REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność karna pracodawcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Bartłomiej Sikora
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Przestępstwem zagrożonym karą nawet do 2 lat pozbawienia wolności jest złośliwe lub uporczywe naruszanie praw pracownika wynikających ze stosunku pracy.

Prawa pracownicze chronione są nie tylko przez prawo pracy czy też prawo cywilne. Na ochronę interesów pracowniczych, a tym samym na odpowiedzialność pracodawcy z tytułu naruszenia tych interesów wskazuje również prawo karne. W szczególności zaś uregulowania takie znalazły się w rozdziale XXVIII Kodeksu Karnego zatytułowanym „Przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową”.

REKLAMA

Naruszenie praw pracowniczych

REKLAMA

Co do zasady naruszenie praw pracowniczych jest wykroczeniem z art. 281 i art. 282 § 1 k.p., ale jeżeli następuje ono złośliwie lub uporczywie, będzie to już przestępstwo z art. 218 § 1 Kodeksu karnego. Co ważne, nie ma w tym przypadku potrzeby wykazywania, że pracownik został narażony na jakąkolwiek szkodę.

Kodeks karny stanowi, że kto, wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo nawet pozbawienia wolności do 2 lat. Pracodawca, który złośliwie lub uporczywie odmawia ponownego przyjęcia pracownika do pracy, o którego przywróceniu orzekł sąd, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

W tym miejscu można zadać pytanie, czy taką samą ochroną będą objęte osoby, które wykonują pracę na podstawie umów cywilnoprawnych. Odpowiedź na to pytanie nie jest jednak jednoznaczna. Jeżeli strony zawarły umowę cywilnoprawną, a faktycznie nawiązały stosunek pracy (tzn. praca jest wykonywana pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę), to prawa zleceniobiorcy, będącego faktycznym pracownikiem, będą chronione przez art. 218 k.k. Jeżeli natomiast umowa zlecenie jest faktycznie umową cywilnoprawną, to w takim przypadku prawa zleceniobiorcy nie będą podlegały ochronie przewidzianej w przedmiotowym przepisie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przez pojęcie prawa pracownika, które są chronione w myśl art. 218 k.k., należy rozumieć prawo do:

• wolności pracy,

• minimalnego wynagrodzenia za pracę,

• wypoczynku,

• poszanowania godności i innych dóbr osobistych,

• równości i niedyskryminacji,

• godziwego wynagrodzenia,

• ułatwień w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych.

Stąd też przestępstwem będzie każde złośliwe i uporczywe zachowanie pracodawcy (zarówno działanie, jak i zaniechanie), które oznacza naruszenie któregokolwiek z praw pracownika wynikających ze stosunku pracy.

Do takich zachowań można zaliczyć:

• wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów prawa pracy,

• naruszenie przepisów o czasie pracy,

• niewypłacenie wynagrodzenia lub świadczenia ubezpieczeniowego,

• odmowę udzielenia urlopu,

• naruszenie praw kobiet i młodocianych wynikających z przepisów prawa pracy.

Prawa pracownika wynikające z ubezpieczenia społecznego obejmują prawo do otrzymywania świadczeń z ubezpieczenia społecznego w przewidzianych przez prawo sytuacjach, w określonych terminach i wysokości.

Kodeks karny w art. 218 nie chroni prawa pracownika do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, ponieważ ochrona tego prawa znalazła się w odrębnym przepisie Kodeksu karnego (art. 220 k.k.).

WaŻne!

Ochrona przewidziana w art. 218 k.k. nie obejmuje praw wynikających ze zbiorowego prawa pracy, tj. prawa do zrzeszania się w związkach zawodowych czy prawa do strajku.

