REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak rozliczyć sprzedaż udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

Przemysław Molik
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Od czego zależy ustalenie kosztów uzyskania przychodu przy sprzedaży udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością?

Obie ustawy o podatku dochodowym przewidują zasady ustalania kosztów uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia akcji i udziałów w trzech przypadkach. Ustawodawca wprost określił sposób kalkulacji dochodów, jeśli zbywane akcje lub udziały zostały: kupione za gotówkę, objęte w zamian za aport, którego przedmiotem nie jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, objęte w zamian za aport, którego przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

REKLAMA

Jakie są więc sposoby ustalenia tych kosztów?

REKLAMA

Jeśli akcje lub udziały zostały kupione za gotówkę wówczas kosztem zyskania przychodu z ich odpłatnego zbycia są wydatki na nabycie, jest to zatem cena zakupu akcji lub udziałów. Istotne jest, że koszty te są potrącane dopiero w momencie zbycia akcji lub udziałów, a nie w momencie ich poniesienia.

W przypadku objęcia akcji lub udziałów w zamian za wniesiony do spółki aport należy mieć na względzie, że w zależności od przedmiotu aportu ustawa podatkowa przewiduje opodatkowanie już w momencie obejmowania akcji lub udziałów bądź też opodatkowanie jest przesunięte aż do momentu, gdy objęte akcje lub udziały będą sprzedawane. W tym pierwszym przypadku, tj. z opodatkowaniem już na dzień objęcia akcji, mamy do czynienia, gdy akcje lub udziały są obejmowane w zamian za wkład niestanowiący przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Wówczas wartość nominalna objętych akcji lub udziałów stanowi przychód podatkowy. Kosztem uzyskania takiego przychodu są, ogólnie rzecz biorąc, wydatki na nabycie przedmiotu aportu. Ustawodawca wskazuje szczegółowo, iż koszty na dzień objęcia akcji lub udziałów ustala w wysokości:

1) wartości początkowej przedmiotu wkładu pomniejszonej o dokonaną przed wniesieniem tego wkładu sumę odpisów amortyzacyjnych, jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego są środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

2) wartości:

a) nominalnej wnoszonych w formie wkładu niepieniężnego udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni, w przypadku gdy zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część,

b) wydatków na nabycie akcji lub udziałów, w przypadku gdy udziały (akcje) w spółce, które są wnoszone w formie wkładu niepieniężnego, nie zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny,

c) wartości księgowej przedsiębiorstwa, w przypadku gdy udziały (akcje) w spółce albo wkłady w spółdzielni, które są wnoszone w formie wkładu niepieniężnego, zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części

- jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego są udziały (akcje) w spółce albo wkłady w spółdzielni,

3) faktycznie poniesionych, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, wydatków na nabycie innych niż ww. wymienione składników majątku podatnika - jeżeli przedmiotem wkładu są te inne składniki.

REKLAMA

Ustawodawca w tym przypadku zrównuje wniesienie aportu do spółki kapitałowej z odpłatnym zbyciem rzeczy, które są wnoszone jako aport. Dlatego też pozwala na zaliczenie do kosztów podatkowych wydatków na składniki majątku, które są wnoszone jako aport, w zamian za który wnoszący obejmuje akcje lub udziały.

W omawianym przypadku opodatkowanie jest dwustopniowe. Pierwszy etap to omówione opodatkowanie na dzień wniesienia składników majątkowych, niestanowiących przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, jako aport do spółki kapitałowej. Drugi etap opodatkowania ma miejsce w chwili sprzedaży akcji lub udziałów objętych w zamian za wkład inny niż przedsiębiorstwo. Przychodem jest wówczas cena sprzedaży akcji lub udziałów a kosztem wartość nominalna tych akcji z dnia ich objęcia. Taki sposób kalkulacji kosztów wynika z tego, iż wcześniej ta wartość nominalna była kosztem uzyskania przychodów na dzień objęcia akcji i udziałów objętych w zamian za składniki majątkowe (ruchomości, nieruchomości lub prawa majątkowe).

Inny sposób opodatkowania zbywanych akcji ma miejsce w przypadku, gdy zostały one objęte w zamian za aport stanowiący przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część. W tym przypadku brak jest opodatkowania na dzień wniesienia przedsiębiorstwa aportem do spółki, a podatek jest należny dopiero z chwilą sprzedaży akcji lub udziałów. Kosztem uzyskania przychodów jest wówczas wartość księgowa przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wynikająca z ksiąg przedsiębiorstwa, określona na dzień objęcia tych udziałów lub akcji, koszt ten (wartość) nie może być jednak wyższy niż wartość nominalna sprzedawanych akcji lub udziałów z dnia ich objęcia.

