Odpowiedzialność za działanie na szkodę spółki

Zarządzający spółkami zobowiązani są do właściwego reprezentowania jej interesów. W przypadku nierzetelnego wywiązywania się ze swoich obowiązków osoby te mogą ponieść odpowiedzialność karną. Przestępstwami, jakie mogą zostać popełnione przez zarządzających spółką, są m.in. przestępstwo nadużycia zaufania unormowane w art. 296 kodeksu karnego (k.k.) oraz przestępstwo działania na szkodę spółki uregulowane w art. 585 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.).

Polecamy: Nowe technologie w pracy księgowych

Nadużycie zaufania

Członkowie władz spółek mogą odpowiadać karnie za nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków (art. 296 k.k.). Jeżeli wskutek niekorzystnych dla spółki czynności wyrządzą jej znaczną szkodę majątkową, mogą zostać skazani nawet na karę pozbawienia wolności. Przestępstwo to dotyczy tylko tych osób, które wykonują zarząd sprawami spółki samodzielnie. Nie ponoszą tu więc odpowiedzialności osoby, które wykonują ściśle zlecone polecenia. Osoby podejmujące czynności względem spółki wykonują je na podstawie umowy, decyzji administracyjnej lub np. orzeczenia sądu, które są właśnie podstawą powstania obowiązku.

Wyrządzenie spółce szkody

Przestępstwo nadużycia zaufania polega na niedopełnieniu ciążącego na sprawujących zarząd nad spółką obowiązku lub nadużycia przysługujących im uprawnień. Niedopełnienie obowiązków może polegać na całkowitej bezczynności lub częściowym, niedbałym czy nienależytym wykonywaniu obowiązków.

Przestępstwo z art. 296 k.k. może być popełnione zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie, przez działanie lub przez zaniechanie. Przestępstwo umyślne polega na tym, że sprawca chce je popełnić lub też godzi się na popełnienie tego czynu. Przestępstwo nieumyślne polega na tym, że sprawca nie ma zamiaru popełnienia czynu zabronionego, lecz popełnia je na skutek niezachowania wymaganych w danej sytuacji reguł ostrożności, mimo że możliwość popełnienia przestępstwa mógł lub powinien był przewidzieć.

Aby członek władz spółki został skazany, konieczne jest udowodnienie mu działania z zamiarem nadużycia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków, ale też woli spowodowania skutku w postaci co najmniej znacznej szkody majątkowej. Udowodnienie tylko jednego ze znamion tego przestępstwa nie będzie powodowało skazania. Znaczna szkoda, według definicji zawartej w kodeksie karnym, to szkoda, której wartość przekracza 200-krotną wysokość najniższego wynagrodzenia. Szkoda w wielkich rozmiarach to szkoda, której wartość wynosi co najmniej 1000-krotność najniższego miesięcznego wynagrodzenia. Można zatem powiedzieć, że im wyższa jest szkoda, tym większa odpowiedzialność karna.