REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa o pracę - postanowienia fakultatywne

Marek Rotkiewicz
Prawnik specjalizujący się w prawie pracy. Autor i współautor około 60 książek z tego zakresu, w tym kilku komentarzy oraz autor ponad 4000 artykułów. Wykładowca na licznych szkoleniach (przeprowadzonych ponad 6000 godzin szkoleniowych).
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy prawa pracy określają pewne niezbędne elementy umowy o pracę. Strony mogą jednak w umowie zamieścić wiele dodatkowych postanowień. Należy jednak pamiętać, że późniejsza rezygnacja z nich będzie wymagała zmiany umowy o pracę.

Umowa o pracę powinna określać strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności:

REKLAMA

1) rodzaj pracy,

2) miejsce wykonywania pracy,

3) wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia,

4) wymiar czasu pracy,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

5) termin rozpoczęcia pracy (art. 29 § 1 k.p.).

REKLAMA

To jednak nie wszystko, co powinno znaleźć się w treści umowy. W przypadku osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy strony ustalają w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia do dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych. Umowa powinna zawierać także zapisy o stosowaniu pewnych systemów czasu pracy - tzw. weekendowego oraz skróconego tygodnia pracy. Są one wprowadzane na wniosek pracownika, a dla ich zastosowania konieczna jest odpowiednia zmiana umowy (bądź wprowadzenie zapisów na ten temat od razu przy zatrudnianiu).

Przy rozszerzaniu treści umowy o pracę musimy pamiętać bezwzględnie o art. 18 k.p. - zgodnie z nim postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy (czyli nie tylko niż przepisy ustaw i rozporządzeń, ale również np. regulamin wynagradzania - art. 9 k.p.). Regulacje mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy są nieważne; zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.

PRZYKŁAD

Strony ustaliły w umowie, że pracownik będzie miał prawo do 18 dni urlopu rocznie, a w zamian za pozostałą cześć urlopu „kodeksowego” otrzyma corocznie wynagrodzenie w wysokości miesięcznej pensji. Taki zapis jest nieważny. Niczego w tym zakresie nie zmienia fakt, że pracownik, podpisując umowę o pracę, wyraża zgodę na wprowadzenie danego rozwiązania.

Dodatkowe postanowienia umowne

Skala możliwych zapisów dodatkowych jest praktycznie nieograniczona.

Do najczęściej występujących można zaliczyć m.in.:

1) zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej,

2) możliwość wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy (art. 33 k.p.),

3) dłuższy okres wypowiedzenia w stosunku do pracownika zatrudnionego na stanowisku związanym z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie (art. 36 § 5 k.p.),

4) prawo do dodatkowego urlopu, samochodu służbowego, telefonu komórkowego,

5) zmiany wysokości świadczeń z tytułu podróży służbowych.

Ograniczenie konkurencji

REKLAMA

Zgodnie z art. 1011 k.p., aby zakaz działalności konkurencyjnej obowiązywał, musi zostać zawarta odrębna umowa. Odrębność tej umowy nie musi polegać na fizycznym wyodrębnieniu jej poza umowę o pracę (tzn. podpisanie drugiego dokumentu), ale na tym, że umowa ta ma samodzielny byt prawny. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby umowa o zakazie konkurencji została zawarta równocześnie z umową o pracę lub by odpowiednie zapisy zostały wprowadzone do treści umowy o pracę.

Kodeks nie definiuje pojęcia „działalność konkurencyjna”. Należy uznać, że jest to każda działalność, która wchodzi w zakres działania pracodawcy. Musi ona obiektywnie zagrażać jego interesom, przy czym nie ma znaczenia, czy faktycznie zostały one naruszone. Nie będzie miało znaczenia także to, czy pracownik wykonywał dane działania odpłatnie czy nieodpłatnie ani na jakiej podstawie prawnej.

Wprowadzając do umowy zapisy o zakazie prowadzenia działalności konkurencyjnej, trzeba pamiętać, aby wyczerpująco wskazać, co rozumiemy przez pojęcie „działalność konkurencyjna”.

PRZYKŁAD

W umowie o pracę wskazano, że w trakcie zatrudnienia pracownik nie może wykonywać pracy na podstawie stosunku pracy na rzecz firm konkurencyjnych wobec pracodawcy ani prowadzić własnej działalności gospodarczej będącej działalnością konkurencyjną wobec pracodawcy. Przy takim zapisie pracownik może np. świadczyć usługi na rzecz konkurencji na podstawie umowy-zlecenia, zasiadać w zarządzie firmy konkurencyjnej jedynie na podstawie samej uchwały powierzającej mu tę funkcję (bez nawiązywania stosunku pracy lub zawierania umowy o zarządzanie).

