REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Od zatrudnienia do zwolnienia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marcin Nowak

REKLAMA

Od rodzaju umowy zależy wiele uprawnień pracowniczych, m.in. okres wypowiedzenia, możliwość jego dokonania, konieczność konsultacji związkowej przy wypowiedzeniu i inne.

Nawiązując stosunek pracy, strony (pracodawca i pracownik) składają zgodne oświadczenie woli, na podstawie którego pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Pracodawca może żądać od pracownika tylko informacji określonych przepisami. Artykuł 221 k.p. enumeratywnie wskazuje, jakich informacji może wymagać pracodawca od kandydata. Innych niż wymienione w tym przepisie informacji można żądać tylko pod warunkiem uzyskania zgody. Niedopuszczalne jest również zadawanie pytań mogących naruszyć dobra osobiste, godność pracownika.

Nieprzestrzeganie przepisów w tym zakresie może skutkować odpowiedzialnością karną przewidzianą w ustawie o ochronie danych osobowych albo procesem cywilnym o naruszenie dóbr osobistych.

Kodeks pracy nie określa, na podstawie jakiego rodzaju umowy pracodawca powinien zatrudnić pracownika. Decyzja w tej sprawie pozostawiona jest jego swobodnej decyzji.

Rodzaje zawieranych umów o pracę wskazuje art. 25 k.p. Zgodnie z tym przepisem umowa o pracę może być zawarta na czas nieokreślony, określony lub na czas wykonania określonej pracy. Ponadto, jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności, można zawrzeć umowę o pracę na czas określony obejmujący czas trwania nieobecności. Dodatkowo każda z umów może być poprzedzona umową na okres próbny.

Okres próbny

Umową, która ma na celu zapoznanie się przez obie strony z możliwościami, jakie daje zatrudnienie, z warunkami panującymi w firmie, kulturą organizacyjną, jest umowa na okres próbny. Pracodawca przez okres wskazany w umowie (maksymalnie 3 miesiące) może „wypróbować” pracownika - sprawdzić jego przydatność do pracy na danym stanowisku. Pracownik może zaś w praktyce przekonać się, jak wygląda praca, jakie warunki panują w firmie.

Zasadą jest, że umowa o pracę zawarta na okres próbny rozwiązuje się z upływem okresu, na jaki została zawarta. Niemniej jednak istnieje możliwość jej wcześniejszego rozwiązania za wypowiedzeniem.

Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny wynosi: 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni, 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie, 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni, 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie, 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.

Jeżeli w trakcie okresu próbnego obie strony umowy przekonały się co do swoich oczekiwań i chcą nadal kontynuować zatrudnienie, mogą zawrzeć umowę o pracę (na czas określony, nieokreślony lub na czas wykonania określonej pracy). W praktyce rodzaj proponowanej umowy zależy w dużej mierze od polityki kadrowej prowadzonej w firmie. Każda bowiem z wymienionych umów ma swoje wady i zalety.

Rodzaj umowy

Umowa na czas określony daje pracodawcy dużą elastyczność w kształtowaniu odpowiedniej polityki kadrowej. Cechą charakterystyczną tego typu umowy jest to, że strony same przewidują czas jej trwania. Oznacza to, że umowa może być zawarta na dowolny okres. Zawierając taką umowę trzeba pamiętać, aby dokładnie określić termin jej rozwiązania (np. niniejsza umowa rozwiązuje się z dniem 30 kwietnia 2007 r.). Zasadą jest, że umowa na czas określony rozwiązuje się z upływem czasu, na jaki była zawarta. Wcześniejsze jej rozwiązanie jest możliwe jedynie, gdy strony w umowie przewidziały taką możliwość, a umowa została zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy. Okres wypowiedzenia wynosi w takim przypadku 2 tygodnie. Umowę może wypowiedzieć każda ze stron. Pracodawca zwolniony jest z obowiązku podawania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie (art. 33 k.p.).

Decydując się na ten rodzaj umowy, trzeba wiedzieć, że zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, jeśli przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca. Zasada ta ma zastosowanie do umów zawartych po 1 maja 2004 r. Uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po jej rozwiązaniu, kolejnej umowy o pracę na czas określony.

Jeżeli pracodawca chce nawiązać z danym pracownikiem stałą i długotrwałą współpracę, najlepszym rozwiązaniem będzie zawarcie z takim pracownikiem umowy na czas nieokreślony.

Umowa ta nie przewiduje żadnych ograniczeń czasowych dotyczących długości jej trwania. Czas ten zależy tylko od woli stron. Nie oznacza to jednak, że umowy takiej nie można rozwiązać.

Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
• 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
• 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
• 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Do okresu zatrudnienia, od którego zależy długość wypowiedzenia, zalicza się zatrudnienie u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana nastąpiła na zasadach określonych w art. 231, k.p., oraz gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika.

Treść umowy o pracę

Umowa o pracę powinna być zawarta w formie pisemnej z wyraźnym wskazaniem rodzaju umowy. W szczególności w umowie należy określić rodzaj pracy i miejsce jej wykonywania oraz termin jej rozpoczęcia, oraz wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy. Dokładne określenie tych elementów jest dla stron umowy niezmiernie istotne. Aby umowa została zawarta, strony muszą uzgodnić wszystkie istotne dla niej elementy. Nie ma przeszkód, aby oprócz obligatoryjnych elementów umowy na czas nieokreślony strony uzgodniły także inne istotne dla nich okoliczności.

Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków.

Marcin Nowak
Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w amortyzacji aut od 2026 r. – jak nie stracić 20 tys. zł na samochodzie firmowym?

Od 1 stycznia 2026 r. nadchodzi rewolucja dla przedsiębiorców. Zmiany w przepisach sprawią, że auta spalinowe staną się znacznie droższe w rozliczeniu podatkowym. Nowe, niższe limity amortyzacji i leasingu mogą uszczuplić kieszeń firmy o nawet 20 tys. zł w ciągu kilku lat. Co zrobić jeszcze w 2025 r., żeby uniknąć dodatkowych kosztów i utrzymać maksymalne odliczenia? Poniżej znajdziesz praktyczny poradnik.

Obcokrajowcy wciąż chętnie zakładają w Polsce małe firmy. Głównie są to Ukraińcy i Białorusini [DANE Z CEIDG]

Obcokrajowcy wciąż chętnie zakładają w Polsce małe firmy. Głównie są to Ukraińcy i Białorusini [DANE Z CEIDG]. W pierwszej połowie br. 21,5 tys. wniosków dotyczących założenia jednoosobowej działalności gospodarczej wpłynęło do rejestru CEIDG od osób, które mają obywatelstwo innego państwa. To 14,4% wszystkich zgłoszeń w tym zakresie.

Hossa na giełdzie w 2025 r. Dlaczego Polacy nie korzystają z tego okresu? Najwięcej zarabiają zagraniczni inwestorzy

Na warszawskiej giełdzie trwa hossa. Dlaczego Polacy nie korzystają z tego okresu? Najwięcej zarabiają u nas zagraniczni inwestorzy. Co musi się w Polsce zmienić, aby ludzie zaczęli inwestować na giełdzie?

Umowy PPA w 2025 r. – korzyści i ryzyka dla małych i średnich firm w Polsce

Płacisz coraz wyższe rachunki za prąd? Coraz więcej firm w Polsce decyduje się na umowy PPA, czyli długoterminowe kontrakty na energię z OZE, które mogą zagwarantować stałą cenę nawet na 20 lat. To szansa na przewidywalne koszty i lepszy wizerunek, ale też zobowiązanie wymagające spełnienia konkretnych warunków. Sprawdź, czy Twoja firma może na tym skorzystać.

REKLAMA

Rezygnują z własnej działalności na rzecz umowy o pracę. Sytuacja jest trudna

Sytuacja jednoosobowych działalności gospodarczych jest trudna. Coraz więcej osób rezygnuje i wybiera umowę o pracę. W 2025 r. wpłynęło blisko 100 tysięcy wniosków o zamknięcie jednoosobowej działalności gospodarczej. Jakie są bezpośrednie przyczyny takiego stanu rzeczy?

Umowa Mercosur może osłabić rynek UE. O co chodzi? Jeszcze 40 umów handlowych należy przejrzeć

Umowa z krajami Mercosur (Argentyną, Brazylią, Paragwajem i Urugwajem) dotyczy partnerstwa w obszarze handlu, dialogu politycznego i współpracy sektorowej. Otwiera rynek UE na produkty z tych państw, przede wszystkim mięso i zboża. Rolnicy obawiają się napływu tańszych, słabszej jakości produktów, które zdestabilizują rynek. UE ma jeszcze ponad 40 umów handlowych. Należy je przejrzeć.

1 października 2025 r. w Polsce wchodzi system kaucyjny. Jest pomysł przesunięcia terminu lub odstąpienia od kar

Dnia 1 października 2025 r. w Polsce wchodzi w życie system kaucyjny. Rzecznik MŚP przedstawia szereg obaw i wątpliwości dotyczących funkcjonowania nowych przepisów. Jest pomysł przesunięcia terminu wejścia w życie systemu kaucyjnego albo odstąpienia od nakładania kar na jego początkowym etapie.

Paragony grozy a wakacje 2025 na półmetku: więcej rezerwacji, dłuższe pobyty i stabilne ceny

Wakacje 2025 na półmetku: więcej rezerwacji, dłuższe pobyty i stabilne ceny. Mimo pojawiających się w mediach “paragonów grozy”, sierpniowy wypoczynek wciąż można zaplanować w korzystnej cenie, zwłaszcza rezerwując nocleg bezpośrednio.

REKLAMA

150 tys. zł dofinansowania! Dla kogo i od kiedy można składać wnioski?

Zakładasz własny biznes, ale brakuje Ci środków na start? Nie musisz od razu brać drogiego kredytu. W Polsce jest kilka źródeł finansowania, które mogą pomóc w uruchomieniu działalności – od dotacji i tanich pożyczek, po prywatnych inwestorów i crowdfunding. Wybór zależy m.in. od tego, czy jesteś bezrobotny, mieszkasz na wsi, czy może planujesz innowacyjny startup.

W pół roku otwarto ponad 149 tys. jednoosobowych firm. Do tego wznowiono przeszło 102 tys. [DANE Z CEIDG]

Jak wynika z danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii (MRiT), w pierwszej połowie 2025 roku do rejestru CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej) wpłynęło 149,1 tys. wniosków dotyczących założenia jednoosobowej działalności gospodarczej. To o 1% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, kiedy takich przypadków było 150,7 tys. Co to oznacza?

REKLAMA