Czy kontrolowany przedsiębiorca ma wpływ na zakres kontroli

RADA

Jeśli czynności kontrolne nie wykraczają poza zakres określony w upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli, nie może Pan powołać się na to, że jest zbyt szeroki. Prawidłowe wywiązywanie się z obowiązku opłacania i rozliczania składek nie ogranicza możliwości przeprowadzenia kontroli.

UZASADNIENIE

Zakres kontroli, jaki może przeprowadzić ZUS, jest ustalony ustawowo, dlatego płatnik składek nie ma żadnego wpływu na ustalenie czy na ograniczenie tego zakresu. Ma jednak prawo sprawdzić, czy inspektor kontroli prowadzi czynności kontrolne zgodnie z zakresem kontroli określonym w upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli.

Kontrola nie zawsze jest przeprowadzana w pełnym zakresie. Pełną kontrolą jest tzw. kontrola okresowa (planowa), której celem jest ustalenie, czy płatnik składek wywiązuje się ze wszystkich obowiązków, które nakłada na niego ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, tj.:

• zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych,

• prawidłowość i rzetelność obliczania, potrącania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek i wpłat, do których pobierania jest zobowiązany ZUS,

• ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu,

• prawidłowość i terminowość opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe,

• wystawianie zaświadczeń lub zgłaszanie danych do celów ubezpieczeń społecznych,

• dokonywanie oględzin składników majątku płatników składek zalegających z opłatą należności z tytułu składek.

Często kontrola obejmuje jednak tylko jedno lub dwa z podanych wyżej zagadnień. Taka kontrola jest zwana kontrolą doraźną.

O zakresie kontroli decyduje zarządzający kontrolę, czyli główny inspektor kontroli ZUS albo upoważniony przez niego inspektor kontroli ZUS), a nigdy płatnik składek. W związku z tym jedyna ingerencja ze strony płatnika w czynności kontrolne inspektora ZUS może wystąpić wówczas, gdy kontrola lub czynności kontrolne wykraczają poza zakres określony w wydanym mu upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli.

• art. 68 ust. 1 pkt 6, art. 86 ust. 2, art. 90, art. 94, art. 98 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),

• rozporządzenie z 30 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania kontroli płatników składek (DzU nr 164, poz. 1165).

Aneta Maj

specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych