Alternatywa dla finansowania bankowego
REKLAMA
REKLAMA
Bankowe wymagania wobec małych i średnich przedsiębiorstw są tak wyśrubowane, że część nie jest w stanie sprostać oczekiwaniom finansistów. Dotyczy to zwłaszcza nowych firm, które dopiero rozpoczynają działalność i nie mają jeszcze historii bankowej. Dlatego powstały specjalne fundusze, które na bardziej liberalnych zasadach niż banki oferują przedsiębiorcom pożyczki i poręczenia. Ich wspólną cechą jest to, że świadczą usługi małym i średnim podmiotom.
REKLAMA
O pożyczkę łatwiej niż w banku
Fundusze pożyczkowe są dla MSP alternatywnym źródłem pozyskiwania finansowania zewnętrznego. Udzielają pożyczek tym przedsiębiorcom, którzy z powodu braku odpowiednich zabezpieczeń lub krótkiej historii kredytowej nie są wiarygodnym klientem dla banku. Pożyczki mogą być przeznaczone na rozpoczęcie, prowadzenie albo rozwój działalności gospodarczej, a zwłaszcza na:
• finansowanie inwestycji,
• wdrażanie nowych technologii,
• zakup maszyn i urządzeń,
• zakup surowców i materiałów, niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej,
• adaptację lub modernizację budynków koniecznych do prowadzenia działalności gospodarczej.
Nie każda firma otrzyma pożyczkę, ponieważ przed podjęciem decyzji fundusz, jak każda instytucja finansowa, przeprowadza analizę ryzyka i weryfikuje klienta. Pożyczki nie otrzyma m.in. ten przedsiębiorca, który jest w trudnej sytuacji ekonomicznej (m.in. firma w upadłości). Fundusz ustanawia także zabezpieczenia spłaty pożyczki. Przy czym większość funduszy pożyczkowych podchodzi do zabezpieczenia bardziej liberalnie niż banki i udziela wsparcia pod zastaw np. samochodów albo towaru, czego nie stosują banki. Jednak najczęstszym zabezpieczeniem jest weksel in blanco. Stosowane są także:
• poręczenie według prawa cywilnego lub wekslowe,
• zastaw zwykły lub rejestrowy na rzeczach ruchomych lub prawach,
• przeniesienie własności,
• hipoteka,
• gwarancje,
• blokada środków na rachunku bankowym.
Taniej ze środków samorządu
REKLAMA
Fundusze pożyczkowe mają zróżnicowany charakter i cel działania. Z zasady fundusze, których udziałowcami są samorządy terytorialne, działają na zasadach non profit i udzielają pożyczek preferencyjnych. Ich celem jest bowiem wspieranie rozwoju przedsiębiorczości. Są również fundusze komercyjne.
Bez względu jednak na rodzaj funduszu oprocentowanie pożyczek nie może być mniejsze niż obowiązująca w dniu zawarcia umowy stopa referencyjna, określona przez Komisję Europejską. Każdy fundusz pobiera także prowizję. Jej wysokość jest uzależniona przede wszystkim od wysokości pożyczki i okresu spłaty. Najczęściej wynosi około 1-3%.
Fundusze pożyczkowe można także podzielić ze względu na zasięg terytorialny, ograniczony zazwyczaj do określonego obszaru, np. gminy, powiatu czy regionu. Fundusze ograniczone do konkretnego regionu przeważnie świadczą usługi dla podmiotów z tego obszaru. Ponadto są także fundusze branżowe, które świadczą usługi tylko dla podmiotów reprezentujących daną branżę, np. rolników albo byłych górników.
W zależności od wielkości funduszy i ich możliwości finansowych wysokość pożyczki może wynosić od kilku do 120 000 zł.
Poza działalnością pożyczkową fundusze świadczą także inne usługi, m.in.:
• pomoc w przygotowywaniu wniosków pożyczkowych i biznesplanów przedsięwzięcia,
• pomoc doradczą związaną z zakładaniem, prowadzeniem i rozwojem firmy.
Nie mogą natomiast prowadzić działalności poręczeniowej.
Największe fundusze pożyczkowe w Polsce to Górnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego, Fundusz MICRO i Fundacja Wspomagania Wsi.
Zamiast zabezpieczenia bank otrzyma poręczenie
REKLAMA
Pozabankowymi instytucjami finansowymi świadczącymi usługi dla małych i średnich firm są także fundusze poręczeniowe. Celem ich działania jest ułatwienie przedsiębiorcom dostępu do kredytów bankowych przeznaczonych na prowadzenie działalności gospodarczej.
Fundusz zawiera umowę poręczenia z bankiem udzielającym przedsiębiorcy kredytu, zobowiązując się do zwrotu poręczonego kredytu w całości lub w części, gdyby kredytobiorca nie był w stanie go spłacić.
Jeżeli klient przestanie spłacać kredyt, fundusz wypłaca bankowi poręczenie, a o jego zwrot upomina się u kredytobiorcy.
Z tak wiarygodnym poręczeniem bank udziela kredytu przedsiębiorcy, który nie ma wystarczającego zabezpieczenia.
