REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sądowy nakaz zapłaty

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Maria Grochowska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Dochodzenie należności od nierzetelnych kontrahentów jest z reguły związane z wysokimi kosztami i długotrwałym postępowaniem sądowym. Możliwość zminimalizowania kosztów tego postępowania oraz skrócenia procedury daje przygotowanie dokumentów będących podstawą do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym lub upominawczym.

Przedmiot nakazu zapłaty

REKLAMA

REKLAMA

Nakaz zapłaty jest wydawany przez sąd jedynie w przypadku, gdy wierzyciel (powód) dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych. Uznając roszczenie powoda za zasadne, sąd nakazuje dłużnikowi (pozwanemu), aby w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zaspokoił roszczenie w całości wraz z kosztami albo w tym terminie wniósł zarzuty.

Rodzaje postępowań prowadzących do wydania nakazu zapłaty

Przepisy o postępowaniu cywilnym przewidują dwa rodzaje postępowań prowadzących do uzyskania nakazu zapłaty - postępowanie nakazowe i postępowanie upominawcze (prowadzone zarówno przez sądy rejonowe, jak i okręgowe). Postępowania te pozwalają na szybkie i tanie odzyskanie należności, jednakże pod warunkiem, że pozwany nie zakwestionuje doręczonego mu nakazu. Orzeczenie takie zapada na posiedzeniu niejawnym, co oznacza, że strony nie biorą w nim udziału, a nawet nie są o nim zawiadamiane. Podstawą wydania nakazu zapłaty są dokumenty przedstawione przez powoda. Należy przy tym pamiętać, że wydanie nakazu zapłaty następuje jedynie na pisemny wniosek powoda, który powinien zostać zgłoszony już w pozwie.

REKLAMA

Co ważne, z uwagi na to, że nakaz zapłaty jest pierwszym pismem w sprawie doręczanym pozwanemu, konieczne jest właściwe określenie adresu zamieszkania (siedziby) pozwanego. Jeżeli bowiem nie można dokonać doręczenia nakazu, gdyż miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie nie mogło nastąpić w kraju, sąd zobowiązany jest z urzędu uchylić nakaz.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Opłaty od pozwu i środków zaskarżenia

Tak w postępowaniu nakazowym, jak i upominawczym warunkiem skutecznego wniesienia pozwu jest dokonanie opłaty sądowej we właściwej wysokości. W przypadku niewniesienia przez powoda takiej opłaty lub wniesienia jej w niewłaściwej wysokości, zostanie on wezwany do jej uiszczenia lub uzupełnienia w wyznaczonym terminie (7 dni), a po bezskutecznym upływie tego terminu pozew zostanie zwrócony.

W przypadkach, gdy strona wnosi o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, powinna uiścić wpis stanowiący 1/4 opłaty stosunkowej (5% od wartości przedmiotu sporu w granicach od 30 zł do 100 000 zł). Jeżeli tak obliczona kwota nie stanowi pełnych złotych, końcówkę opłaty zaokrągla się w górę do pełnego złotego. Należy przy tym pamiętać, że nieprawidłowe zaokrąglenie opłaty (do pełnego złotego w dół) sprawia, iż wniesiono opłatę w niewłaściwej wysokości, co spowoduje wezwanie do jej uzupełnienia.

W taki sam sposób oblicza się opłaty od pozwu w sprawach gospodarczych.

Natomiast w postępowaniu upominawczym należy uiścić całą opłatę od pozwu, nie wnosi się zaś opłaty od sprzeciwu. Uregulowanie to wynika ze „słabości” nakazu upominawczego - traci on bowiem moc od razu na skutek prawidłowego zaskarżenia, co powoduje, że postępowanie w dalszym ciągu będzie prowadzone na zasadach ogólnych.

Jeżeli jednak nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym uprawomocnił się, sąd zwraca z urzędu powodowi 3/4 wniesionej przez niego opłaty od pozwu w postępowaniu upominawczym. Uregulowanie to jest konsekwencją przyjęcia przez ustawodawcę założenia, że brak zaangażowania sądu winien skutkować niższymi kosztami postępowania.

