REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa o zakazie konkurencji - świadczenia dla pracownika

Bolesta-Borkowska Agnieszka
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pracodawca, który chce, aby jego pracownik powstrzymał się od prowadzenia działalności konkurencyjnej, powinien tak ustalić należne z tego tytułu pracownikowi świadczenia, aby skutecznie go do takich działań zniechęcić.

Ze względu na swobodę prowadzenia działalności i wolność konkurencji często może dochodzić do sytuacji, gdy pracownik, oprócz zatrudnienia podstawowego - pracuje także dodatkowo w kilku różnych miejscach. W razie gdy mamy do czynienia z wiedzą bardzo specjalistyczną, pracodawca może chcieć się zabezpieczyć przed „podkupieniem” pracownika przez konkurencję i wykorzystaniem przez nią informacji, jakie posiada pracownik. Do pewnego stopnia zabezpieczeniem przed takimi sytuacjami jest zakaz konkurencji określony przepisami kodeksu pracy (art. 1011-1014 k.p.).

REKLAMA

Zakaz konkurencji w czasie trwania stosunku pracy

REKLAMA

Stosownie do art. 1011 k.p. w zakresie określonym w odrębnej umowie pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność. W kodeksie pracy brak jest definicji „działalność konkurencyjna”. W doktrynie przedmiotu przyjmuje się, że działalność konkurencyjna jest to wszelka działalność, która obiektywnie mogłaby negatywnie oddziaływać na interesy prowadzone przez pracodawcę. Ważne jest, aby w umowie było określone, jaka działalność lub praca jest uważana za konkurencyjną w stosunku do danego pracodawcy.

Umowa zawarta na okres trwania stosunku pracy może dotyczyć każdego pracownika. Nie ma znaczenia, czy ma on dostęp do szczególnie ważnych informacji czy też nie. Umowa taka pod rygorem nieważności powinna być zawarta na piśmie. Jej postanowienia tracą moc najpóźniej z chwilą ustania stosunku pracy.

Odpłatność umowy

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kodeks pracy nie zawiera regulacji co do charakteru umowy o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy. A zatem może być ona zarówno odpłatna, jak i nieodpłatna. Stosownie do wyroku Sądu Najwyższego z 10 października 2002 r., sygn. akt I PKN 560/01, umowa o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy może być odpłatna. Jednak odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji w czasie trwania zatrudnienia nie może stanowić części wynagrodzenia zasadniczego pracownika. Sąd Najwyższy zauważył również, że art. 1012 § 3 k.p. nie ma zastosowania przy ustalaniu wysokości odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji obowiązującego w czasie trwania stosunku pracy.

Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy

REKLAMA

Zgodnie z art. 1012 k.p. umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy może być zawarta w przypadku, gdy pracownik ma dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Z faktu, że umowa ta jest zawierana między pracodawcą a pracownikiem, wynika, że można ją podpisać przez cały okres trwania stosunku pracy, a najpóźniej w dniu jego rozwiązania. A zatem to pracodawca powinien odpowiednio wcześnie dokonać oceny, czy zawarcie takiej umowy jest konieczne.

Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy powinna być zawarta pod rygorem nieważności w formie pisemnej. Powinna zawierać określenie zakresu zakazanej działalności, okresu, w jakim dany zakaz ma obowiązywać, a także określenie odszkodowania należnego pracownikowi. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 3 grudnia 2003 r., sygn. akt III PZP 16/03, w razie nieuzgodnienia przez strony w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy odszkodowania za powstrzymanie się od prowadzenia działalności konkurencyjnej pracownikowi - zgodnie z art. 56 k.c. w zw. z art. 300 k.p. - przysługuje odszkodowanie w minimalnej wysokości określonej w art. 1012 § 3 k.p.

Odszkodowanie należne pracownikowi

Odszkodowanie nie może być niższe od 25 proc. wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji.

Przepisy kodeksu pracy nie określają sposobu obliczenia odszkodowania czy też ustalenia wynagrodzenia będącego podstawą wyliczenia odszkodowania. Ustawodawca powierzył to zadanie stronom umowy. Pojawiły się różne koncepcje co do sposobu ustalenia wynagrodzenia będącego podstawą wyliczenia odszkodowania, jak np.: obliczenie średniego wynagrodzenia miesięcznego z całego okresu pracy pracownika czy też z ostatniego okresu pracy przed rozwiązaniem umowy o pracę odpowiadającego długością okresowi, na jaki zawiera się umowę o zakazie konkurencji.

Inna z koncepcji przewiduje zastosowanie zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Wydaje się to słuszne, gdyż biorąc pod uwagę przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (Dz.U. Nr 62, poz. 289 z późn.zm.) zasady te stosuje się właśnie przy obliczaniu różnego rodzaju odszkodowań i odpraw przewidzianych przepisami kodeksu pracy.

