Dziś ostatni dzień na wybór formy opodatkowania

Tylko do 20 stycznia podatnicy mają czas na wybór formy opodatkowania. Podatnicy mogą wybierać spośród: zasad ogólnych, czyli roz- liczeń według progresywnej skali PIT ze stawkami 18 i 32 proc.; liniowego PIT ze stawką 19 proc.; ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i karty podatkowej.

Oświadczenie o wyborze jednej z tych form muszą złożyć najpóźniej jutro podatnicy, którzy chcą zmienić sposób rozliczeń z fiskusem.

Kto składa oświadczenie

Na wybór lub zmianę określonej formy opodatkowania w 2009 roku podatnicy prowadzący działalność gospodarczą oraz uzyskujący przychody z najmu mają czas do wtorku 20 stycznia. Jak zauważyła Sylwia Janek, doradca podatkowy, konsultant w PricewaterhouseCoopers, podatnicy, którzy wcześniej nie składali oświadczeń, będą podlegać opodatkowaniu na zasadach ogólnych, czyli według skali PIT. W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, które chcą zmienić dotychczasową formę opodatkowania i spełniają ustawowe warunki, konieczne jest złożenie we właściwym urzędzie skarbowym oświadczenia, że w danym roku podatkowym będą rozliczać swoje przychody (docho- dy) odpowiednio według: 19-proc. stawki liniowej, skali podatkowej, ryczałtu ewidencjonowanego lub karty podatkowej.

- Wskazany termin jest nieprzekraczalny. Oznacza to, że złożenie oświadczenia po 20 stycznia skutkuje bezpowrotnie utratą prawa do wyboru formy opodatkowania na dany rok - stwierdza Sylwia Janek.

Dodaje, że wyjątek stanowią podatnicy, którzy rozpoczynają działalność gospodarczą w trakcie roku. W takim przypadku oświadczenie składa się do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Decyzja o sposobie opodatkowania dotyczy również lat następnych, chyba że podatnik w terminie do 20 stycznia roku podatkowego powiadomi w formie pisemnej o zmianie sposobu opodatkowania lub o likwidacji działalności gospodarczej.

- Osoby osiągające zyski z najmu, jeśli nie zdecydują inaczej, rozliczają dochody według zasad ogólnych. Mogą one również wybrać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jednak nie później niż do 20 stycznia - podpowiada Sylwia Janek.

Podkreśla, że małżonkowie, którzy chcą, aby podatek z najmu rozliczało jedno z nich, muszą składać w urzędzie skarbowym wspólne oświadczenie, nawet jeśli w 2009 roku będą uzyskiwać dochody z tej samej umowy najmu oraz podobne oświadczenie składali w roku ubiegłym. Dotyczy to również opodatkowania ryczałtem, wówczas małżonkowie składają takie oświadczenie do 20 stycznia każdego roku podatkowego.

Jak zmienić formę

Oczywiste jest, że przedsiębiorca chce wybrać najkorzystniejszą dla siebie formę rozliczania. Na ten aspekt zwraca uwagę Iwona Boniecka, starszy konsultant w PricewaterhouseCoopers, która zastrzega jednak, że podatnik, który chce zmienić formę opodatkowania, musi do 20 stycznia poinformować o tym urząd skarbowy. Wyboru dokonujemy, składając naczelnikowi urzędu skarbowego stosowne oświadczenie.

- Zawiadomienie o formie rozliczania warto złożyć w urzędzie osobiście i zachować kopię z potwierdzeniem złożenia. W przypadku gdy nie możemy tego zrobić osobiście, należy wysłać je listem poleconym i zachować kopię dokumentu z potwierdzeniem nadania - radzi Iwona Boniecka.

Od 1 stycznia 2009 r. korzystanie z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych stało się znów wygodniejsze. Podatnik ryczałtu, którego przychody przekroczą 150 tys. euro, utraci prawo do ryczałtu, ale dopiero od następnego roku podatkowego, a nie tak jak w roku 2008 od następnego miesiąca po miesiącu, w którym limit ten został przekroczony. Oznacza to powrót do obowiązujących jeszcze z roku 2007 korzystniejszych rozwiązań, dających możliwości kontynuowania prostych rozliczeń z fiskusem.

- Przedsiębiorca, który np. w czerwcu 2009 r. zorientuje się, że stawka liniowa mu się nie opłaca, nie może przejść od razu na skalę podatkową - wskazuje Iwona Boniecka.

Dodaje, że będzie to możliwe, jeśli przedsiębiorca dokona formalnej likwidacji działalności gospodarczej, połączonej z wykreśleniem wpisu z ewidencji gospodarczej, a następnie rozpocznie nową działalność, wybierając też nowe zasady rozliczenia. Wiąże się to jednak z wieloma obowiązkami formalnymi. Przy zakończeniu działalności należy m.in. opodatkować remanent likwidacyjny.