Opłatom sądowym podlegają również wnoszone w toku postępowania środki zaskarżenia. I tak, 3/4 opłaty stosunkowej (5% od wartości przedmiotu sporu) powinien zapłacić pozwany, jeżeli podejmie decyzję o wniesieniu zarzutów od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym.

Postępowanie nakazowe

Wybór trybu postępowania należy do powoda, może on zatem wnieść o wydanie nakazu zapłaty lub też - w przypadku, kiedy nie zawrze w pozwie odpowiedniego wniosku - sprawa zostanie skierowania do postępowania zwykłego. Warunkiem uzyskania nakazu zapłaty w tym postępowaniu jest przedstawienie przewidzianych w Kodeksie postępowania cywilnego dokumentów, spełniających przewidziane w tych przepisach wymogi (są to jedyne dopuszczalne w tym postępowaniu dowody). Wraz z pozwem należy zatem przedstawić:

1. Dokument urzędowy - dokument taki sporządzony w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone. Zasada ta ma także zastosowanie do dokumentów urzędowych sporządzonych przez organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne w zakresie zleconych im przez ustawę spraw.

2. Zaakceptowany przez dłużnika rachunek - czyli dokument, który potwierdza wysokość zobowiązania pozwanego, a zatem wysokość dochodzonego roszczenia. Dla stwierdzenia akceptacji wystarczy własnoręczny podpis pozwanego. Zaznaczyć przy tym należy, że upoważnienie powoda przez pozwanego do wystawiania faktur VAT bez podpisu może być traktowane jako zaakceptowanie przez dłużnika rachunku uzasadniające wydanie przez sąd nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym.

3. Wezwanie do zapłaty i pisemne oświadczenie dłużnika o uznaniu długu - te dokumenty potwierdzają aktualność roszczenia powoda w przypadku, gdy pozwany opóźnia się ze spełnieniem świadczenia albo gdy uznał dług.

4. Zaakceptowane przez dłużnika żądanie zapłaty zwrócone przez bank i niezapłacone z powodu braku środków na koncie - dokument ten stanowi potwierdzenie aktualności roszenia przez pozwanego, który nie posiadł jednak na rachunku bankowym kwoty pozwalającej na zaspokojenie powoda.

Kolejnymi dokumentami pozwalającymi na uzyskanie nakazu zapłaty jest posiadanie przez powoda weksla, czeku, warrantu lub rewersu, z których wynika zobowiązanie pozwanego, a których prawdziwość i treść nie budzą wątpliwości. Żądając wydania nakazu zapłaty na podstawie weksla lub czeku, należy przedłożyć wraz z pozwem oryginał tego dokumentu. Złożenie odpisu tych dokumentów spowoduje, że sąd wezwie powoda do uzupełnienia braków formalnych pozwu poprzez złożenie oryginałów. Jeśli w wyznaczonym terminie powód nie wykona zobowiązania sądu, pozew zostanie zwrócony.

Co do pozostałych dokumentów, mogą one zostać złożone w postaci odpisów potwierdzonych za zgodność z oryginałem przez notariusza albo upoważnionego do działania w sprawie adwokata lub radcę prawnego.

Natomiast w przypadku, gdy powód dochodzi zapłaty należności lub odsetek określonych w ustawie z dnia 12 czerwca 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. Nr 139, poz. 1323 ze zm.), jedynymi dokumentami będącymi podstawą wydania nakazu zapłaty jest łącząca powoda z pozwanym umowa wraz z dowodem doręczenia faktury lub rachunku.

