REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak korzystnie rozwiązać umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony

Marta Mianowska

REKLAMA

Spośród trzech podstawowych sposobów rozwiązywania umowy o pracę na czas nieokreślony w praktyce najwięcej trudności sprawia pracodawcom rozwiązanie jej bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Praktyka pokazuje, że najbardziej pożądanym przez pracodawców sposobem zakończenia stosunku pracy nawiązanego na podstawie umowy bezterminowej jest zawarcie z pracownikiem porozumienia o rozwiązaniu tej umowy, ponieważ pracownikowi co do zasady nie przysługuje prawo odwołania się od takiego porozumienia do sądu pracy. Natomiast niechętnie pracodawcy korzystają z rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, co jest podyktowane wymaganiami stawianymi pracodawcy przy takim sposobie rozstania się z pracownikiem. Należy przy tym podkreślić, że w praktyce każdy przypadek rozwiązania bezterminowej umowy o pracę należy starannie rozważyć w kontekście okoliczności danej sprawy. Z każdym bowiem sposobem zakończenia stosunku pracy wiążą się kwestie praktyczne, które mogą powodować określone skutki prawne dla pracodawcy i pracownika.

REKLAMA

Porozumienie stron

REKLAMA

Porozumienie stron jest najmniej „kłopotliwym” sposobem zakończenia stosunku pracy. Co więcej, Kodeks pracy nie zawiera w tym zakresie szczegółowych regulacji, ale na podstawie art. 300 k.p. znajdą tu zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego.

Porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę powinno być zawarte w formie pisemnej. Wynika to nie tylko z przyczyn czysto praktycznych (jako dowód zawarcia przez pracodawcę i pracownika takiego porozumienia), ale przede wszystkim z treści przepisu, zgodnie z którym, jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej, jej rozwiązanie za zgodą obu stron powinno być stwierdzone pismem (art. 77 § 2 k.c. w zw. z art. 300 k.p.). Nie wyklucza się jednak konkludentego rozwiązania umowy o pracę w tym trybie (por. wyrok SN z 20 sierpnia 1997 r., I PKN 232/97). Choć przywołane orzeczenie dotyczy literalnie umowy terminowej, to tę zasadę stosuje się też do umowy bezterminowej.

Żaden przepis prawa nie określa treści porozumienia, ale elementem koniecznym będą jednak oświadczenia obu stron co do rozwiązania umowy o pracę. W pozostałym zakresie strony umowy bezterminowej mają swobodę co do ukształtowania treści porozumienia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W praktyce w umowach bezterminowych najczęściej są spotykane postanowienia dotyczące:

• dodatkowej odprawy wypłacanej pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy,

• wykorzystania przez pracownika przysługującego mu urlopu wypoczynkowego,

• wypłaty ekwiwalentu pieniężnego.

W treści porozumień są zamieszczane również postanowienia - wymagające osobnego komentarza - odnoszące się do:

REKLAMA

• przyczyny rozwiązania umowy o pracę. W tym zakresie zwyczajowo wskazuje się, czy rozwiązanie umowy o pracę następuje z przyczyn określonych w art. 10 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych (czyli z przyczyn niedotyczących pracowników) czy też z innych przyczyn. Celem wskazania przyczyny jest potwierdzenie przez strony porozumienia, że rozwiązanie umowy bezterminowej stwarza po stronie pracodawcy obowiązek wypłaty odprawy (przewidzianej w art. 8 ww. ustawy) lub brak takiego obowiązku. W praktyce wielokrotnie w porozumieniu wskazuje się dla pozoru, że rozwiązanie umowy o pracę następuje z przyczyn innych niż niedotyczące pracownika (czego wynikiem jest zwolnienie pracodawcy z obowiązku wypłaty odprawy). Należy jednak podkreślić, że tego rodzaju pozorne postanowienia są wobec pracownika bezskuteczne (a więc pracownik może w dalszym ciągu domagać się wypłaty odprawy), jeśli stan faktyczny sprawy jest w rzeczywistości inny, niż wynika to z treści postanowienia,

• zrzeczenia się przez pracownika wszelkich roszczeń wobec pracodawcy. Takie postanowienia w większości przypadków są bezskuteczne wobec pracownika. Wynika to z tego, że są nimi przede wszystkim roszczenia o wypłatę wynagrodzenia za pracę, a tych pracownik nie może się zrzec.

Wypowiedzenie

Forma, treść i długość okresów wypowiedzenia, a także oświadczenia o wypowiedzeniu bezterminowej umowy o pracę zostały uregulowane w Kodeksie pracy. Ponadto przepisy prawa pracy regulują kwestię dopuszczalności wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony.