Wypowiedzenie umowy okresowej

Przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, strony mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

W przypadku gdy strony nie uzgodniły takiej możliwości, do rozwiązania umowy może dojść w drodze:

1) zwolnienia bez wypowiedzenia (zarówno zawinionego, jak i niezawinionego przez pracownika) - tutaj jednak zawsze muszą występować jakieś poważne, obiektywne i wymierne podstawy rozwiązania umowy,

2) porozumienia stron - na porozumienie stron zgodzić się muszą jednak dwie strony umowy, nie ma zatem możliwości jednostronnego decydowania o rozwiązaniu umowy w tym trybie.

Delegacje

Pracodawca spoza sfery budżetowej może w przepisach wewnątrzzakładowych inaczej, niż to wynika z przepisów powszechnych, uregulować zarówno wysokość świadczeń z tytułu podróży służbowej, jak i zasady ich przyznawania. Dieta za dobę podróży zarówno krajowej, jak i zagranicznej nie może być jednak niższa niż dieta za dobę podróży na terenie kraju. Świadczenia te mogą zarówno ulec zmniejszeniu (co przynosi wymierne efekty zwłaszcza przy delegacjach zagranicznych), jak też zwiększeniu.

Pracodawca nienależący do sfery budżetowej warunki wypłaty należności z tytułu podróży służbowej określa w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę, jeżeli nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest zobowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania (art. 775 § 3 k.p.). W przypadku zatem, gdy w firmie nie ma przepisów wewnętrznych, pracodawca nie może narzucić pracownikom zmian w zakresie świadczeń z tytułu delegacji. Wszelkie zmiany w tym zakresie wprowadza się przez odpowiedni zapis w umowie o pracę.

Dodatkowe świadczenia dla pracowników

Proces negocjacyjny przy umowie o pracę nie sprowadza się już często do prostego „to umowa do podpisania”. Kandydat do pracy stawia wymogi często wykraczające poza standardy wynikające z przepisów prawa pracy. Dodatkowymi świadczeniami dobrych pracowników stara się także przyciągnąć pracodawca.

Nie dotyczy to jedynie wynagrodzenia, ale także różnych świadczeń i dodatków. Przykładowo można tutaj wskazać: dodatkowe ubezpieczenie emerytalne, samochód służbowy, dodatkowy urlop wypoczynkowy, opłacanie prywatnej opieki zdrowotnej.

Marek Rotkiewicz 

Podstawa prawna:

ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn.zm.).

 

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatek dochodowy 2025: skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt. Trzeba szybko decydować się na wybór formy opodatkowania, jaki termin - do kiedy

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

REKLAMA

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

Wygrywamy dzięki pracownikom [WYWIAD]

Rozmowa z Beatą Rosłan, dyrektorką HR w Jacobs Douwe Egberts, o tym, jak skuteczna polityka personalna wspiera budowanie pozycji lidera w branży.

Zespół marketingu w organizacji czy outsourcing usług – które rozwiązanie jest lepsze?

Lepiej inwestować w wewnętrzny zespół marketingowy czy może bardziej opłacalnym rozwiązaniem jest outsourcing usług marketingowych? Marketing odgrywa kluczową rolę w sukcesie każdej organizacji. W dobie cyfryzacji i rosnącej konkurencji firmy muszą stale dbać o swoją obecność na rynku, budować markę oraz skutecznie docierać do klientów.

REKLAMA

Rekompensata dla rolnika za brak zapłaty za sprzedane produkty rolne. Wnioski tylko do 31 marca 2025 r.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina, że od 1 lutego do 31 marca 2025 r. producent rolny lub grupa może złożyć do oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wniosek o przyznanie rekompensaty z tytułu nieotrzymania zapłaty za sprzedane produkty rolne od podmiotu prowadzącego skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych, który stał się niewypłacalny w 2023 lub 2024 r. - w rozumieniu ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa (FOR).

Zintegrowane raportowanie ESG zaczyna już być standardem. Czy w Polsce też?

96% czołowych firm na świecie raportuje zrównoważony rozwój, a 82% włącza dane ESG do raportów rocznych. W Polsce 89% dużych firm publikuje takie raporty, ale tylko 22% działa zgodnie ze standardami ESRS, co stanowi wyzwanie dla konkurencyjności na rynku UE.

REKLAMA