Roczne rozliczenie podatku dochodowego

Podatnicy mają wiele wątpliwości związanych z obliczeniem podstawy opodatkowania, ustaleniem należnego podatku dochodowego, a także z korzystaniem z ulg i odliczeń. Niektóre problemy postaramy się rozwiązać w niniejszym opracowaniu.

(?) W 2007 r. prowadziłem działalność gospodarczą opodatkowaną stawką liniową 19%. Oprócz tego uzyskałem dochody ze stosunku pracy. Czy po złożeniu zeznania PIT-36L dochody z pracy mogę rozliczyć w PIT-37 wspólnie z małżonką, która też pracowała?

Niestety, nie może Pan rozliczyć dochodów z pracy we wspólnym z małżonką zeznaniu PIT-37 za 2007 r.

Opodatkowanie dochodów wspólnie z małżonkiem nie jest możliwe w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków ma zastosowanie przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który daje podatnikom możliwość wyboru opodatkowania dochodów uzyskiwanych z pozarolniczej działalności gospodarczej jednolitą stawką 19%.

Dochody uzyskane przez Pana z działalności podlegają rozliczeniu i wykazaniu w odrębnym zeznaniu PIT-36L, składanym w terminie do 30 kwietnia br. Natomiast jeśli chodzi o dochody z umów o pracę, to będą Państwo musieli złożyć oddzielne zeznania PIT-37 i tam rozliczyć te dochody, opodatkowane według skali podatkowej.

(?) 27 grudnia 2006 r. złożyłem w Urzędzie Miasta wniosek o wykreślenie z tym dniem z ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przeze mnie firmy, opodatkowanej kartą podatkową. Decyzja o wykreśleniu z ewidencji działalności gospodarczej została wydana przez Prezydenta Miasta 29 grudnia 2006 r. Natomiast 15 stycznia 2007 r. złożyłem w urzędzie skarbowym zawiadomienie o likwidacji działalności gospodarczej z dniem 27 grudnia 2006 r. Jednocześnie załatwiłem pozostałe formalności związane z aktualizacją danych na formularzu NIP-3. Czy w związku z tym za 2007 r. mogę już rozliczyć się wspólnie z żoną?

Niestety, nie może Pan rozliczyć się wspólnie z małżonką za 2007 r.

Podatnicy opodatkowani w formie karty podatkowej są zobowiązani zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o likwidacji prowadzonej działalności. O tej zmianie trzeba zawiadomić urząd w formie pisemnej najpóźniej w terminie 7 dni od likwidacji działalności. Składając wniosek o wykreślenie z działalności gospodarczej 27 grudnia 2006 r. z ewidencji Urzędu Miasta powinien Pan złożyć w urzędzie skarbowym zawiadomienie o likwidacji tej działalności w terminie do 3 stycznia 2007 r. Uczynił Pan to dopiero 15 stycznia 2007 r. Zatem za okres od 1 do 15 stycznia 2007 r. figurował Pan w ewidencji urzędu jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, opodatkowaną w formie karty podatkowej. W konsekwencji nie ma Pan możliwości do wspólnego z małżonką opodatkowania dochodów uzyskanych w 2007 r.

Łączne opodatkowanie nie ma bowiem zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków mają w rozliczanym roku zastosowanie przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

(?) W 2007 r. uzyskałam dochody ze stosunku pracy oraz poniosłam stratę z pozarolniczej działalności gospodarczej. Strata w firmie jest konsekwencją wprowadzenia do majątku firmy środków trwałych o dużej wartości, w związku z czym wzrosły koszty uzyskania przychodów z tytułu dokonywanych odpisów amortyzacyjnych. Czy w zeznaniu za 2007 r. mogę odliczyć od dochodu z pracy straty z działalności z lat 2005-2007?

Nie może Pani odliczyć straty z dochodów ze stosunku pracy. Stratę poniesioną w działalności gospodarczej może Pani odliczyć tylko od dochodu uzyskanego z tej działalności.

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z pewnymi zastrzeżeniami, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów. Dochodem z danego źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągniętymi w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

O wysokość straty ze źródła przychodów poniesionej w roku podatkowym można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

Strata uzyskana z jednego źródła przychodu, w tym przypadku z pozarolniczej działalności gospodarczej, nie podlega odliczeniu w jakimkolwiek stopniu od dochodu z innego źródła przychodu, np. stosunku pracy.

(?) Czy jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, opodatkowaną podatkiem liniowym, mogę przekazać 1% podatku na organizację pożytku publicznego?

Może Pan przekazać 1% podatku na organizację pożytku publicznego. W zeznaniu rocznym PIT-36L za 2007 r. podatnicy będą mogli skorzystać z prawa przekazania 1% podatku na rzecz jednej z organizacji pożytku publicznego. Nie będą już musieli dokonywać wpłat samodzielnie. Zrobi to w ich imieniu urząd skarbowy.