Nieprzywrócenie do pracy

Warunkiem odpowiedzialności z art. 218 k.k. jest to, aby pracodawca odmówił przywrócenia pracownika do pracy, w sytuacji gdy o takim przywróceniu orzekł właściwy organ. Wątpliwości w tym aspekcie nie powoduje sytuacja, gdy to sąd orzeka o przywróceniu pracownika do pracy. Jeżeli jednak pracownik nie pójdzie do sądu, a zażąda postępowania przed komisją pojednawczą, w którego efekcie zostanie zawarta ugoda między stronami, to pojawia się wątpliwość, czy niewykonanie takiej ugody będzie przestępstwem. Niewykonanie ugody nie wystarczy do odpowiedzialności za przestępstwo. W art. 218 k.k. mowa jest bowiem wyraźnie o orzeczeniu, a nie o ugodzie - stąd niewykonanie ugody nie jest przestępstwem, a jedynie wykroczeniem.

Obowiązek wypłaty wynagrodzenia

Ustawa z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (DzU nr 89, poz. 589 ze zm.) dodała do art. 218 regulację, w myśl której pracodawca, który jest zobowiązany orzeczeniem sądu do wypłaty wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia ze stosunku pracy, obowiązku tego nie wykonuje - podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. Szczególną uwagę w tym zakresie zwraca wysokość sankcji za takie działanie pracodawcy. Naruszenie praw pracownika wynikających ze stosunku pracy lub z ubezpieczenia społecznego podlega karze pozbawienia wolności do 2 lat. W regulacji, o której mowa, kara pozbawienia wolności może zostać orzeczona nawet na 3 lata.

Sprawca przestępstwa

Sprawcą przestępstwa z art. 218 k.k. może być tylko pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu. Nie ma wątpliwości, że jeżeli pracodawcą jest osoba fizyczna, to tylko ta osoba indywidualnie może być sprawcą tego przestępstwa. Problem może pojawić się w zakładach pracy, które mają złożoną strukturę organizacyjną. W takich zakładach sprawcą może być każda osoba, która z mocy przepisów wewnętrznych spółki (regulaminu, statutu) jest upoważniona do wykonywania w imieniu pracodawcy czynności z zakresu prawa pracy, np. członek zarządu, kierownik działu kadr).

Uporczywość i złośliwość działania

REKLAMA

Przestępstwo z art. 218 k.k. może zaistnieć, gdy pracodawca działa w sposób uporczywy lub złośliwy. W doktrynie przyjmuje się, że złośliwe zachowanie ma miejsce, gdy pracodawca wstrzymuje pracownikowi wynagrodzenie w celu dokuczenia mu, wyrządzenia mu przykrości. Innymi słowy, złośliwość musi wynikać z chęci dokuczenia, okazania lekceważenia itp.

Uporczywość zachodzi natomiast w sytuacji, w której pracodawca wielokrotnie odmawia żądaniu pracownika, chociaż jest ono uzasadnione i oparte na prawie. Sąd Apelacyjny w Krakowie stwierdził, że pojęcie uporczywości zawiera zarówno wielokrotność uchylania się od wykonania powinności, jak i świadomość niweczenia tym możliwości osiągnięcia stanu założonego przez prawo (postanowienie SA z 13 grudnia 2000 r., II AK z 289/00, KZS 2000/12/28).

Postępowanie

Ściganie przestępstw w art. 218 k.k. następuje z oskarżenia publicznego z urzędu. Sprawy takie rozpoznaje sąd rejonowy. Postępowanie jest prowadzone natomiast w formie dochodzenia przez prokuraturę. Państwowa Inspekcja Pracy sama nie może prowadzić takiego postępowania, nie ma do tego uprawnień. Natomiast najczęściej to PIP jest autorem zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, na skutek którego wszczynane jest takie postępowanie.

Bartłomiej Sikora

aplikant adwokacki

 

Podstawa prawna:

• art. 218 Kodeksu karnego.

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polska inwestycyjna zapaść – co hamuje rozwój i jak to zmienić?

Od 2015 roku stopa inwestycji w Polsce systematycznie spada. Choć może się to wydawać abstrakcyjnym wskaźnikiem makroekonomicznym, jego skutki odczuwamy wszyscy – wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego, mniejszy przyrost zamożności, trudniejsza pogoń za Zachodem. Dlaczego tak się dzieje i czy można to odwrócić? O tym rozmawiali Szymon Glonek oraz dr Anna Szymańska z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

Family Business Future Summit - podsumowanie po konferencji

Pod koniec kwietnia niniejszego roku, odbyła się druga edycja wydarzenia Family Business Future Summit, które dedykowane jest przedsiębiorczości rodzinnej. Stolica Warmii i Mazur przez dwa dni gościła firmy rodzinne z całej Polski, aby esencjonalnie, inspirująco i innowacyjne opowiadać i rozmawiać o sukcesach oraz wyzwaniach stojących przed pionierami polskiej przedsiębiorczości.

REKLAMA

Fundacja rodzinna po dwóch latach – jak zmienia się myślenie o sukcesji?

Jeszcze kilka lat temu o sukcesji w firmach mówiło się niewiele. Przedsiębiorcy odsuwali tę kwestię na później, często z uwagi na brak gotowości, aby się z nią zmierzyć. Mówienie o śmierci właściciela, przekazaniu firmy i zabezpieczeniu rodziny wciąż należało do tematów „na później”.

Potencjał 33 GW z wiatraków na polskim morzu. To 57% zapotrzebowania kraju na energię. Co dalej z farmami wiatrowymi w 2026 i 2027 r.

Polski potencjał na wytwarzanie energii elektrycznej z wiatraków na morzu (offshore) wynosi 33 GW. To aż 57% rocznego zapotrzebowania kraju na energię. W 2026 i 2027 r. powstaną nowe farmy wiatrowe Baltic Power i Baltica 2. Jak zmieniają się przepisy? Co dalej?

Jak zwiększyć rentowność biura rachunkowego bez dodatkowych wydatków?

Branża księgowa to jedna z dziedzin, w których wynagrodzenie za świadczone usługi często jest mocno niedoszacowane, mimo tego, że błędy w księgowości mogą skutkować bardzo poważnymi konsekwencjami dla przedsiębiorców. W związku z tak doniosłą rolą biur rachunkowych powinny one dbać o poziom rentowności, który pozwoli właścicielom skupić się na podnoszeniu jakości świadczonych usług oraz większego spokoju, co niewątpliwie pozytywnie wpływa na dobrostan właścicieli biur oraz ich pracowników.

Samozatrudnieni i małe firmy w odwrocie? wzrasta liczba likwidowanych i zawieszanych działalności gospodarczych, co się dzieje

Według znawców tematu, czynniki decydujące ostatnio o likwidacji takich firm nie różnią się od tych sprzed roku. Znaczenie mają m.in. koszty prowadzenia biznesu, w tym składki zusowskie, a także oczekiwania finansowe pracowników.

REKLAMA

Szybki wzrost e-commerce mocno zależny od rozwoju nowych technologii: co pozwoli na zwiększenie zainteresowania zakupami online ze strony klientów

E-commerce czyli zakupy internetowe przestają być jedynie wygodną alternatywą dla handlu tradycyjnego – stają się doświadczeniem, którego jakość wyznaczają nie tylko oferta i cena, lecz także szybkość, elastyczność i przewidywalność dostawy oraz prostota ewentualnego zwrotu.

Przedsiębiorczość w Polsce ma się dobrze, mikroprzedsiębiorstwa minimalizując ryzyko działalności gospodarczej coraz częściej zaczynają od franczyzy

Najliczniejszą grupę firm zarejestrowanych w Polsce stanowią mikroprzedsiębiorstwa, a wśród nich ponad 87 tys. to podmioty działające w modelu franczyzowym. Jak zwracają uwagę ekonomiści ze Szkoły Głównej Handlowej, Polska jest liderem franczyzy w Europie Środkowo-Wschodniej.

REKLAMA