REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Uprawnienia pracodawcy, gdy pracownik porzuci pracę

Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
Marek Skałkowski
prawnik, ekspert z zakresu prawa pracy, redaktor naczelny MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń, były pracownik działu porad prawnych Państwowej Inspekcji Pracy
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Nowym zjawiskiem, które pojawiło się w ostatnim czasie na rynku pracy, jest porzucanie pracy przez pracowników, którzy otrzymali lepszą ofertę. Takie zachowania mogą spowodować u pracodawcy poważne szkody. Może on jednak podjąć działania, które je zminimalizują. Przede wszystkim ma możliwość uzyskania odszkodowania od pracownika, który porzucił pracę, nie dotrzymując okresów wypowiedzenia umowy o pracę.

Jeżeli pracodawca skorzysta z takiej możliwości, to wszelkie koszty związane z prowadzonym procesem będą stanowiły dla niego koszt uzyskania przychodów. Pracodawca musi jednak pamiętać, że nie ma prawa do odszkodowania od pracownika za porzucenie pracy, które nie spowodowało u niego żadnej szkody.

REKLAMA

Zwolnienie z pracy

REKLAMA

W przypadku porzucenia pracy przez pracownika pracodawca ma prawo rozwiązać z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia. Uzasadnieniem zwolnienia jest w tej sytuacji ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy). Pracodawca ma bowiem prawo ocenić porzucenie pracy jako nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy. Ta stanowi natomiast ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych i jest podstawą do zwolnienia dyscyplinarnego (art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy).

Pracodawca może rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenia nie później niż po upływie 1 miesiąca od dnia, kiedy dowiedział się o nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy pracownika (art. 52 § 2 Kodeksu pracy). Jeżeli w firmie pracodawcy działa związek zawodowy, pracodawca podejmuje decyzję w sprawie zwolnienia dyscyplinarnego po zasięgnięciu opinii reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej. W tym celu powinien zawiadomić tę organizację związkową o przyczynie rozwiązania umowy bez wypowiedzenia. W razie zastrzeżeń co do zasadności rozwiązania umowy zakładowa organizacja związkowa wyraża swoją opinię niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni (art. 52 § 3 Kodeksu pracy).

WAŻNE!

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracownik, który porzucił pracę, może zostać zwolniony przez pracodawcę dyscyplinarnie z powodu nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.

REKLAMA

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika jest skutecznie złożone, jeżeli dotarło do niego w taki sposób, że mógł zapoznać się z jego treścią. Gdy pracownik porzucił pracę, zwolnienie dyscyplinarne najlepiej mu dostarczyć pocztą, listem poleconym z potwierdzeniem odbioru. Jeśli pracodawca skorzystał z tej możliwości, a pracownik dwukrotnie nie odebrał awizowanej przesyłki, powstaje domniemanie, że miał faktyczną możliwość zapoznania się z treścią przesyłki. Doręczenie pisma rozwiązującego umowę w ten sposób jest zatem skuteczne i powoduje rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Nieodebrana dwukrotnie awizowana przesyłka jest zwracana przez pocztę nadawcy i na jej podstawie pracodawca może ustalić, w jakim dniu nastąpiło zwolnienie dyscyplinarne. W takim przypadku datą rozwiązania umowy będzie ostatni dzień przed zwrotem przesyłki do nadawcy, tj. 7 dzień od dnia powtórnego awizowania przesyłki (wyrok Sądu Najwyższego z 5 października 2005 r., sygn. akt I PK 37/05, OSNP 2006/17-18/263).

PRZYKŁAD

Pracownik porzucił pracę i wyjechał za granicę. Pracodawca wysłał mu listem poleconym z potwierdzeniem odbioru na adres domowy pismo dotyczące zwolnienia dyscyplinarnego z powodu nieusprawiedliwienia kilkudniowej nieobecności w pracy. Pismo to nie zostało odebrane. Pracodawca otrzymał informację z poczty, że termin odbioru drugiego awiza upłynął 18 sierpnia br. W takim przypadku rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło więc 18 sierpnia br. Taką datę pracodawca powinien wpisać do świadectwa pracy jako dzień rozwiązania umowy o pracę.

Odszkodowanie za porzucenie pracy

Porzucenie pracy nie jest wprost uregulowane w Kodeksie pracy. Brak odpowiedniego przepisu nie pozbawia jednak pracodawcy możliwości dochodzenia odszkodowania od byłego pracownika w związku z porzuceniem przez niego pracy. Szkody wyrządzone w wyniku porzucenia pracy przez pracownika mogą być znaczne.

PRZYKŁAD

Spółka jawna realizuje inwestycje w trybie zamówień publicznych. Miesiąc przed upływem terminu zakończenia inwestycji pracę porzucił Andrzej F., który jako jedyny miał uprawnienia do kierowania budową. Spółka po utracie kluczowego dla budowy pracownika nie dotrzymała terminów zakończenia inwestycji. Z tego tytułu zapłaciła kary umowne w kwocie 70 000 zł.

W przypadku porzucenia pracy przez pracownika pracodawca będzie mógł dochodzić odszkodowania na podstawie przepisów o odpowiedzialności materialnej (art. 114-122 Kodeksu pracy). Będzie to możliwe, jeżeli w wyniku zawinionej nieusprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy pracodawca poniesie straty majątkowe. Takie samo stanowisko zaprezentowało w analogicznej sprawie Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w piśmie nr DPR-053-62478-ZN/JB/08.