Obowiązujące do końca 2006 r. przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uprawniały podatników rozliczających się podatkiem liniowym 19% do przekazania 1% swojego podatku dochodowego na rzecz organizacji pożytku publicznego. Zgodnie z nowelizacją przepisów takie prawo będzie im przysługiwało począwszy od zeznań podatkowych składanych za 2007 r.

W myśl nowych regulacji przekazanie 1% należnego podatku będzie się odbywać za pośrednictwem urzędów skarbowych. W składanym zeznaniu podatkowym podatnik będzie musiał wskazać nazwę oraz numer wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego organizacji pożytku publicznego, którą chce wesprzeć. Organizację tę podatnik powinien wybrać z wykazu organizacji mających status organizacji pożytku publicznego na 30 listopada 2007 roku podatkowego. Wykaz ten będzie ogłaszał do końca roku podatkowego minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, w obwieszczeniu w Monitorze Polskim.

Wszystkich czynności związanych z obliczeniem wysokości podatku, przekazaniem kwoty 1% należnego podatku dochodowego wynikającego z zeznania podatkowego, na rachunek bankowy wskazanej przez podatnika organizacji pożytku publicznego - po pomniejszeniu o koszty przelewu bankowego - będzie dokonywał naczelnik urzędu skarbowego w terminie 3 miesięcy od upływu terminu do złożenia zeznania podatkowego. Warunkiem przekazania przez naczelnika urzędu skarbowego kwoty 1% należnego podatku dochodowego będzie terminowe złożenie przez podatnika zeznania podatkowego.

(?) Osiągam dochody z działalności gospodarczej. Mam syna, który studiuje i w listopadzie 2007 r. ukończył 25 lat. W ubiegłym roku syn pracował na podstawie umowy zlecenia i uzyskał z niej dochód w wysokości 3500 zł. Czy mogę skorzystać z ulgi z tytułu wychowywania syna?

Nie może Pan skorzystać z ulgi na wychowywanie dziecka, ponieważ Pana syn uzyskał w 2007 r. zbyt wysoki dochód z działalności wykonywanej osobiście.

Ulga jest adresowana do podatników - rodziców, którzy osiągają dochody opodatkowane według zasad ogólnych, czyli z zastosowaniem skali podatkowej.

Podatnik ma prawo od podatku dochodowego pomniejszonego najpierw o składki na ubezpieczenie zdrowotne odliczyć rocznie kwotę stanowiącą iloczyn liczby wychowywanych własnych lub przysposobionych dzieci i dwukrotności kwoty zmniejszającej podatek. W 2007 r. odpowiada to kwocie 1145,08 zł na każde wychowywane w roku podatkowym dziecko, pod warunkiem że:

• jest to dziecko małoletnie,

• zgodnie z odrębnymi przepisami dziecko otrzymywało zasiłek pielęgnacyjny bez względu na wiek,

• uczący się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach - Prawo o szkolnictwie wyższym, jeżeli w roku podatkowym dziecko to nie uzyskało dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku (2007 r. kwota tego dochodu wynosiła 3015 zł) - do ukończenia 25 lat.

Uzyskany ze zlecenia w 2007 r. dochód Pana syna przewyższył 3015 zł, dlatego nie ma Pan prawa odpisać w zeznaniu rocznym kwoty ulgi.

(?) W 2007 r. pobrałam nienależnie zasiłek opiekuńczy z ZUS i musiałam go zwrócić w pełnej wysokości wraz z podatkiem. Jak mogę rozliczyć pod względem podatkowym ten zwrot? Czy jest możliwość odzyskania podatku w zeznaniu rocznym?

Tak, w PIT-36 ma Pani prawo dokonać odliczenia kwoty zwrotu nienależnie pobranego zasiłku z ubezpieczenia społecznego, w wysokości uwzględniającej podatek dochodowy. Odliczenie wykazuje się w załączniku PIT-O.

Podatnik ma prawo do zmniejszenia podstawy opodatkowania o dokonane w roku podatkowym zwroty nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, w kwotach zawierających pobrany podatek dochodowy (brutto), jeżeli zwroty te nie zostały potrącone przez płatnika.

Kwotę zwrotu (wraz z podatkiem dochodowym) odlicza się w pełnej wysokości, bez żadnych ograniczeń co do jej wysokości. Jeżeli jednak kwota odliczenia przewyższa dochód, od którego można ją odliczyć, wówczas można ją odpisać od dochodu uzyskanego w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych. Odliczenie następuje za rok, w którym doszło do zwrotu, a nie za rok, kiedy naliczono i wypłacono nienależne świadczenie.

(?) Prowadzę działalność gospodarczą pod adresem zamieszkania. Ponoszę wydatki na łącze internetowe. W związku z tym, że z działalności płacę podatek liniowy 19%, nie mogłem pomniejszać o te wydatki dochodu w ciągu roku, a nie zaliczałem tych wydatków w koszty uzyskania przychodów. Czy w zeznaniu rocznym mogę skorzystać z ulgi internetowej, jeżeli uzyskiwałem również dochody z działalności wykonywanej osobiście?