Fundusze poręczeniowe z zasady współpracują z bankami, również lokalnymi bankami spółdzielczymi i funduszami pożyczkowymi z danego regionu.
W Polsce działa kilkadziesiąt funduszy poręczeniowych. Większość to małe podmioty, dysponujące kapitałem kilkuset tysięcy złotych. Z zasady działają na terenie gminy lub powiatu i są częścią lokalnego stowarzyszenia gospodarczego lub agencji rozwoju. Większe jednostki obejmują swoim zasięgiem województwo i najczęściej działają przy regionalnej agencji rozwoju. Tak jak w przypadku funduszy pożyczkowych udziałowcami funduszy poręczeniowych są często samorządy terytorialne.
Fundusze poręczeniowe funkcjonują na zasadzie non profit.
Warunki poręczenia zależą od funduszu
Zasady udzielenia poręczenia w każdym z funduszy są inne. Jedynym wspólnym kryterium jest obszar, na którym działa fundusz. Zgodnie z nim poręczenie może otrzymać tylko firma zarejestrowana w danym regionie. W większości przypadków poręczenia udzielane są wyłącznie małym i średnim przedsiębiorstwom.
Natomiast wysokość i maksymalny poziom poręczenia, a także rodzaj zabezpieczenia mogą być różne. Najczęściej wysokość poręczenia wynosi od 50% do maksymalnie 80% kwoty kredytu (bez odsetek), a zabezpieczeniem jest weksel in blanco. Kwota poręczenia zależy od wielkości funduszu. Najmniejsze, gminne podmioty poręczają kredyty w wysokości kilku tysięcy złotych, największy ogólnopolski - kilku milionów.
Poręczenie można uzyskać na:
• kredyty inwestycyjne,
• kredyty obrotowe przeznaczone na zakup środków trwałych, materiałów lub surowców do produkcji,
• restrukturyzację przedsiębiorstwa,
• tworzenie miejsc pracy.
Oczywiście poręczenie otrzymują tylko ci przedsiębiorcy, którzy mają zdolność kredytową, czyli są w stanie spłacać kredyt. Warunkiem uzyskania poręczenia jest także posiadanie biznesplanu zaakceptowanego przez analityków banku kredytującego i funduszu.
Formalności związane z uzyskaniem poręczenia nie są uciążliwe, zwłaszcza gdy kredytu udziela bank współpracujący z funduszem. Wystarczy wypełnić wniosek, a bankowcy prześlą go do funduszu razem z dokumentami potwierdzającymi zdolność kredytową. Jeżeli fundusz zdecyduje się udzielić poręczenia, klient podpisze wymagane dokumenty w siedzibie banku.
Za wystawienie poręczenia fundusz pobiera prowizję w wysokości około 2-3%, pobiera też opłatę za rozpatrzenie wniosku, choć ta jest niewielka.
Krajowy Fundusz Poręczeń przy BGK
Największym podmiotem na rynku jest Krajowy Fundusz Poręczeń przy Banku Gospodarstwa Krajowego. To fundusz rządowy, który został powołany i działa na podstawie ustawy.
KFP udziela poręczeń:
• przedsiębiorcom działającym na podstawie kodeksu spółek handlowych,
• spółdzielniom (również mieszkaniowym), o ile ich statut przewiduje prowadzenie działalności gospodarczej,
• przedsiębiorstwom państwowym,
• stowarzyszeniom i fundacjom,
• osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą oraz rolnikom.
Z KFP można uzyskać poręczenie w wysokości do 80% kredytu (bez odsetek). Maksymalna wysokość poręczenia dla MSP nie może przekroczyć 100 000 euro. Zabezpieczeniem jest weksel in blanco.
Koszt usługi zależy od okresu poręczenia. Im dłuższy czas trwania poręczenia, tym wyższa prowizja za jego udzielenie. Przy poręczeniu krótszym niż rok prowizja wynosi 1%, przy dłuższym niż 5 lat - 2%
Kredytobiorcy nie muszą ubiegać się o poręczenie samodzielnie. Wszystkie formalności załatwia za nich bank kredytujący (pod warunkiem że ma podpisaną umowę z BGK). Obecnie z BGK współpracuje 25 banków.
BGK podejmuje decyzję o udzieleniu poręczenia na podstawie dokumentacji przekazanej przez bank kredytujący i to z nim podpisuje umowę o poręczeniu. Listę banków współpracujących z BKG można znaleźć na stronie internetowej www.bgk.pl.
Wymagania wobec klientów
Fundusze pożyczkowe i poręczeniowe stosują następujące wymagania wobec swoich klientów:
• określona lokalizacja prowadzenia działalności gospodarczej (wszystkie),
• posiadanie zdolności kredytowej (wszystkie),
• status małego albo średniego przedsiębiorcy (większość),
• minimalny okres funkcjonowania firmy (tylko niektóre),
• przedmiot inwestycji (tylko niektóre),
• określone rodzaje działalności (tylko niektóre).
REKLAMA
REKLAMA