REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Za długi wspólnicy odpowiadają solidarnie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adam Malinowski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Wierzyciel może domagać się zwrotu długu od któregokolwiek ze wspólników spółki cywilnej - np. od tego, który daje najlepszą gwarancję spłaty zadłużenia. Wybierając formę prawną prowadzenia działalności, warto wziąć to pod uwagę.

Spółka cywilna nie jest osobą prawną ani jednostką organizacyjną wyposażoną przez przepisy prawa w zdolność prawną, a zatem dłużnikami zobowiązań powstających w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą są wspólnicy. Zobowiązania te są określane mianem zobowiązań spółki, choć ujmując rzecz ściśle, nie są one niczym innym, jak zobowiązaniami wspólników dotyczącymi ich wspólnego mienia. Za te zobowiązania wspólnicy odpowiadają solidarnie.

REKLAMA

Wybiera wierzyciel

REKLAMA

Zgodnie z art. 866 kodeksu cywilnego w braku odmiennej umowy lub uchwały wspólników, każdy wspólnik jest umocowany do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw. Konsekwencją przyjęcia takich uregulowań, jak również istnienia między wspólnikami współwłasności łącznej, jest ukonstytuowana w art. 864 k.c. solidarna odpowiedzialność za długi. Oznacza ona, że wierzyciel może domagać się zapłaty od któregokolwiek ze wspólników spółki cywilnej. Nie jest przy tym związany żadnymi preferencjami. Jak stanowi art. 366 par. 1 k.c., kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych. Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Jest to więc bardzo poważna odpowiedzialność i przed podjęciem decyzji o wyborze formy prawnej prowadzonej działalności świadomość solidarnej odpowiedzialności powinna być przede wszystkim brana pod uwagę. Tym bardziej, że szczególnego wymiaru nabiera ona w zestawieniu z art. 865 i 866 k.c. Zwłaszcza ten ostatni przepis pozwala każdemu wspólnikowi na samodzielne zaciągnięcie zobowiązania nieprzekraczającego zakresu zwykłych czynności spółki ze skutkiem dla pozostałych wspólników.

Regulujący solidarną odpowiedzialność wspólników art. 864 k.c. to przepis bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że nie może on zostać zmodyfikowany na mocy postanowienia stron. Potencjalna modyfikacja mogłaby polegać zresztą tylko na ograniczeniu bądź wyłączeniu odpowiedzialności solidarnej, bo trudno wyobrazić sobie wzmocnienie ustawowych wymogów. Przy tym zmodyfikowanie solidarnej odpowiedzialności za długi spółki dotyczyć może tylko sfery zewnętrznych stosunków spółki, jako że wewnętrzne rozliczenia między wspólnikami nie są oparte na solidarności w rozumieniu art. 361 k.c. w zw. z art. 864 k.c., a są tylko niekiedy jej refleksem. W każdym razie umowa między wspólnikami sprzeczna z art. 864 k.c. nie jest z mocy prawa nieważna, a tylko jej skuteczność ogranicza się do rozliczeń wewnętrznych (w zasadzie dotyczących roszczeń regresowych) między poszczególnymi wspólnikami. Nie ma bowiem przeszkód, by ustalić, że na skutek zapłaty solidarnego długu jeden ze wspólników zwraca płacącemu nawet całość zadłużenia. Na takim stanowisku stanął też SA w Katowicach w wyroku z 20 czerwca 1995 r. (sygn. akt I ACr 285/95, OSA z 1996 r. nr 10, poz. 51), w którym stwierdzono, że umowa w zakresie przejęcia lub zwolnienia z odpowiedzialności majątkowej za zobowiązania spółki wywiera skutki prawne jedynie między byłymi wspólnikami (np. w zakresie regresu). Nie powoduje natomiast żadnych skutków prawnych w stosunku do osób trzecich.

