REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odmowa udzielenia pracownikowi dnia wolnego

Beata Naróg
Usługi i Doradztwo Kadrowe. Szkolenia
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pracodawca może żądać udokumentowania okoliczności, które uzasadniają przyznanie dnia wolnego, np. przez przedłożenie odpisu aktu urodzenia. Nieprzedłożenie takiego dokumentu może uzasadniać odmowę udzielenia dnia wolnego.

Przepisy prawa pracy nie przewidują przypadków odwołania pracownika z dnia wolnego wykorzystywanego w celu opieki nad dzieckiem lub w związku z urlopem okolicznościowym. Natomiast pracownik może otrzymać polecenie stawienia się w pracy i jej świadczenia w dniu wolnym udzielonym za pracę w niedzielę lub święto. Inaczej jest w sytuacjach odmowy udzielenia przez pracodawcę dnia wolnego. Należy bowiem spełnić określone warunki, aby pracodawca miał możliwość takiej odmowy.

REKLAMA

Opieka nad dzieckiem

Pracownicy wychowujący przynajmniej jedno dziecko w wieku do lat 14 mają prawo do 2 dni zwolnienia od pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia (art. 188 k.p.). Podstawą wykorzystania przez pracownika tych dni jest wychowywanie dziecka w wieku poniżej 14 lat (pracownik powinien udokumentować ten fakt) oraz złożone pracodawcy oświadczenie pracownika o zamiarze ich wykorzystania. Mogą one być wykorzystane przez jedno z pracujących rodziców lub opiekunów albo też rodzice lub opiekunowie podzielą się tymi dniami (każde wykorzysta po jednym dniu).

W przypadku gdy spełnione zostaną wyżej wskazane warunki, pracodawca nie ma możliwości odmowy udzielenia dni wolnych z tego tytułu.

Jeżeli jednak do pracodawcy wpłynie wniosek o udzielenie takich dni (lub dnia), należy w pierwszej kolejności sprawdzić, czy:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• dzieci (lub dziecko) pracownika spełniają kryteria wiekowe, tj. czy przynajmniej jedno nie ukończyło jeszcze 14 lat,

• w oświadczeniu pracownicy lub pracownika wskazano zamiar korzystania z tych dni (lub dnia),

• pracownik nie wykorzystał już przysługujących mu dni na opiekę, jeżeli zmieniał pracodawcę w trakcie roku kalendarzowego. Takich informacji dostarczy ostatnie świadectwo pracy pracownika.

W przypadku gdy okaże się, że dzieci lub dziecko pracownika ukończyło 14 lat albo pracownik wykorzystał przysługujące mu dni opieki w poprzednim zakładzie albo pracownik składa wniosek, mimo że w oświadczeniu stwierdził, iż z dni na opiekę nie będzie korzystał - pracodawca może odmówić udzielenia mu dni wolnych przysługujących na podstawie Kodeksu pracy.

Urlop okolicznościowy

REKLAMA

W szczególnych przypadkach, takich jak np. ślub, urodzenie dziecka, pogrzeb - przepisy rozporządzenia MPiPS z 15 maja 1996 r. przewidują dla pracowników dni wolne zwane potocznie urlopem okolicznościowym. Udzielenie takich dni następuje na wniosek pracownika i wiąże się z wystąpieniem wskazanych prawem okoliczności życiowych. Zasadniczo udzielenie takiego dnia (lub dni) powinno nastąpić w terminie zbliżonym do dnia, w którym wystąpiły te szczególne okoliczności. Dni te mają pracownikowi umożliwić załatwienie niezbędnych formalności, np. udział w pogrzebie itp.

Pracodawca będzie uprawniony do odmowy udzielenia urlopu okolicznościowego, jeżeli pracownik złoży wniosek o jego wykorzystanie w terminie dużo późniejszym niż dzień wystąpienia okoliczności uzasadniających ten wniosek.

Przykład

REKLAMA

Pracownik przebywał na urlopie wypoczynkowym od 1 do 31 lipca. W dniu 3 lipca zmarła mu teściowa. Pracownik złożył 14 września wniosek o urlop okolicznościowy z tego tytułu. Pracodawca odmówił, ponieważ miał do tego prawo. Od chwili zdarzenia do momentu złożenia wniosku upłynął bardzo długi okres. Stąd też cel urlopu (bezpośredni związek ze śmiercią teściowej) nie mógł być wzięty pod uwagę przez pracodawcę.

Ocena, czy w danym przypadku zachodzi podstawa do odmowy udzielenia dnia wolnego, należy do pracodawcy. Niewątpliwie wpływ na decyzję pracodawcy będą miały konkretne okoliczności, które spowodują złożenie przez pracownika wniosku w późniejszym terminie niż bezpośrednio w okolicach zdarzenia (np. gdyby okazało się, że teściowa zmarła za granicą, w niewyjaśnionych okolicznościach, a ciało zmarłej zostało przekazane rodzinie np. dopiero 11 września). Pracodawca ma prawo również żądać odpowiedniego udokumentowania okoliczności uzasadniających udzielenie dnia wolnego, np. przez przedłożenie odpisu aktu urodzenia, ślubu lub zgonu. Nieprzedłożenie przez pracownika takich dokumentów może uzasadniać odmowę udzielenia dnia wolnego w związku ze szczególnymi sytuacjami życiowymi.