Porzucenie pracy jest działaniem umyślnym pracownika. Musi on zatem brać pod uwagę, że w wyniku porzucenia pracy może wyrządzić pracodawcy szkodę. W razie umyślnego wyrządzenia szkody pracodawcy w związku z porzuceniem pracy pracownik będzie zatem zobowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości (art. 122 Kodeksu pracy). Będzie odpowiadał nie tylko za wyrządzone straty, ale także za utracone korzyści, jakie pracodawca mógł osiągnąć.

Korzystniejsze dla pracodawcy w zakresie dochodzenia odszkodowań są przepisy Kodeksu cywilnego. Posiłkowo stosujemy je do stosunku pracy w sprawach nieuregulowanych przepisami prawa pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Jednak skoro przepisy Kodeksu pracy regulują zasady uzyskania odszkodowania w przypadku wyrządzenia szkody pracodawcy na skutek porzucenia pracy przez pracownika, nie można do dochodzenia tego typu odszkodowań zastosować przepisów Kodeksu cywilnego.

Odszkodowanie za porzucenie pracy a podatki

Pracodawca, który zdecyduje się na dochodzenie przed sądem odszkodowania za porzucenie pracy przez pracownika, ponosi z tego tytułu liczne wydatki. Ponieważ z całą pewnością są one związane z prowadzoną przez pracodawcę działalnością gospodarczą, powinny zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Niestety, nie można wykluczyć sytuacji, że niektóre organy podatkowe nie zaakceptują zaliczenia do kosztów wydatków na przegrany proces o odszkodowanie za porzucenie pracy przez pracownika. Należy jednak podkreślić, że coraz częściej organy podatkowe zezwalają podatnikom na zaliczanie do kosztów wydatków na przegrany proces. Taka praktyka wynika ze zmiany od początku 2007 r. definicji kosztów uzyskania przychodów. Są nimi koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 updof.

W przeszłości jedną z metod eliminowania przez organy podatkowe z kosztów uzyskania przychodów określonych wydatków przedsiębiorcy było wskazanie, że nie służą pozyskaniu konkretnych przychodów. Obecnie nie muszą służyć bezpośrednio temu celowi, pod warunkiem że mogą przyczynić się do zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Jeżeli nawet organ podatkowy podejmie próbę usunięcia z kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na przegrany proces i obsługę prawną, pracodawca może wykazać, że wytaczając proces, działał w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Obowiązujący do niedawna podział - podatnik wygrał sprawę przed sądem, poniesione wydatki są kosztem uzyskania przychodów; podatnik przegrał sprawę - wydatki nie są tego rodzaju kosztem - nie jest już aktualny. Obecnie organy podatkowe nie uznają kosztów procesu za koszty podatkowe tylko w sytuacjach, gdy nie ma związku procesu z prowadzoną działalnością gospodarczą, oraz w przypadku zaniedbań w zakresie prowadzonej działalności powodujących skierowanie przeciwko przedsiębiorcy pozwu.

Warto również wspomnieć, że w praktyce wystąpienie o odszkodowanie od pracownika za porzucenie pracy może się zakończyć tym, że to pracodawca zapłaci pracownikowi odszkodowanie. Istnieje bowiem możliwość, że pracownik, który porzucił pracę, skieruje powództwo wzajemne przeciwko pracodawcy i wygra. Pracownik może bowiem twierdzić, że nie porzucił pracy, tylko rozwiązał z pracodawcą umowę o pracę bez wypowiedzenia (art. 55 § 1 i § 11 Kodeksu pracy), dlatego że to pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika, a jego wersję potwierdzą np. świadkowie. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy - w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni (art. 55 § 1 pkt 11 Kodeksu pracy).

• art. 52, 55, 114 i 122 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 93, poz. 586

Tomasz Król

konsultant podatkowy

Marek Skałkowski

ekspert w zakresie prawa pracy

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ruszył konkurs ZUS. Można otrzymać dofinansowanie do 80 proc. wartości projektu na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP)

Ruszył konkurs ZUS. Można otrzymać dofinansowanie do 80 proc. wartości projektu na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Wnioski można składać do 10 marca 2025 r. Gdzie złożyć wniosek? Kto może ubiegać się o dofinansowanie? Co podlega dofinansowaniu?

Podatek dochodowy 2025: skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt. Trzeba szybko decydować się na wybór formy opodatkowania, jaki termin - do kiedy

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

REKLAMA

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

Wygrywamy dzięki pracownikom [WYWIAD]

Rozmowa z Beatą Rosłan, dyrektorką HR w Jacobs Douwe Egberts, o tym, jak skuteczna polityka personalna wspiera budowanie pozycji lidera w branży.

REKLAMA

Zespół marketingu w organizacji czy outsourcing usług – które rozwiązanie jest lepsze?

Lepiej inwestować w wewnętrzny zespół marketingowy czy może bardziej opłacalnym rozwiązaniem jest outsourcing usług marketingowych? Marketing odgrywa kluczową rolę w sukcesie każdej organizacji. W dobie cyfryzacji i rosnącej konkurencji firmy muszą stale dbać o swoją obecność na rynku, budować markę oraz skutecznie docierać do klientów.

Rekompensata dla rolnika za brak zapłaty za sprzedane produkty rolne. Wnioski tylko do 31 marca 2025 r.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina, że od 1 lutego do 31 marca 2025 r. producent rolny lub grupa może złożyć do oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wniosek o przyznanie rekompensaty z tytułu nieotrzymania zapłaty za sprzedane produkty rolne od podmiotu prowadzącego skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych, który stał się niewypłacalny w 2023 lub 2024 r. - w rozumieniu ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa (FOR).

REKLAMA