Sąd - po zbadaniu dokumentów przedstawionych przez powoda - wydaje orzeczenie, które wraz z pozwem i załączonymi do niego dokumentami jest doręczane pozwanemu. Co ważne, z chwilą wydania, nakaz stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania klauzuli wykonalności. Oznacza to, że nakaz zastępuje postanowienie o zabezpieczeniu roszczenia. Powód może zatem od razu (po doręczeniu nakazu pozwanemu) wszcząć postępowanie egzekucyjne. Składając wniosek o wszczęcie egzekucji, powód powinien wskazać sposób zabezpieczenia, ponieważ nie wynika on z treści nakazu (na przykład zakaz zbywania wskazanych nieruchomości czy rzeczy ruchomych). Natomiast nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla lub czeku staje się natychmiast wykonalny po upływie terminu do zaspokojenia roszczenia, nawet jeśli wniesiono zarzuty. W takim przypadku nakaz wywołuje skutki prawne takie same jak wyrok opatrzony rygorem natychmiastowej wykonalności - może zatem stanowić podstawę wszczęcia egzekucji bez względu na wynik postępowania wszczętego przez wniesienie przez pozwanego zarzutów. W takim jednak przypadku sąd może na wniosek pozwanego wstrzymać wykonanie nakazu (na postanowienie to powód może wnieść zażalenie).

Jeżeli pozwany kwestionuje prawidłowość wydania nakazu, powinien zgłosić - do sądu, który wydał nakaz - zarzuty. Pismo zawierające zarzuty powinno obejmować wskazanie, czy rozstrzygnięcie jest kwestionowane w całości czy w części, wyliczenie zarzutów oraz wszystkich okoliczności faktycznych i dowodów na ich poparcie. W przypadku, gdy pozew został wniesiony na urzędowym formularzu, także zarzuty powinny zostać zgłoszone w tej samej formie. Po zbadaniu zarzutów pod kątem formalnym sąd kieruje sprawę do postępowania zwykłego. Wydane w tym postępowaniu orzeczenie utrzymuje w mocy lub uchyla nakaz zapłaty.

Postępowanie upominawcze

Nakaz upominawczy stanowi mniej skuteczny środek dochodzenia należności, będąc w zasadzie jedynie propozycją polubownego załatwienia sprawy, z której to propozycji pozwany może, ale nie musi skorzystać. Przy wnoszeniu pozwu obowiązują takie same zasady jak w przypadku postępowania nakazowego. W tym postępowaniu sąd wydaje nakaz z urzędu - jeśli powód dochodzi roszczenia pieniężnego lub jeśli przepis szczególny tak stanowi. Pomimo zaistnienia tych okoliczności, nakaz zapłaty nie może zostać wydany, jeżeli roszczenie powoda jest oczywiście bezzasadne, przytoczone przez niego okoliczności budzą wątpliwość, zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego, gdy miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju. W takich przypadkach pozew zostaje skierowany do postępowania zwykłego.

Pozwany, który nie zgadza się z treścią nakazu upominawczego, może - w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu - wnieść sprzeciw, który powoduje, że nakaz ten traci moc, a postępowanie jest prowadzone od nowa. Sprzeciw należy wnieść do sądu wydającego nakaz, zaś w przypadku, gdy nakaz został wydany przez referendarza - do sądu, przed którym wytoczono powództwo. Niezwłocznie po uprawomocnieniu się nakazu sąd z urzędu nadaje mu klauzulę wykonalności.

Maria Grochowska

radca prawny, Kancelaria Skoczyński Wachowiak Strykowski

 

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Twój Biznes

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stażysta w firmie na zupełnie nowych zasadach. 7 najważniejszych założeń planowanych zmian

Stażyści będą otrzymywali określone wynagrodzenie, a pracodawcy będą musieli podpisywać z nimi umowy. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło założenia projektu nowej ustawy.

Polska jednym z najbardziej atrakcyjnych kierunków inwestycyjnych w Europie

Globalna relokacja kosztów zmienia mapę biznesu, ale w Europie Środkowej Polska nadal pozostaje jednym z najpewniejszych punktów odniesienia dla firm szukających balansu między ceną a bezpieczeństwem.

Ekspert BCC o wysokości minimalnego wynagrodzenia w 2026 r.: „po raz pierwszy od wielu lat (rząd) pozwolił zadziałać algorytmowi wpisanemu w ustawę”. W ocenie eksperta, jest to ulga dla pracodawców

Od stycznia 2026 r. wzrośnie zarówno płaca minimalna, jak i minimalna stawka godzinowa. Rząd przyjął w tej sprawie rozporządzenie. Rozporządzenie z 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2026 r. zostało ogłoszone w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej.

