Ubezpieczenia w transporcie kolejowym

Wśród ubezpieczeń w transporcie kolejowym należy wyróżnić następujące ich typy: ubezpieczenie mienia przewożonego w transporcie (tzw. ubezpieczenie cargo), ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej spedytora oraz ubezpieczenie casco taboru kolejowego.

Celem ubezpieczenia mienia w transporcie jest rekompensata uszczerbku, jaki powstanie w majątku ubezpieczającego (ubezpieczonego) na skutek utraty, ubytku lub uszkodzenia ładunku w wyniku wystąpienia wypadku ubezpieczeniowego. Tym ostatnim mogą być zdarzenia losowe, takie jak wystąpienie określonych niekorzystnych zjawisk pogodowych (np. gradobicie, huragan, uderzenie pioruna), bezprawne działania osób trzecich (np. wandalizm, kradzież, rabunek), a także inne zdarzenia (np. lawina, obsunięcie się ziemi, wypadek środka transportu, powódź, pożar, wybuch). Możliwe jest wszakże objęcie ochroną ubezpieczeniową utraty, ubytku lub uszkodzenia ładunku na skutek wszelkich zdarzeń, z wyjątkiem tych, które wyraźnie wyłączono w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia (np. ubytki naturalne ładunku). W tym przypadku mówi się o tzw. ubezpieczeniu wszystkich ryzyk albo ubezpieczeniu w zakresie pełnym. Co do zasady ochroną ubezpieczeniową ładunek jest objęty od chwili załadowania go na środek transportu do chwili zakończenia transportu, rzadziej w zakres tej ochrony wchodzą szkody powstałe podczas załadunku, wyładunku lub przeładunku, a także przejściowego składowania ładunku na trasie przewozu, którą wraz ze środkiem transportu określa się w umowie ubezpieczenia.

Umowa ubezpieczenia może dotyczyć jednego lub większej liczby przewozów określonego ładunku, albo przewozów ładunków określonego rodzaju wykonywanych w określonym czasie. Wyjątkowo umowa może dotyczyć wszelkiego rodzaju ładunków przewożonych w okresie ubezpieczenia. Dodać należy, że w przypadku, gdy umowa ubezpieczenia dotyczy przewozów wykonywanych w określonym czasie, to standardowym okresem ubezpieczenia proponowanym przez zakłady ubezpieczeń jest jeden rok. Przyjętą praktyką w zakresie ubezpieczeń typu cargo jest stosowanie tzw. franszyz – integralnej oraz redukcyjnej. W przypadku tej pierwszej zakład ubezpieczeń nie ponosi odpowiedzialności za szkodę, która nie przewyższa określonej kwotowo wartości. Istota franszyzy redukcyjnej polega natomiast na tym, że każde wypłacone przez zakład ubezpieczeń odszkodowanie pomniejsza się o określoną kwotę lub procent.