Czy wskazane koszty uzyskania przychodu mogą być powiększone o wydatki poniesione na nabycie udziałów, które nie mogły zostać zaliczone w ciężar kosztów w momencie nabycia?

Wiele wątpliwości stwarza możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem akcji innych niż cena ich zakupu, takich jak odsetki i prowizja od kredytu na zakup akcji, prowizja maklerska, koszty doradztwa inwestycyjnego, koszty aktu notarialnego na zakup udziałów. Mimo niektórych niekorzystnych interpretacji organów podatkowych ostatnie korzystne wyroki pozwalają na zaliczenie tego rodzaju kosztów do kosztów uzyskania przychodów ze zbycia akcji lub udziałów.

Jak obliczyć koszty uzyskania przychodu w przypadku zbycia udziałów nabytych w wyniku aktu połączenia się lub podziału spółek z ograniczoną odpowiedzialnością?

Ustawy podatkowe nie regulują wprost sytuacji, w której nabycie akcji lub udziałów następuje w wyniku przejęcia spółki, która jest właścicielem akcji lub udziałów.

W takim przypadku spółka przejmująca (np. spółka A) przejmuje majątek spółki przejmowanej (spółki B), na który składają się akcje lub udziały w spółkach zależnych (np. akcje spółki C). W zamian za przejmowany majątek spółka przejmująca A wydaje akcje własne wspólnikom spółki przejmowanej B. Brak wyraźnej regulacji dotyczy transakcji, w której spółka A będzie w przyszłości sprzedawała akcje spółki C. Brak jest w tym przypadku wydatków gotówkowych na nabycie akcji spółki C. Spółka A nabyła bowiem akcje spółki C, przejmując cały majątek przejmowanej spółki B, wydając w zamian za ten przejęty majątek akcje własne udziałowcom spółki B.

Jakie są możliwe rozwiązania kwestii kosztów uzyskania przychodów u spółki A na dzień sprzedaży akcji spółki C? Jednym z możliwych rozwiązań jest przyjęcie tych kosztów jako wartości nominalnej akcji własnych wydanych przez spółkę A udziałowcom spółki B. Te akcje można by uznać jako zapłatę za przejęcie majątku spółki B, na który składały się akcje w spółce C. Za taką wykładnią przemawia analogiczne stanowisko sądów administracyjnych w zakresie zbycia przedmiotu aportu, na który składają się akcje lub udziały wniesione aportem do spółki zawierającej umowę sprzedaży tych akcji wniesionych do niej jako aport. Zgodnie z poglądem NSA wyrażonym w wyroku z 24 maja 2004 r., sygn. akt FSK 57/04, skoro wspólnik (tu: Skarb Państwa) przekazał do spółki (funduszu) określoną wartość majątkową, powinien otrzymać w zamian określony ekwiwalent. Jest nim przyznany wspólnikowi zespół praw korporacyjnych i majątkowych, których zakres wyznaczają otrzymane przez niego akcje. Wartość tych akcji stanowi po stronie spółki (funduszu) wydatek na objęcie udziałów stanowiący w przypadku odpłatnego zbycia akcji koszt uzyskania przychodu z tego właśnie źródła - art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Inna wykładnia tego problemu zasadza się na koncepcji sukcesji uniwersalnej spółki przejmującej po spółce przejmowanej, tj. spółka A, zbywając akcje spółki C, powinna przyjąć taki koszt uzyskania przychodu, jaki przyjęłaby spółka B (spółka przejęta), gdyby do przejęcia nie doszło. To zaś oznacza, że należałoby zbadać, w jaki sposób spółka B objęła lub nabyła akcje spółki C, co mogło mieć miejsce jeszcze w latach 90. (zatem przy bardzo niskich kosztach), a następnie przyjąć je na potrzeby obliczenia dochodu z ich sprzedaży przez spółkę A.

W zależności od sposobu nabycia akcji C przez spółkę B oraz od wartości nominalnej akcji własnych spółki A wydanych akcjonariuszom spółki przejmowanej (spółki B) jeden z powyższych wariantów ustalania kosztów może być dużo korzystniejszy.