Zamknięcie granicy z Białorusią 2025 a siła wyższa w kontraktach handlowych. Konsekwencje dla biznesu

Czy zamknięcie granicy z Białorusią w 2025 roku to trzęsienie ziemi w kontraktach handlowych i biznesie? Nie. To test zarządzania ryzykiem kontraktowym w łańcuchu dostaw. Czy można powołać się na siłę wyższą?

REKLAMA

Dłuższy okres kontroli drogowej: nic się nie ukryje przed inspekcją? Jak firmy transportowe mogą uniknąć częstszych i wyższych kar?

Mija kilka miesięcy od wprowadzenia nowych zasad sprawdzania kierowców na drodze. Zmiana przepisów, wynikająca z pakietu mobilności, dwukrotnie wydłużyła okres kontroli drogowej: z 28 do 56 dni wstecz. Dla inspekcji transportowych w UE to znacznie rozszerzone możliwości nadzoru, dla przedsiębiorstw transportowych – szereg kolejnych wyzwań. Jak sobie radzić w zupełnie innej rzeczywistości kontrolnej, by unikać kar finansowych i innych poważnych konsekwencji?

Gdy przedsiębiorca jest w trudnej sytuacji, ZUS może przejąć wypłatę zasiłków

Brak płynności finansowej płatnika składek, który zatrudnia powyżej 20 osób, może utrudniać mu regulowanie świadczeń na rzecz pracowników. Takimi świadczeniami są zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński czy świadczenie rehabilitacyjne. W takiej sytuacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych może pomóc i przejąć wypłatę świadczeń. Potrzebny jest jednak wniosek płatnika lub ubezpieczonego.

Bezpłatny webinar: Czas na e-porządek w fakturach zakupowych

Zapanuj nad kosztami, przyspiesz pracę, zredukuj błędy. Obowiązkowy KseF przyspieszył procesy digitalizacji obiegu faktur. Wykorzystaj ten trend do kolejnych automatyzacji, również w obsłudze faktur przychodzących. Lepsza kontrola nad kosztami, eliminacja dokumentów papierowych i mniej pomyłek to mniej pracy dla finansów.

Pracodawcy będą musieli bardziej chronić pracowników przed upałami. Zmiany już od 1 stycznia 2027 r.

Dotychczas polskie prawo regulowało jedynie minimalne temperatury w miejscu pracy. Wkrótce może się to zmienić – rząd przygotował projekt przepisów wprowadzających limity także dla upałów. To odpowiedź na coraz częstsze fale wysokich temperatur w Polsce.

REKLAMA

Przywództwo to wspólna misja

Rozmowa z Piotrem Kolmasem, konsultantem biznesowym, i Sławomirem Faconem, dyrektorem odpowiedzialnym za rekrutację i rozwój pracowników w PLL LOT, autorami książki „The Team. Nowoczesne przywództwo Mission Command”, o koncepcji wywodzącej się z elitarnych sił specjalnych, która z powodzeniem sprawdza się w biznesie

Rośnie liczba donosów do skarbówki, ale tylko kilka procent informacji się potwierdza [DANE Z KAS]

Jak wynika z danych przekazanych przez 16 Izb Administracji Skarbowej, w I połowie br. liczba informacji sygnalnych, a więc tzw. donosów, skierowanych do jednostek KAS wyniosła 37,2 tys. Przy tym zestawienie nie jest pełne, bowiem nie zakończył się obowiązek sprawozdawczy urzędów skarbowych w tym zakresie. Zatem na chwilę obecną to o 4,2% więcej niż w analogicznym okresie 2024 roku, kiedy było ich 35,7 tys. Natomiast, zestawiając tegoroczne dane z tymi z I połowy 2023 roku, widać wzrost o 6%. Wówczas odnotowano 35,1 tys. takich przypadków. Poniżej omówienie dotychczasowych danych z Krajowej Administracji Skarbowej.

REKLAMA