Może Pan odliczyć od dochodu z działalności wykonywanej osobiście, tj. opodatkowanej na zasadach ogólnych, wydatki na internet.

„Ulga internetowa” polega na możliwości odliczenia od dochodu wydatków ponoszonych przez podatnika z tytułu użytkowania sieci internetowej w lokalu (budynku) będącym miejscem zamieszkania podatnika w roku podatkowym w wysokości do kwoty 760 zł.

Od dochodów opodatkowanych podatkiem liniowym 19% nie wolno odliczać wydatków na internet. Z tej ulgi nie można skorzystać, jeżeli wydatki te zostały wliczone do kosztów uzyskania przychodów z działalności. Jeżeli jednak podatnik, oprócz dochodów z własnego biznesu, od których zadeklarował opłacanie zaliczek 19%, uzyskał również inne dochody opodatkowane 19%, 30% lub 40% podatkiem (według skali progresywnej), to ma prawo od tych dochodów odliczyć wydatki na internet.

Odliczeniu podlega kwota brutto (z VAT), czyli kwota „do zapłaty” z faktury. Warunkiem odliczenia jest posiadanie przez podatnika zapłaconej faktury, co potwierdziło Ministerstwo Finansów w piśmie z 25 lutego 2005 r. (PB5/MC-033-29-368/05). Oznacza to, że trzeba dysponować nie tylko fakturami, ale i dowodami potwierdzającymi dokonanie zapłaty.

(?) W 2006 r. uczeń odbywający u mnie praktyczną naukę zawodu pozytywnie zaliczył egzamin kończący szkołę. Mam prawo do ulgi uczniowskiej, ponieważ umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego zawarłem przed końcem 2004 r. Jednak z powodu straty z działalności nie mogłem skorzystać z odliczenia ulgi. W 2007 r. również poniosłem stratę. Pracowałem jednak także na podstawie umowy o pracę. Czy od podatku z dochodu ze stosunku pracy mogę odpisać ulgę i czy ewentualne odliczenie jest możliwe przy wspólnym rozliczeniu z żoną?

Może Pan odliczyć ulgę uczniowską od podatku dochodowego od dochodów ze stosunku pracy także w sytuacji wspólnego rozliczenia z małżonką.

Żaden przepis nie zabrania obniżania podatku dochodowego o ulgę z tytułu wyszkolenia ucznia z innego niż pozarolnicza działalność gospodarcza źródła przychodu. Ulga odnosi się do podatku dochodowego, nie zaś do jego części należnej od dochodu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Oznacza to, że zamknięcie roku stratą nie wyklucza możliwości wykorzystania pozostałej ulgi przez jej odliczenie od podatku od dochodów z innych źródeł niż działalność gospodarcza.

Zatem w razie osiągnięcia straty z działalności gospodarczej podatnikowi uzyskującemu w roku podatkowym dochody z innych źródeł, opodatkowanych na zasadach ogólnych, tj. przy zastosowaniu skali podatkowej, przysługuje prawo do obniżenia podatku dochodowego należnego za dany rok podatkowy niezależnie od tego, jakiego źródła przychodu dotyczy ten podatek.

Podatnik ma prawo obniżyć podatek dochodowy również wtedy, gdy rozlicza się wspólnie z małżonką. Nie ma natomiast możliwości odliczenia od podatku współmałżonka, jeżeli w danym roku podatkowym jedno z małżonków nie uzyskało dochodów lub uzyskało je w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku. Skoro więc podatnicy, którzy nabyli prawo do ulgi uczniowskiej, mogą odliczyć kwotę niewykorzystanej ulgi uczniowskiej, to wskazana możliwość odliczenia ulgi przysługuje aż do wyczerpania podatku należnego od dochodów z innych źródeł przychodów niż działalność gospodarcza, co dotyczy również wspólnego opodatkowania małżonków, pod warunkiem jednak, iż małżonek któremu przysługuje ulga, uzyska dochód z jakiegokolwiek źródła.

(?) Jak prawidłowo zaokrąglać podstawę opodatkowania oraz podatek w zeznaniu rocznym?

Podstawę opodatkowania i kwotę podatku dochodowego zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych. Przykładowo, kwotę 2486,35 zł zaokrągla się do 2486 zł, a kwotę 347,92 zł - do 348 zł.

• art. 36 ust. 1 pkt 2, ust. 7 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (DzU z 2000 r. nr 144, poz. 930 ze zm.),

• art. 6 ust. 4, ust. 8, art. 9 ust. 1-3, art. 14 ust. 2 pkt 1, art. 24 ust. 3, art. 26 ust. 1 pkt 5, pkt 6a, art. 27 ust. 9, art. 27f, art. 44 ust. 4, art. 45 ust. 1a pkt 2, ust. 5c-5g ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.),

• art. 63 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (DzU z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.).

Izabela Nowacka

specjalista w zakresie płac i rozliczeń