Dzień wolny za pracę w szóstym dniu tygodnia

Pracownikom, którzy wykonują pracę w dniu wolnym od pracy dla zachowania przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, przysługuje w zamian za pracę w tym dniu inny dzień wolny. Jednak w przypadku pracy wykonywanej w szóstym dniu tygodnia termin udzielenia dnia wolnego powinien być uzgodniony między pracodawcą a pracownikiem. Udzielenie dnia wolnego nie powinno nastąpić później niż do końca okresu rozliczeniowego (art. 1513 k.p.).

WAŻNE!

Fakt ustalania daty dnia wolnego w drodze uzgodnień między pracodawcą a pracownikiem oznacza, że obie strony mogą nie zgodzić się na proponowane przez siebie terminy, nie podając przy tym uzasadnienia.

Pracodawca nie powinien jednak odmawiać udzielenia dnia wolnego, nie mając konkretnych powodów (np. zastępstwo osób nieobecnych, zapewnienie normalnego toku produkcji). W razie braku konkretnych przyczyn pracodawca może ewentualnie narazić się na zarzut dyskryminacji lub nawet mobbingu (jeżeli odmowy takie będą trwały dłuższy czas i ze strony pracodawcy nie będzie widoczna chęć osiągnięcia porozumienia). W sytuacji gdy do porozumienia nie dojdzie i dzień wolny nie zostanie udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, należy mu wypłacić wynagrodzenie wraz z dodatkiem za pracę w godzinach nadliczbowych.

Dzień wolny za pracę w niedzielę lub święto

Jeżeli pracownik wykonuje pracę w niedzielę i święto, udzielenie dnia wolnego najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego z tytułu pracy w tych dniach należy do obowiązków pracodawcy. Pracodawca może, ale nie musi uzgadniać z pracownikiem kwestii dotyczącej wyboru terminu dnia wolnego, ponieważ ostateczna decyzja należy właśnie do niego. Pracodawca może wprowadzić w przepisach wewnątrzzakładowych zapisy o prawie pracownika do proponowania daty ww. dnia wolnego.

W razie nieudzielenia dnia wolnego za pracę w szóstym dniu tygodnia lub za pracę w niedzielę lub święto do końca okresu rozliczeniowego pracownikowi trzeba wypłacić wynagrodzenie wraz ze stosownym dodatkiem. Pracodawca, który nie udzieli dnia wolnego i nie wypłaci stosownych świadczeń, musi liczyć się ze skargą pracownika do Państwowej Inspekcji Pracy lub pozwem do sądu o zapłatę należności.

Beata Naróg 

Podstawa prawna:

• art. 1513, art. 188 Kodeksu pracy,

• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (DzU nr 60, poz. 281 ze zm.).

 

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ruszył konkurs ZUS. Można otrzymać dofinansowanie do 80 proc. wartości projektu na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP)

Ruszył konkurs ZUS. Można otrzymać dofinansowanie do 80 proc. wartości projektu na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Wnioski można składać do 10 marca 2025 r. Gdzie złożyć wniosek? Kto może ubiegać się o dofinansowanie? Co podlega dofinansowaniu?

Podatek dochodowy 2025: skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt. Trzeba szybko decydować się na wybór formy opodatkowania, jaki termin - do kiedy

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

REKLAMA

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

Wygrywamy dzięki pracownikom [WYWIAD]

Rozmowa z Beatą Rosłan, dyrektorką HR w Jacobs Douwe Egberts, o tym, jak skuteczna polityka personalna wspiera budowanie pozycji lidera w branży.

REKLAMA

Zespół marketingu w organizacji czy outsourcing usług – które rozwiązanie jest lepsze?

Lepiej inwestować w wewnętrzny zespół marketingowy czy może bardziej opłacalnym rozwiązaniem jest outsourcing usług marketingowych? Marketing odgrywa kluczową rolę w sukcesie każdej organizacji. W dobie cyfryzacji i rosnącej konkurencji firmy muszą stale dbać o swoją obecność na rynku, budować markę oraz skutecznie docierać do klientów.

Rekompensata dla rolnika za brak zapłaty za sprzedane produkty rolne. Wnioski tylko do 31 marca 2025 r.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina, że od 1 lutego do 31 marca 2025 r. producent rolny lub grupa może złożyć do oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wniosek o przyznanie rekompensaty z tytułu nieotrzymania zapłaty za sprzedane produkty rolne od podmiotu prowadzącego skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych, który stał się niewypłacalny w 2023 lub 2024 r. - w rozumieniu ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa (FOR).

REKLAMA