Warto podkreślić, że niezachowanie przez pracodawcę któregokolwiek z warunków wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony nie powoduje jego nieważności, a jedynie jest wadliwe (co w praktyce budzi wciąż wiele wątpliwości wśród pracodawców). Oznacza to, że nawet jeśli dokonane wypowiedzenie okaże się niezgodne z przepisami prawa pracy, to i tak wywoła skutek w postaci rozwiązania umowy o pracę. Potwierdzał to wielokrotnie Sąd Najwyższy, uznając m.in. że oświadczenie o wypowiedzeniu umowy przesłane do pracownika faksem lub niezawierające przyczyny rozwiązania umowy o pracę jest skuteczne, choć otwiera pracownikowi drogę do dochodzenia roszczeń określonych w art. 45 § 1 k.p. (por. uchwała SN z 2 października 2002 r., III PZP 17/02).

Bez wypowiedzenia

W przypadku rozwiązania umowy o pracę na czas nieokreślony bez zachowania okresu wypowiedzenia zastosowanie znajdą te same zasady co w przypadku rozwiązania tego rodzaju umowy o pracę za wypowiedzeniem. Przy czym dodatkowym elementem jest tutaj wymóg zachowania terminu, w którym rozwiązanie umowy o pracę w tym trybie jest dopuszczalne. Rozwiązanie umowy o pracę nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania odpowiednio przez pracodawcę lub pracownika wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.

Kluczowym problemem praktycznym przy rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia jest kwestia liczenia 1-miesięcznego terminu. Jednak pewne zasady z tym związane zostały sformułowane przez Sąd Najwyższy, który twierdzi, że 1-miesięczny termin zaczyna biec od dnia, w którym wiadomość o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę została powzięta przez osobę upoważnioną do rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy (por. wyrok z 5 listopada 2003 r. I PK 446/02). Jednak wiadomość ta musi obejmować w dostatecznym stopniu wiarygodne informacje uzasadniające przekonanie pracodawcy, że pracownik dopuścił się czynu nagannego w stopniu usprawiedliwiającym niezwłoczne rozwiązanie umowy o pracę (por. wyrok SN z 21 października 1999 r., I PKN 318/99).

Niezachowanie przez pracodawcę 1-miesięcznego terminu również nie powoduje nieważności dokonanego rozwiązania, a jedynie jego wadliwość formalną.

Marta Mianowska

adwokat

Podstawa prawna:

• art. 30, art. 36, 361, 38-39, art. 45 § 1, art. 52 § 2, art. 55 § 2, art. 84, 177, 300 Kodeksu pracy,

• art. 77 § 2 Kodeksu cywilnego,

• art. 8 i art. 10 ust. 1 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (DzU nr 90, poz. 844 ze zm.).

Orzecznictwo:

• wyrok SN z 20 sierpnia 1997 r. (I PKN 232/97, OSNP 1998/10/306),

• wyrok SN z 21 października 1999 r. (I PKN 318/99, OSNP 2001/5/155),

• wyrok SN z 5 listopada 2003 r. (I PK 446/02, „Wokanda” 2004/7-8/42),

• uchwała SN z 2 października 2002 r. (III PZP 17/02, OSNP-wkł, 2002/20/1).

 

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ruszył konkurs ZUS. Można otrzymać dofinansowanie do 80 proc. wartości projektu na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP)

Ruszył konkurs ZUS. Można otrzymać dofinansowanie do 80 proc. wartości projektu na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Wnioski można składać do 10 marca 2025 r. Gdzie złożyć wniosek? Kto może ubiegać się o dofinansowanie? Co podlega dofinansowaniu?

Podatek dochodowy 2025: skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt. Trzeba szybko decydować się na wybór formy opodatkowania, jaki termin - do kiedy

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

REKLAMA

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

Wygrywamy dzięki pracownikom [WYWIAD]

Rozmowa z Beatą Rosłan, dyrektorką HR w Jacobs Douwe Egberts, o tym, jak skuteczna polityka personalna wspiera budowanie pozycji lidera w branży.

REKLAMA

Zespół marketingu w organizacji czy outsourcing usług – które rozwiązanie jest lepsze?

Lepiej inwestować w wewnętrzny zespół marketingowy czy może bardziej opłacalnym rozwiązaniem jest outsourcing usług marketingowych? Marketing odgrywa kluczową rolę w sukcesie każdej organizacji. W dobie cyfryzacji i rosnącej konkurencji firmy muszą stale dbać o swoją obecność na rynku, budować markę oraz skutecznie docierać do klientów.

Rekompensata dla rolnika za brak zapłaty za sprzedane produkty rolne. Wnioski tylko do 31 marca 2025 r.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina, że od 1 lutego do 31 marca 2025 r. producent rolny lub grupa może złożyć do oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wniosek o przyznanie rekompensaty z tytułu nieotrzymania zapłaty za sprzedane produkty rolne od podmiotu prowadzącego skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych, który stał się niewypłacalny w 2023 lub 2024 r. - w rozumieniu ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa (FOR).

REKLAMA