PRZYKŁAD

Dalszy ciąg materiału pod wideo

ZADŁUŻENIE WOBEC ZUS

W okresie od 1 grudnia 2007 r. do 1 lutego 2008 r. wspólnik spółki cywilnej nie opłacał składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. W takiej sytuacji pozostali wspólnicy odpowiadają z nim solidarnie za spłatę zadłużenia wobec ZUS. Zobowiązania wspólników spółki cywilnej z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne mają charakter zobowiązań związanych z działalnością spółki, stąd niedopełnienie przez któregokolwiek z nich obowiązku zapłaty tych składek sprowadza solidarną odpowiedzialność. Jeżeli jeden ze wspólników uchyla się od obowiązku płatności składek, drugi nie może uchylić się od solidarnej odpowiedzialności argumentem, iż taki obowiązek jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego (por. wyrok SA w Katowicach, sygn. akt III AUa 56/99, Pr. Pracy z 1999 r. nr 12, poz. 43).

Podatki i ubezpieczenia

REKLAMA

Omawiana solidarność dotyczy nie tylko sfery długów cywilnych, ale rozciąga się również na niektóre należności publicznoprawne. Wspólnik odpowiada bowiem również na gruncie podatkowym i ubezpieczeniowym, i to dwojako - za zobowiązania wobec ZUS z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i za zobowiązania z tytułu zobowiązań spółki jako płatnika składek.

Wspólnik odpowiada również całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki i wspólników, wynikające z jej działalności. Dotyczy to również odpowiedzialności byłego wspólnika za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań powstałych w okresie, gdy był on wspólnikiem. Za zobowiązania powstałe po rozwiązaniu spółki odpowiadają osoby będące wspólnikami w momencie rozwiązania. Odpowiedzialność jest przy tym niezależna od udziału wspólnika w spółce. Efektem takiego jej ukształtowania jest okoliczność, że organ egzekucyjny może dochodzić niezapłaconych należności podatkowych od wszystkich wspólników, kilku z nich lub też od jednego. Natomiast zapłata podatku przez jednego ze wspólników zwalnia z długu wszystkich pozostałych. Solidarnej odpowiedzialności wspólnika nie można wyłączyć nawet wtedy, gdy wspólnik ten ureguluje proporcjonalną część zobowiązania podatkowego. W takim przypadku pozostanie on bowiem nadal solidarnie odpowiedzialny za pozostałą część podatku.

Rozliczenia wspólników

Za zobowiązania powstałe w okresie przed przystąpieniem do spółki wspólnik nie odpowiada na zewnątrz solidarnie z pozostałymi wspólnikami. Nie jest on po prostu dłużnikiem zobowiązań zaciągniętych przez wspólników w momencie, gdy nie był wspólnikiem. Co oczywiste, na podstawie umowy zawartej z pozostałymi wspólnikami może on kumulatywnie przystąpić do długu. Jeśli natomiast wspólnik odchodzi, to idą z nim również długi dotyczące działalności - może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za zobowiązania z okresu, w którym był wspólnikiem. Okoliczność, że osoba zaspokoiła dług powstały w okresie, gdy nie była wspólnikiem, będzie miała znaczenie tylko przy rozliczeniach ze wspólnikami, którzy pozostawali w spółce w czasie powstania zobowiązania. Można zatem skonkludować, że solidarnej odpowiedzialności za długi spółki wynikające z zobowiązań powstałych w czasie jej istnienia nie uchyla fakt jej rozwiązania.

PRZYKŁAD

ZAKRES ODPOWIEDZIALNOŚCI

Stefan W. był wspólnikiem spółki cywilnej. Teraz jeden z kontrahentów wytoczył mu sprawę o zapłatę należności (82 346 zł z tytułu umowy dostawy wraz z ustawowymi odsetkami od 18 lutego 2008 r. do dnia zapłaty), która przysługiwała mu względem spółki. W takiej sytuacji mamy do czynienia z solidarną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki, która dotyczy wszystkich długów powstałych w czasie istnienia spółki, choćby nawet były one dochodzone po jej unicestwieniu. Dlatego wspólnik powinien płacić, a potem wystąpić o zwrot odpowiednich kwot do współdłużników.

Z ORZECZNICTWA

ARTYKUŁ 864 KODEKSU CYWILNEGO

Odpowiedzialność wspólnika spółki cywilnej za zobowiązanie spółki (art. 864 k.c.) obejmuje zobowiązanie powstałe wskutek odstąpienia przez kontrahenta spółki od umowy z żądaniem zwrotu świadczenia, niezależnie od składu osobowego spółki cywilnej z daty zawarcia tej umowy.

Wyrok SN z 25 lipca 2002 r., sygn. akt III CKN 1063/00, niepublikowany

ADAM MALINOWSKI

radca prawny

gp@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

Art. 361 oraz art. 865 i 866 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).

Art. 115 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.).

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polscy wykonawcy działający na rynku niemieckim powinni znać VOB/B

VOB/B nadal jest w Niemczech często stosowanym narzędziem prawnym. Jak w pełni wykorzystać zalety tego sprawdzonego zbioru przepisów, minimalizując jednocześnie ryzyko?

BCC ostrzega: firmy muszą przyspieszyć wdrażanie KSeF. Ustawa już po pierwszym czytaniu w Sejmie

Prace legislacyjne nad ustawą wdrażającą Krajowy System e-Faktur (KSeF) wchodzą w końcową fazę. Sejm skierował projekt nowelizacji VAT do komisji finansów publicznych, która pozytywnie go zaopiniowała wraz z poprawkami.

Zakupy w sklepie stacjonarnym a reklamacja. Co może konsument?

Od wielu lat obowiązuje ustawa o prawach konsumenta. W wyniku implementowania do polskiego systemu prawa regulacji unijnej, od 1 stycznia 2023 r. wprowadzono do tej ustawy bardzo ważne, korzystne dla konsumentów rozwiązania.

Ponad 650 tys. firm skorzystało z wakacji składkowych w pierwszym półroczu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że w pierwszym półroczu 2025 r. z wakacji składkowych skorzystało 657,5 tys. przedsiębiorców. Gdzie można znaleźć informacje o uldze?

REKLAMA

Vibe coding - czy AI zredukuje koszty tworzenia oprogramowania, a programiści będą zbędni?

Kiedy pracowałem wczoraj wieczorem nad newsletterem, do szablonu potrzebowałem wołacza imienia – chciałem, żeby mail zaczynał się od “Witaj Marku”, zamiast „Witaj Marek”. W Excelu nie da się tego zrobić w prosty sposób, a na ręczne przerobienie wszystkich rekordów straciłbym długie godziny. Poprosiłem więc ChatGPT o skrypt, który zrobi to za mnie. Po trzech sekundach miałem działający kod, a wołacze przerobiłem w 20 minut. Więcej czasu zapewne zajęłoby spotkanie, na którym zleciłbym komuś to zadanie. Czy coraz więcej takich zadań nie będzie już wymagać udziału człowieka?

Wellbeing, który naprawdę działa. Arłamów Business Challenge 2025 pokazuje, jak budować silne organizacje w czasach kryzysu zaangażowania

Arłamów, 30 czerwca 2025 – „Zaangażowanie pracowników w Polsce wynosi jedynie 8%. Czas przestać mówić o benefitach i zacząć praktykować realny well-doing” – te słowa Jacka Santorskiego, psychologa biznesu i społecznego, wybrzmiały wyjątkowo mocno w trakcie tegorocznej edycji Arłamów Business Challenge.

Nie uczą się i nie pracują. Polscy NEET często są niewidzialni dla systemu

Jak pokazuje najnowszy raport Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, około 10% młodych Polaków nie uczy się ani nie pracuje. Kim są polscy NEET i dlaczego jest to realny problem społeczny?

Polska inwestycyjna zapaść – co hamuje rozwój i jak to zmienić?

Od 2015 roku stopa inwestycji w Polsce systematycznie spada. Choć może się to wydawać abstrakcyjnym wskaźnikiem makroekonomicznym, jego skutki odczuwamy wszyscy – wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego, mniejszy przyrost zamożności, trudniejsza pogoń za Zachodem. Dlaczego tak się dzieje i czy można to odwrócić? O tym rozmawiali Szymon Glonek oraz dr Anna Szymańska z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

REKLAMA

Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

REKLAMA