- Dlatego też trzeba zastanowić się, czy warto przechodzić całą żmudną procedurę zamykania i otwierania firmy i ponosić związane z nią koszty, tym bardziej że organy podatkowe nie zawsze akceptują taką zmianę formy opodatkowania - ostrzega Iwona Boniecka.

Co jest opłacalne

Wybór formy opodatkowania to indywidualna decyzja każdego podatnika, która powinna być poprzedzona analizą zysków i strat.

Monika Kurlit, konsultant w PricewaterhouseCoopers, wyjaśnia, że skorzystanie z uproszczonego rozliczenia podatkowego poprzez wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest korzystne głównie dla przedsiębiorców lub osób osiągających przychód z najmu, którzy uzyskują niewysokie przychody i jednocześnie nie ponoszą wysokich kosztów uzyskania przychodów.

- Z opodatkowania w formie ryczałtu w 2009 roku mogą co do zasady skorzystać przedsiębiorcy, którzy w 2008 roku uzyskali przychody z działalności gospodarczej w wysokości nieprzekraczającej 150 tys. euro (tj. 506 625 zł) - dodaje Monika Kurlit.

Jej zdaniem zaletą takiej formy opodatkowania jest możliwość prowadzenia uproszczonej księgowości oraz zastosowanie niskich stawek ryczałtu wynoszących od 3,5 do 20 proc.

- W przypadku wyboru opodatkowania w formie ryczałtu podatek jest płacony od przychodów bez uwzględnienia kosztów. Stąd opodatkowanie ryczałtem nie jest opłacalne dla przedsiębiorców mających wysokie wydatki bądź podatników ponoszących wysokie koszty związane z wynajmem (np. remonty, zakup wyposażenia) - przypomina Monika Kurlit.

Stwierdza też, że przedsiębiorcy, którzy osiągają stosunkowo wysokie przychody lub ponoszą wysokie koszty związane z uzyskaniem przychodu, powinni rozważyć wybór opodatkowania liniową 19-proc. stawką podatkową. Taki sposób rozliczenia podatku umożliwia odliczenie faktycznie poniesionych kosztów (podstawę opodatkowania stanowi dochód) oraz przy wysokich dochodach przynosi korzyści fiskalne w porównaniu z opodatkowaniem według progresywnej skali podatkowej.

- Dodatkowo w związku z wprowadzeniem w 2009 roku nowych stawek podatkowych 18 i 32 proc. rozliczenie na zasadach ogólnych będzie korzystne dla osób osiągających niewielkie dochody z działalności gospodarczej lub najmu nieprzekraczające kilkudziesięciu złotych w skali roku - podpowiada Monika Kurlit.

Dla kogo samozatrudnienie

Tomasz Kret, starszy konsultant w PricewaterhouseCoopers, mówi, że wybór sposobu opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej między podatkiem liniowym ze stawką 19 proc. a opodatkowaniem na zasadach ogólnych (według skali) należy poprzedzić dokładną analizą opłacalności takiego posunięcia. Oceniając, który sposób będzie bardziej korzystny, przedsiębiorca powinien wziąć pod uwagę, przede wszystkim, przewidywaną wysokość swoich dochodów w 2009 roku oraz kosztów, jakie mogą zostać przez niego poniesione.

- Na podatkową efektywność jednego ze sposobów może również mieć wpływ nabycie uprawnień do rozwiązań i ulg, które są niedostępne dla przedsiębiorców płacących podatek liniowy - uważa Tomasz Kret.

Jako przykład można tu wymienić prawo do złożenia zeznania podatkowego wspólnie z małżonkiem bądź małoletnim dzieckiem oraz prawo do tzw. ulgi na dzieci. Ekspert podkreśla, że dla przedsiębiorcy, który nie złoży zeznania podatkowego wspólnie z małżonkiem i nie skorzysta z innych ulg niedostępnych dla przedsiębiorców płacących podatek liniowy (np. ulgi na dzieci) i którego roczny dochód, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych kosztów uzyskania przychodów, nie przekroczy 96 384 zł, korzystniejszy okaże się wybór opodatkowania na zasadach ogólnych.

- Dokonanie analizy powinno być o tyle łatwiejsze, że podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych dla osób prowadzących działalność gospodarczą nie będzie podlegała zmianom w trakcie roku. Dodatkowo, jeżeli zostanie przyjęta nowelizacja przepisów, także podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne nie będzie zmieniana w trakcie roku - podsumowuje Tomasz Kret.

Wybór formy odpodatkowania

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

EWA MATYSZEWSKA

ewa.matyszewska@infor.pl