Podobnie jak w przypadku połączenia można rozwiązać problem ustalenia kosztów uzyskania przychodów ze zbycia akcji nabytych przez spółkę przejmującą, która w wyniku podziału spółki dzielonej nabyła jej majątek, na który składają się m.in. akcje lub udziały w spółkach zależnych od spółki dzielonej. W tym jednak przypadku należy pamiętać, że jeśli majątek przejmowany od spółki dzielonej nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa, to nie dochodzi do sukcesji uniwersalnej między spółką dzieloną a spółką przejmującą. Nie byłoby zatem podstaw to zastosowania wariantu, gdzie spółka przejmująca na dzień sprzedaży akcji przejętych od spółki dzielonej przyjmuje koszty, jakie spółka dzielona poniosła na nabycie tych akcji.

W jaki sposób należy rozliczyć przychód ze sprzedaży udziałów, objętych w wyniku przekształcenia spółki akcyjnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością?

W przypadku sprzedaży akcji lub udziałów przez spółkę z o.o., która powstała z przekształcenia ze spółki akcyjnej, mamy do czynienia nie tyle z sukcesją uniwersalną, co z kontynuacją istnienia tego samego podmiotu prawa tylko w innej formie prawnej. Z tego też względu należy zgodnie z tą zasadą przyjąć, iż kosztem uzyskania przychodów ze sprzedaży akcji przez spółkę z o.o. (spółkę przekształconą) będą wydatki, jakie spółka akcyjna (spółka przekształcana) poniosła na nabycie tych akcji.

A jak należy postępować, gdy w wyniku aktu przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę akcyjną dotychczasowi wspólnicy objęli akcje w zamian za wkłady, a następnie te akcje sprzedali?

Obie ustawy o podatku dochodowym nie regulują wprost takiej sytuacji, gdzie udziałowcy spółki z o.o. wnieśli do niej wkład i objęli udziały, następnie w wyniku aktu przekształcenia spółki z o.o. w spółkę akcyjną udziałowcy stają się akcjonariuszami spółki akcyjnej i po przekształceniu sprzedają jej akcje. Dochodzi tu do zamiany udziałów na akcje, lecz trudno mówić, że nabycie akcji jest nieodpłatne, gdyż to pozbawiałoby akcjonariuszy prawa do rozliczenia jakichkolwiek kosztów ze sprzedaży akcji. Należy zatem przyjąć tu takie same koszty, jakie miałyby zastosowanie, gdyby niedawni udziałowcy spółki przekształcanej zbywali udziały spółki z o.o. (która na dzień przekształcenia została wykreślona z rejestru). Należy określić, czy przedmiotem wkładu do spółki z o.o. były pieniądze, a jeśli wkład był niepieniężny, to należy określić, czy jego przedmiotem było, czy też nie, przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Marek Kolibski

doradca podatkowy, menedżer w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy

Rozmawiał PRZEMYSŁAW MOLIK

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatek dochodowy 2025: skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt. Trzeba szybko decydować się na wybór formy opodatkowania, jaki termin - do kiedy

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

REKLAMA

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

Wygrywamy dzięki pracownikom [WYWIAD]

Rozmowa z Beatą Rosłan, dyrektorką HR w Jacobs Douwe Egberts, o tym, jak skuteczna polityka personalna wspiera budowanie pozycji lidera w branży.

Zespół marketingu w organizacji czy outsourcing usług – które rozwiązanie jest lepsze?

Lepiej inwestować w wewnętrzny zespół marketingowy czy może bardziej opłacalnym rozwiązaniem jest outsourcing usług marketingowych? Marketing odgrywa kluczową rolę w sukcesie każdej organizacji. W dobie cyfryzacji i rosnącej konkurencji firmy muszą stale dbać o swoją obecność na rynku, budować markę oraz skutecznie docierać do klientów.

REKLAMA

Rekompensata dla rolnika za brak zapłaty za sprzedane produkty rolne. Wnioski tylko do 31 marca 2025 r.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina, że od 1 lutego do 31 marca 2025 r. producent rolny lub grupa może złożyć do oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wniosek o przyznanie rekompensaty z tytułu nieotrzymania zapłaty za sprzedane produkty rolne od podmiotu prowadzącego skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych, który stał się niewypłacalny w 2023 lub 2024 r. - w rozumieniu ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa (FOR).

Zintegrowane raportowanie ESG zaczyna już być standardem. Czy w Polsce też?

96% czołowych firm na świecie raportuje zrównoważony rozwój, a 82% włącza dane ESG do raportów rocznych. W Polsce 89% dużych firm publikuje takie raporty, ale tylko 22% działa zgodnie ze standardami ESRS, co stanowi wyzwanie dla konkurencyjności na rynku UE.

REKLAMA