Jakie są skutki niezapłacenia odroczonego podatku lub podatku rozłożonego na raty

Dokładny termin płatności organ podatkowy określa w sentencji wydawanej decyzji o odroczeniu terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej lub rozłożeniu podatku albo zaległości podatkowej na raty. Decyzja zawiera również:

• wysokość raty lub odroczonego podatku,

• kwotę odsetek za zwłokę (w przypadku zaległości podatkowej) i

• wysokość opłaty prolongacyjnej.

W konsekwencji wydania decyzji powstaje nowy termin płatności (art. 49 § 1 Ordynacji podatkowej). W tym nowym terminie powinna nastąpić zapłata.

Jeżeli podatnik w terminie określonym w decyzji:

• nie dokona zapłaty odroczonego podatku lub zaległości wraz z odsetkami lub

• nie zapłaci którejkolwiek z rat, na jakie został rozłożony podatek lub zaległość podatkowa wraz z odsetkami za zwłokę

- terminem płatności podatku lub zaległości podatkowej objętej odroczeniem lub daną ratą staje się termin określony na zasadach ogólnych, czyli termin określony w art. 47 § 1-3 Ordynacji. Na przykład, w przypadku braku zapłaty odroczonego podatku VAT w terminie wskazanym w decyzji o odroczeniu lub rozłożeniu na raty - terminem płatności staje się pierwotny termin zapłaty, czyli 25. dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek zapłaty podatku.

Innymi słowy - konsekwencją niedotrzymania wyznaczonego decyzją terminu jest powrót do ustawowego terminu płatności, a więc terminu sprzed wydania decyzji o zastosowaniu ulgi w spłacie zobowiązań podatnika (por. wyrok NSA z 16 listopada 2000 r., sygn. akt I S.A./Ka 550/99, niepubl.).

Należy mieć na uwadze, że taki skutek nastąpi również wtedy, gdy podatnik dokona częściowej wpłaty odroczonego podatku lub danej raty. Wtedy zaległością podatkową staje się cała kwota odroczonego podatku lub zaległości podatkowej, czy też cała kwota raty podatku lub zaległości podatkowej, a nie tylko różnica między kwotą, którą zobowiązany miał uregulować, a kwotą faktycznie zapłaconą. Gdy podatnik opóźni się z wpłatą lub wpłaci tylko jej część, organ podatkowy automatycznie:

• nalicza odsetki za zwłokę od całej kwoty stanowiącej zaległość podatkową,

• dokonaną wpłatę (należności głównej, odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej) - rozlicza proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim w dniu wpłaty pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę (art. 55 § 2 Ordynacji).

Ponadto w przypadku niedotrzymania terminu płatności rat lub terminu zapłaty odroczonego zobowiązania organ podatkowy stwierdza wygaśnięcie decyzji w części dotyczącej tej raty lub odroczonego podatku. Organ podatkowy nie jest zobowiązany do wydawania decyzji w tej sprawie. Zgodnie z art. 259 Ordynacji podatkowej wygaśnięcie takiej decyzji następuje bowiem z mocy prawa. W takiej sytuacji podatnik powinien niezwłocznie wpłacić całą zaległość podatkową wraz z odsetkami za zwłokę, a nie z opłatą prolongacyjną. Jeśli nie dokona zapłaty, organ podatkowy może wdrożyć egzekucję administracyjną w celu wyegzekwowania należności budżetowych w postaci zajęcia majątku, zajęcia konta bankowego, ustanowienia hipoteki czy też wizyty poborcy skarbowego.

Organ podatkowy może też zastosować sankcje karno-skarbowe w postaci nałożenia grzywny za uporczywe niewpłacanie w terminie podatków, a także wydać decyzję o odpowiedzialności osób trzecich za zaległości podatnika. Należy pamiętać, że wydanie takiej decyzji nie zwalnia podatnika z odpowiedzialności za ciążące na nim podatki - ale rozszerza krąg podmiotów, u których wierzyciel może żądać zaspokojenia.

PRZYKŁAD

1 października 2007 r. organ podatkowy wydał decyzję spółce z o.o., w której rozłożył na 3 raty zapłatę zaległego podatku od towarów i usług za maj 2007 r. w wysokości 3000 zł, określając terminy płatności i wysokość rat w następujący sposób:

Podatnik nie zapłacił w terminie I raty, w związku z czym kwotę należności głównej w wysokości 1000 zł powinien zapłacić niezwłocznie, naliczając odsetki za okres od dnia następującego po pierwotnym terminie płatności, czyli od 26 czerwca, do dnia zapłaty włącznie. Kwota opłaty prolongacyjnej w takiej sytuacji nie podlega wpłacie. Pozostałe dwie raty należy zapłacić w wyznaczonych decyzją ratalną terminach.

• art. 49 § 1 i 2, art. 57 § 1 i 2, art. 67a § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 195, poz. 1414

Agnieszka Dziekan-Arasimowicz

konsultant podatkowy