

Polski potencjał na wytwarzanie energii elektrycznej z wiatraków na morzu (offshore) wynosi 33 GW. To aż 57% rocznego zapotrzebowania kraju na energię. W 2026 i 2027 r. powstaną nowe farmy wiatrowe Baltic Power i Baltica 2. Jak zmieniają się przepisy? Co dalej?

Jak zwiększyć rentowność biura rachunkowego bez dodatkowych wydatków?

Branża księgowa to jedna z dziedzin, w których wynagrodzenie za świadczone usługi często jest mocno niedoszacowane, mimo tego, że błędy w księgowości mogą skutkować bardzo poważnymi konsekwencjami dla przedsiębiorców. W związku z tak doniosłą rolą biur rachunkowych powinny one dbać o poziom rentowności, który pozwoli właścicielom skupić się na podnoszeniu jakości świadczonych usług oraz większego spokoju, co niewątpliwie pozytywnie wpływa na dobrostan właścicieli biur oraz ich pracowników.

Samozatrudnieni i małe firmy w odwrocie? wzrasta liczba likwidowanych i zawieszanych działalności gospodarczych, co się dzieje

Według znawców tematu, czynniki decydujące ostatnio o likwidacji takich firm nie różnią się od tych sprzed roku. Znaczenie mają m.in. koszty prowadzenia biznesu, w tym składki zusowskie, a także oczekiwania finansowe pracowników.

REKLAMA

Szybki wzrost e-commerce mocno zależny od rozwoju nowych technologii: co pozwoli na zwiększenie zainteresowania zakupami online ze strony klientów

E-commerce czyli zakupy internetowe przestają być jedynie wygodną alternatywą dla handlu tradycyjnego – stają się doświadczeniem, którego jakość wyznaczają nie tylko oferta i cena, lecz także szybkość, elastyczność i przewidywalność dostawy oraz prostota ewentualnego zwrotu.

Przedsiębiorczość w Polsce ma się dobrze, mikroprzedsiębiorstwa minimalizując ryzyko działalności gospodarczej coraz częściej zaczynają od franczyzy

Najliczniejszą grupę firm zarejestrowanych w Polsce stanowią mikroprzedsiębiorstwa, a wśród nich ponad 87 tys. to podmioty działające w modelu franczyzowym. Jak zwracają uwagę ekonomiści ze Szkoły Głównej Handlowej, Polska jest liderem franczyzy w Europie Środkowo-Wschodniej.

REKLAMA