Odpowiedzialność cywilna organów w spółce z o.o.

W praktyce przy egzekwowaniu odpowiedzialności organów spółki z o.o. problemem staje się interpretacja art. 293 par. 2 k.s.h. Zgodnie z tym przepisem członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru tej działalności.

Jak podkreślają przedstawiciele doktryny i judykatury, wspomniany art. 293 par. 2 k.s.h., wprowadza szczególny rodzaj podwyższonej staranności organów spółki.

Część prawników uważa, że pełnienie obowiązków organów spółki z o.o., przy braku odpowiedniego wykształcenia, wiadomości lub doświadczenia potrzebnego do prowadzenia określonych spraw oraz reprezentowania spółki powinno być traktowane jako naruszenie wymaganej staranności i sumienności. Podnosi się także, iż osoba pełniąca funkcję organu spółki (w tym przypadku członek zarządu) nie może zwolnić się z odpowiedzialności tylko na tej podstawie, iż wykonywał uchwały rady nadzorczej.

Wśród nielicznych orzeczeń na tle tego artykułu na uwagę zasługuje wyrok SN z 9 lutego 2006 r. (V CSK 128/05), w którego uzasadnieniu znajduje się teza, iż ustalenie bezprawności w rozumieniu art. 293 k.s.h. nie może ograniczać się jedynie do ogólnikowego stwierdzenia, że działanie lub zaniechanie było sprzeczne z prawem lub umową spółki, lecz powinno wskazywać - z przytoczeniem konkretnych przepisów prawa lub postanowień umowy - na czym polegała sprzeczność zachowania członka organu spółki z oznaczonym przepisem prawa lub postanowieniem umowy.

W powyższym wyroku SN nie zgadza się z poglądem sądu niższej instancji, iż działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki jest już samo uchybienie art. 293 par. 2 k.s.h., a więc obowiązkowi staranności wynikającej z zawodowego charakteru działalności członka oznaczonych organów lub likwidatora spółki. Miernik staranności wskazany w tym przepisie stanowi bowiem kryterium winy i jego spełnienie nie zwalnia od obowiązku ustalenia bezprawności.

Powołany wyżej wyrok SN rzuca więc, moim zdaniem, nowe światło na problematykę definicji zawodowej staranności, o której mowa w art. 293 par. 2 k.s.h., odnosząc ją jedynie do kryterium winy.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

JAROSŁAW CHAŁAS

radca prawny, partner zarządzający, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy