Jak rozliczać czas pracy pracowników w podróży służbowej

Podróżą służbową jest wykonywanie przez pracownika na polecenie pracodawcy zadań służbowych poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy (art. 77⁵ § 1 Kodeksu pracy).

Do prawidłowego ustalenia czasu pracy w podróży służbowej podstawowe znaczenie ma określenie miejsca wykonywania pracy przez pracownika. W przedstawionej definicji podróży służbowej znaczenie ma siedziba pracodawcy, jeżeli pracownik wykonuje pracę w tej siedzibie. Podróżą służbową będzie bowiem podróż z miejsca wykonywania pracy pracownika do siedziby pracodawcy.

PRZYKŁAD

Pracownik ma określone w umowie o pracę stałe miejsce pracy jako Zakopane. Siedziba przedsiębiorcy będącego jego pracodawcą znajduje się w Warszawie. Jeżeli zatem pracownik będzie wykonywał określone obowiązki służbowe w siedzibie pracodawcy w Warszawie, to będzie to robił w ramach podróży służbowej poza stałym miejscem wykonywania pracy, którym jest dla niego Zakopane. Koszty wyjazdów pracownika do Warszawy powinny być rozliczane zgodnie z przepisami o podróżach służbowych.

Miejscem wykonywania pracy w przypadku pracownika wykonującego stale pracę w jednym i tym samym miejscu będzie to stałe miejsce pracy. Jeżeli pracownik nie wykonuje pracy w stałym miejscu, najczęściej w literaturze prawa pracy wskazuje się jako słuszne w takim przypadku maksymalne rozszerzenie miejsca pracy w umowie o pracę. Może ono obejmować obszar podziału terytorialnego kraju, np. określonego miasta, powiatu czy województwa. W takiej sytuacji dopiero wyjazd pracownika poza to miasto, powiat czy województwo będzie delegacją służbową.

Problem związany z zaliczeniem podróży służbowej pracownika do czasu pracy wynika z tego, że podróż służbowa składa się z różnych okresów. Należą do nich:

• czas przejazdu do miejsca wykonywania zleconych zadań,

• czas wykonywania zleconych obowiązków poza stałym miejscem pracy,

• czas pozostawania w miejscu delegowania bez wykonywania pracy,

• czas powrotu z miejsca oddelegowania.

Wszystkie wymienione okresy mogą się zawierać w ustalonym, zgodnie z rozkładem, czasie pracy obowiązującym pracownika bądź poza nim.

Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128 § 1 Kodeksu pracy). W związku z tą definicją powstało wiele kontrowersji, jak również rozbieżności co do zakresu, w jakim podróż służbowa powinna być zaliczona do pracowniczego czasu pracy.