REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kontrola osobista pracowników w zakładzie pracy

Konstanty Wróblewski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pracodawcy często wprowadzają w zakładzie pracy różnego rodzaju zabezpieczenia w celu ochrony swojego mienia. Czasami jednak najlepszą ochronę może stanowić kontrola osobista pracownika w celu jego przeszukania.

Każdy obywatel ma prawo do nietykalności osobistej, a ograniczenia tej wolności można dokonać tylko na podstawie ustawy (art. 41 Konstytucji RP). Ustawą, która dopuszcza ograniczenie nietykalności, jest niewątpliwie Kodeks postępowania karnego, który w art. 217 zezwala na przeszukanie osoby lub pomieszczeń, ale tylko na żądanie sądu, prokuratora lub policji. W związku z powyższym stwierdzeniem, że naruszenie nietykalności jest przestępstwem określonym w Kodeksie karnym, należy stwierdzić, że istnieją poważne wątpliwości co do legalności takiego działania pracodawcy. Z drugiej jednak strony ma on prawo w odpowiedni sposób chronić swój majątek przed kradzieżą. Jeżeli np. formy monitoringu stosowane w zakładzie pracy skutecznie nie zabezpieczają mienia pracodawcy, a ten nadal ma uzasadnione podejrzenia kradzieży jego własności z zakładu pracy, to może wprowadzić inne formy kontroli osobistej, np. w postaci przeszukania pracownika.

REKLAMA

WAŻNE!

Pracodawca musi pamiętać, aby nie naruszać godności i dóbr osobistych pracownika.

REKLAMA

Wobec tego, że kontrola osobista pracowników nie została uregulowana w przepisach prawa pracy, należy zwrócić szczególną uwagę na wyrok z 13 kwietnia 1972 r. Sąd Najwyższy stwierdził w nim, że „stosowane szeroko w ramach przepisów regulaminów pracy lub ustalonych zwyczajów przeszukiwanie członków załogi w celu zapobiegania wynoszenia mienia zakładów pracy jest zgodne z prawem i nie narusza dóbr osobistych pracowników (...), wówczas gdy pracownicy zostali uprzedzeni o możliwości stosowania tego rodzaju kontroli w celu ochrony mienia i gdy kontrola ta jest wykonywana w porozumieniu z przedstawicielami załogi w sposób niepozostający w sprzeczności ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem lub z zasadami współżycia społecznego” (I PR 153/72). W uzasadnieniu wyroku Sąd Najwyższy podkreślił, że wykonywanie kontroli w celu zapobiegania wynoszeniu mienia wchodzi w zakres przestrzegania porządku oraz dyscypliny i podlega unormowaniu w regulaminie pracy.

Mimo odległej daty wyroku należy uznać, że nadal jest aktualny i jasno odzwierciedla relacje między pracodawcą a pracownikiem oraz wskazuje poniekąd na obowiązek pracownika dbania o dobro zakładu pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kontrola osobista - szczegóły w regulaminie pracy

Jeżeli pracodawca zdecyduje się na wprowadzenie w zakładzie pracy możliwości dokonania kontroli osobistej pracowników, to przepisy regulaminu pracy w tym zakresie powinny być szczególnie staranne, jasne i zrozumiałe dla wszystkich pracowników, a praktyka - pozbawiona cech indywidualnej dolegliwości.

WAŻNE!

Do wprowadzenia w zakładzie pracy kontroli osobistej pracowników konieczne jest sporządzenie odpowiednich zapisów w regulaminie pracy. Dzięki temu można uniknąć zarzutu naruszania godności i innych dóbr osobistych (art. 111 k.p.).

Podobną korzyść można odnieść z ww. zapisów wtedy, gdy mienie pracodawcy jest zagrożone kradzieżą ze strony pracowników (istnieje realne zagrożenie kradzieży własności pracodawcy). Należy w takiej sytuacji wprowadzić do regulaminu pracy zapisy informujące o tym, że kontrola odbywa się za zgodą pracownika, a w przypadku jej niewyrażenia będzie wzywana np. policja z uwagi na podejrzenie popełnienia przestępstwa.

Pracodawca w regulaminie pracy powinien m.in.:

• określić szczegółowy zakres kontroli osobistej (pracownik musi wiedzieć, na czym dokładnie kontrola osobista ma polegać) oraz dodatkowe elementy kontroli,

• wskazać, że kontrola odbędzie się, jeżeli zajdzie uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa, np. przywłaszczenia mienia pracodawcy,

• wskazać, że w przypadku braku zgody pracownika na poddanie się kontroli pracownik ochrony może powiadomić policję, jeśli zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa,

• zaznaczyć, że kontrola przeprowadzana jest przez osobę tej samej płci co pracownik kontrolowany.

Przykład

W wyniku przeprowadzonej kontroli w zakładzie pracy będącym własnością Jana S. stwierdzono brak towarów na kwotę około 20 tys. zł. Pracodawca po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego doszedł do przekonania, że za zniknięcie towarów z działu produkcji odpowiadają pracownicy tam zatrudnieni. Podjął więc decyzję o przeprowadzaniu wyrywkowej kontroli pracowników zatrudnionych w zakładzie. Jednak pracownicy, których chciano skontrolować, odmówili zgody na kontrolę, uznając, że narusza się ich dobra osobiste. Dlatego pracodawca umieścił w regulaminie zasady i zakres kontroli, której poddawani mogą być pracownicy na terenie zakładu pracy. Po wprowadzeniu zmian w regulaminie i zapoznaniu pracowników z jego treścią pracodawca, zarządzając kontrolę osobistą pracowników, nie narusza przepisów prawa.

Współpraca z agencją ochrony

Uregulowanie zasad kontroli osobistej pracowników z agencją ochrony jest istotne, ponieważ pracodawca mimo wprowadzenia odpowiednich zapisów w regulaminie pracy może przez niewłaściwe zachowanie wynajętej agencji ochrony narazić się na zarzut naruszenia godności lub innych dóbr osobistych.

W związku z tym, że w wielu zakładach pracy jednostką ochrony mienia są agencje ochrony, należy wyraźnie poinstruować wynajętą firmę ochroniarską o tym:

• w jakich okolicznościach kontrola osobista ma być przeprowadzona,

• jakie może przybrać dopuszczalne formy,

• jak mają zachować się ochroniarze w przypadku, gdy pracownik odmówi przeprowadzenia kontroli.

REKLAMA

Najlepszym rozwiązaniem będzie wprowadzenie odpowiednich zapisów w umowie między pracodawcą a agencją ochrony, a w szczególności można rozważyć wprowadzenie kary umownej w razie nienależnego wykonania postanowień umownych przez agencję ochrony.

Należy pamiętać, że pracodawca ponosi odpowiedzialność nie tylko za pracowników, ale też za podmioty, które działają na jego rzecz. W związku z tym to nie wobec firmy ochroniarskiej będzie skierowane roszczenie o naruszenie godności lub innych dóbr osobistych pracownika, lecz w stosunku do pracodawcy, który korzysta z usług firmy ochroniarskiej.

Konstanty Wróblewski

prawnik, specjalista ds. prawa pracy

Podstawa prawna:

• art. 41 Konstytucji RP,

• art. 217 Kodeksu karnego,

• wyrok SN z 13 kwietnia 1972 r. (I PR 153/72, OSNC 1972/10/184).

 

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatek dochodowy 2025: skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt. Trzeba szybko decydować się na wybór formy opodatkowania, jaki termin - do kiedy

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

REKLAMA

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

Wygrywamy dzięki pracownikom [WYWIAD]

Rozmowa z Beatą Rosłan, dyrektorką HR w Jacobs Douwe Egberts, o tym, jak skuteczna polityka personalna wspiera budowanie pozycji lidera w branży.

Zespół marketingu w organizacji czy outsourcing usług – które rozwiązanie jest lepsze?

Lepiej inwestować w wewnętrzny zespół marketingowy czy może bardziej opłacalnym rozwiązaniem jest outsourcing usług marketingowych? Marketing odgrywa kluczową rolę w sukcesie każdej organizacji. W dobie cyfryzacji i rosnącej konkurencji firmy muszą stale dbać o swoją obecność na rynku, budować markę oraz skutecznie docierać do klientów.

REKLAMA

Rekompensata dla rolnika za brak zapłaty za sprzedane produkty rolne. Wnioski tylko do 31 marca 2025 r.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina, że od 1 lutego do 31 marca 2025 r. producent rolny lub grupa może złożyć do oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wniosek o przyznanie rekompensaty z tytułu nieotrzymania zapłaty za sprzedane produkty rolne od podmiotu prowadzącego skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych, który stał się niewypłacalny w 2023 lub 2024 r. - w rozumieniu ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa (FOR).

Zintegrowane raportowanie ESG zaczyna już być standardem. Czy w Polsce też?

96% czołowych firm na świecie raportuje zrównoważony rozwój, a 82% włącza dane ESG do raportów rocznych. W Polsce 89% dużych firm publikuje takie raporty, ale tylko 22% działa zgodnie ze standardami ESRS, co stanowi wyzwanie dla konkurencyjności na rynku UE.

REKLAMA