REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Od zatrudnienia do zwolnienia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marcin Nowak

REKLAMA

Od rodzaju umowy zależy wiele uprawnień pracowniczych, m.in. okres wypowiedzenia, możliwość jego dokonania, konieczność konsultacji związkowej przy wypowiedzeniu i inne.

Nawiązując stosunek pracy, strony (pracodawca i pracownik) składają zgodne oświadczenie woli, na podstawie którego pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Pracodawca może żądać od pracownika tylko informacji określonych przepisami. Artykuł 221 k.p. enumeratywnie wskazuje, jakich informacji może wymagać pracodawca od kandydata. Innych niż wymienione w tym przepisie informacji można żądać tylko pod warunkiem uzyskania zgody. Niedopuszczalne jest również zadawanie pytań mogących naruszyć dobra osobiste, godność pracownika.

Nieprzestrzeganie przepisów w tym zakresie może skutkować odpowiedzialnością karną przewidzianą w ustawie o ochronie danych osobowych albo procesem cywilnym o naruszenie dóbr osobistych.

Kodeks pracy nie określa, na podstawie jakiego rodzaju umowy pracodawca powinien zatrudnić pracownika. Decyzja w tej sprawie pozostawiona jest jego swobodnej decyzji.

Rodzaje zawieranych umów o pracę wskazuje art. 25 k.p. Zgodnie z tym przepisem umowa o pracę może być zawarta na czas nieokreślony, określony lub na czas wykonania określonej pracy. Ponadto, jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności, można zawrzeć umowę o pracę na czas określony obejmujący czas trwania nieobecności. Dodatkowo każda z umów może być poprzedzona umową na okres próbny.

Okres próbny

Umową, która ma na celu zapoznanie się przez obie strony z możliwościami, jakie daje zatrudnienie, z warunkami panującymi w firmie, kulturą organizacyjną, jest umowa na okres próbny. Pracodawca przez okres wskazany w umowie (maksymalnie 3 miesiące) może „wypróbować” pracownika - sprawdzić jego przydatność do pracy na danym stanowisku. Pracownik może zaś w praktyce przekonać się, jak wygląda praca, jakie warunki panują w firmie.

Zasadą jest, że umowa o pracę zawarta na okres próbny rozwiązuje się z upływem okresu, na jaki została zawarta. Niemniej jednak istnieje możliwość jej wcześniejszego rozwiązania za wypowiedzeniem.

Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny wynosi: 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni, 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie, 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni, 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie, 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.

Jeżeli w trakcie okresu próbnego obie strony umowy przekonały się co do swoich oczekiwań i chcą nadal kontynuować zatrudnienie, mogą zawrzeć umowę o pracę (na czas określony, nieokreślony lub na czas wykonania określonej pracy). W praktyce rodzaj proponowanej umowy zależy w dużej mierze od polityki kadrowej prowadzonej w firmie. Każda bowiem z wymienionych umów ma swoje wady i zalety.

Rodzaj umowy

Umowa na czas określony daje pracodawcy dużą elastyczność w kształtowaniu odpowiedniej polityki kadrowej. Cechą charakterystyczną tego typu umowy jest to, że strony same przewidują czas jej trwania. Oznacza to, że umowa może być zawarta na dowolny okres. Zawierając taką umowę trzeba pamiętać, aby dokładnie określić termin jej rozwiązania (np. niniejsza umowa rozwiązuje się z dniem 30 kwietnia 2007 r.). Zasadą jest, że umowa na czas określony rozwiązuje się z upływem czasu, na jaki była zawarta. Wcześniejsze jej rozwiązanie jest możliwe jedynie, gdy strony w umowie przewidziały taką możliwość, a umowa została zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy. Okres wypowiedzenia wynosi w takim przypadku 2 tygodnie. Umowę może wypowiedzieć każda ze stron. Pracodawca zwolniony jest z obowiązku podawania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie (art. 33 k.p.).

Decydując się na ten rodzaj umowy, trzeba wiedzieć, że zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, jeśli przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca. Zasada ta ma zastosowanie do umów zawartych po 1 maja 2004 r. Uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po jej rozwiązaniu, kolejnej umowy o pracę na czas określony.

Jeżeli pracodawca chce nawiązać z danym pracownikiem stałą i długotrwałą współpracę, najlepszym rozwiązaniem będzie zawarcie z takim pracownikiem umowy na czas nieokreślony.

Umowa ta nie przewiduje żadnych ograniczeń czasowych dotyczących długości jej trwania. Czas ten zależy tylko od woli stron. Nie oznacza to jednak, że umowy takiej nie można rozwiązać.

Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
• 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
• 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
• 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Do okresu zatrudnienia, od którego zależy długość wypowiedzenia, zalicza się zatrudnienie u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana nastąpiła na zasadach określonych w art. 231, k.p., oraz gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika.

Treść umowy o pracę

Umowa o pracę powinna być zawarta w formie pisemnej z wyraźnym wskazaniem rodzaju umowy. W szczególności w umowie należy określić rodzaj pracy i miejsce jej wykonywania oraz termin jej rozpoczęcia, oraz wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy. Dokładne określenie tych elementów jest dla stron umowy niezmiernie istotne. Aby umowa została zawarta, strony muszą uzgodnić wszystkie istotne dla niej elementy. Nie ma przeszkód, aby oprócz obligatoryjnych elementów umowy na czas nieokreślony strony uzgodniły także inne istotne dla nich okoliczności.

Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków.

Marcin Nowak
Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Gdy motywacja spada. Sprawdzone sposoby na odzyskanie chęci do działania

Zaangażowanie pracowników to nie tylko wskaźnik nastrojów w zespołach, lecz realny czynnik decydujący o efektywności i kondycji finansowej organizacji. Jak pokazuje raport Gallupa „State of the Global Workplace 2025”, firmy z wysokim poziomem zaangażowania osiągają o 23 proc. wyższą rentowność i o 18 proc. lepszą produktywność niż konkurencja. Jednocześnie dane z tego samego badania są alarmujące – globalny poziom zaangażowania spadł z 23 do 21 proc., co oznacza, że aż czterech na pięciu pracowników nie czuje silnej więzi z miejscem pracy. Jak odwrócić ten trend?

Niezwykli ludzie. Jak wzbogacać kulturę organizacji dzięki talentom osób z niepełnosprawnością?

Najważniejszym kapitałem każdej organizacji są ludzie – to oni kształtują kulturę, rozwój i pozycję firmy na rynku. Dobrze dobrany zespół udźwignie ogromne wymagania, często przewyższając pokładane w nich oczekiwania, natomiast niewłaściwie dobrany lub źle zarządzany – może osłabić firmę i jej relacje z klientami. Integralnym elementem dojrzałej kultury organizacyjnej staje się dziś świadome włączanie różnorodności, w tym także osób z niepełnosprawnością.

Ogólne warunki umowy często nie są wiążące. Mimo że są dostępne

Wiele firm – także dużych – zakłada, że sam fakt opublikowania wzorca umownego oznacza, iż automatycznie obowiązuje on drugą stronę. To założenie jest błędne. Może być nie tylko rozczarowujące, ale i kosztowne.

Wakacje od ZUS 2025: pół miliona przedsiębiorców wciąż może z nich skorzystać w tym roku. Czy planują zrobić to w listopadzie i grudniu

Na 0,5 mln przedsiębiorców jeszcze w tym roku czekają wakacje, w kieszeni zostanie im z tego powodu 360 mln zł. Zwolnienia ze składki na własne ubezpieczenia społeczne, tzw. wakacje od ZUS-u, w tym roku uzyskało 885,5 tys. podmiotów. Te pół miliona przedsiębiorców, prawdopodobnie zaplanowało wakacje od ZUS-u na końcowe miesiące roku.

REKLAMA

Firma w Czechach w 2026 roku – dlaczego warto?

Czechy od lat należą do najatrakcyjniejszych krajów w Europie dla przedsiębiorców z Polski, którzy szukają stabilnego, przejrzystego i przyjaznego środowiska do prowadzenia biznesu. W 2025 roku to zainteresowanie nie tylko nie słabnie, ale wręcz rośnie. Coraz więcej osób rozważa przeniesienie działalności gospodarczej za południową granicę – nie z powodu chęci ucieczki przed obowiązkami, lecz po to, by zyskać normalne warunki do pracy i rozwoju firmy.

Faktoring bije rekordy w Polsce. Ponad 31 tysięcy firm finansuje się bez kredytu

Coraz więcej polskich przedsiębiorców wybiera faktoring jako sposób na poprawę płynności finansowej. Z danych Polskiego Związku Faktorów wynika, że po trzech kwartałach 2025 roku firmy zrzeszone w organizacji sfinansowały faktury o łącznej wartości 376,7 mld to o 9,3 proc. więcej niż rok wcześniej. Z usług faktorów korzysta już ponad 31 tysięcy przedsiębiorstw.

PKO Leasing nadal na czele, rynek z wolniejszym wzrostem – leasing w 2025 roku [Gość Infor.pl]

Polski rynek leasingu po trzech kwartałach 2025 roku wyraźnie zwalnia. Po latach dwucyfrowych wzrostów branża wchodzi w fazę dojrzewania – prognozowany roczny wynik to zaledwie jednocyfrowy przyrost. Mimo spowolnienia, lider rynku – PKO Leasing – utrzymuje pozycję z bezpieczną przewagą nad konkurencją.

Bardzo dobra wiadomość dla firm transportowych: rząd uruchamia dopłaty do tachografów. Oto na jakich nowych zasadach skorzystają z dotacji przewoźnicy

Rząd uruchamia dopłaty do tachografów – na jakich nowych zasadach będzie przyznawane wsparcie dla przewoźników?Ministerstwo Infrastruktury 14 października 2025 opublikowało rozporządzenie w zakresie dofinansowania do wymiany tachografów.

REKLAMA

Program GO4funds wspiera firmy zainteresowane funduszami UE

Jak znaleźć optymalne unijne finansowanie dla własnej firmy? Jak nie przeoczyć ważnego i atrakcyjnego konkursu? Warto skorzystać z programu GO4funds prowadzonego przez Bank BNP Paribas.

Fundacja rodzinna w organizacji: czy może sprzedać udziały i inwestować w akcje? Kluczowe zasady i skutki podatkowe

Fundacja rodzinna w organizacji, choć nie posiada jeszcze osobowości prawnej, może w pewnych sytuacjach zarządzać przekazanym jej majątkiem, w tym sprzedać udziały. Warto jednak wiedzieć, jakie warunki muszą zostać spełnione, by uniknąć konsekwencji podatkowych oraz jak prawidłowo inwestować środki fundacji w papiery wartościowe.

REKLAMA