Odszkodowanie może być wypłacone w miesięcznych ratach (art. 1012 § 3 k.p.). Z tego sformułowania wynika, że zasadą jest wypłata jednorazowa ze względu na to, że jest ona korzystniejsza dla pracownika. Nie ma jednak przeszkód, aby strony ustaliły wypłaty w okresach miesięcznych, co oddawałoby rytm wypłaty wynagrodzenia za pracę, co do osiągania którego pracownik będzie ograniczony.

Przykład

Strony zawarły umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy na okres 2 lat. Odszkodowanie zostało określone w wysokości minimalnej, tzn. 25 proc. wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Pracownik otrzymywał wynagrodzenie określone w stałej stawce miesięcznej w wysokości 2000 zł. W jakiej wysokości będzie się pracownikowi należało odszkodowanie?

Okres zakazu konkurencji wynosi 2 lata, czyli 24 miesiące. Należałoby pomnożyć ten okres przez wynagrodzenie otrzymywane przez pracownika i ustalić 25 proc. z otrzymanego wyniku. A zatem: (24 x 2000) x 25% = 12 000 zł W przypadku gdy przewidziano jednorazową wypłatę, pracownik powinien otrzymać 12 000 zł. Natomiast gdyby zdecydowano się na wypłatę ratalną w okresach miesięcznych - byłemu pracownikowi należałoby się co miesiąc 500 zł.

Ustanie zakazu konkurencji

Zakaz konkurencji ustaje w momencie upływu okresu, na który została zawarta umowa. Ponadto zakaz konkurencji przestaje obowiązywać przed upływem terminu, na jaki została zawarta umowa, w razie ustania przyczyn uzasadniających taki zakaz lub niewywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania.

Agnieszka Bolesta-Borkowska 

Podstawa prawna:

art. 1011-1014 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn.zm.).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Świadczenie interwencyjne: dla kogo, warunki, gdzie złożyć wniosek?

Świadczenie interwencyjne: dla kogo, warunki, gdzie złożyć wniosek? Czym jest świadczenie interwencyjne? Komu przysługuje? Jakie warunki należy spełniać by je otrzymać? Jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku?

Polska prezydencja w UE 2025: priorytety przedsiębiorców to m.in. wzmocnienie i ochrona jednolitego rynku UE w związku z rosnącą rolą Chin i wyborami prezydenckimi w USA

Już z początkiem 2025 roku Polska obejmie prezydencję w Radzie UE. Przedsiębiorcy widzą w tym szanse na kształtowanie unijnej polityki, wspieranie jednolitego rynku oraz odpowiedź na wyzwania związane z globalną konkurencją, rosnącą rolą Chin i zmianami politycznymi w USA. Wśród priorytetów są zwiększenie konkurencyjności UE, bezpieczeństwo energetyczne i poszerzenie Unii o Ukrainę i Mołdawię.

Regulacje ESG w transporcie. Z czym to się wiąże?

Branża TSL nie ma łatwo. Firmy z tego sektora muszą zmierzyć się z nowymi wymogami regulacyjnymi i raportowymi – ESG (Environmental, Social, Governance). Chodzi o poprawę standardów środowiskowych, społecznych i zarządzania korporacyjnego. Któe regulacje już są w Europie obowiązkowe, a na które jeszcze czekamy? I najważniejsze - ile trzeba na to wydać i co grozi za ignorowanie tych zmian? 

Na jakie reformy czeka rynek pracy?

Przedsiębiorcy oczekują większego wsparcia od rządu, zwłaszcza w kwestii aktywizacji grup niedoreprezentowanych na rynku pracy. Chcieliby również zmniejszenia kosztów zatrudnienia i zapewnienia dostępu do kandydatów z państw trzecich. Nawołują także do stworzenia warunków sprzyjających rozwojowi kompetencji i kwalifikacji zawodowych. 

REKLAMA

Maksymalizacja bezpieczeństwa: Dlaczego oprogramowanie on-premise ma kluczowe znaczenie w świecie zdominowanym przez SaaS?

Jak wynika z szacunków Gartnera, już za 3 lata aż 75 proc. przedsiębiorstw będzie traktować tworzenie kopii zapasowych aplikacji typu SaaS (Oprogramowanie jako Usługa) jako wymóg krytyczny. Jeszcze w tym roku było to 15 proc . Ta istotna różnica wynika z oceny ryzyka. O ile oprogramowanie dostępne w modelu SaaS jest coraz częstszym wyborem organizacji na całym świecie, kluczowe staje się zapewnienie, że przechowywane tam dane są zarówno dobrze chronione, jak i możliwe do odzyskania. W tym kontekście zasadne może być pytanie o dostępne alternatywy, a zwłaszcza możliwość korzystania z tradycyjnego oprogramowania on-premise, które jest instalowane i zarządzane lokalnie.

3 cechy innowacyjnego przedsiębiorstwa. Jak ważna jest ochrona środowiska? [WYWIAD]

Co dziś często przesądza o wyborze kontrahenta? Jak ważna jest ochrona środowiska w świecie biznesu? Jakie proste rozwiązania mogą wprowadzić wszystkie przedsiębiorstwa branży ogrodniczej? O 3 głównych cechach innowacyjności opowiada członek zarządu przedsiębiorstwa W.Legutko, Adam Legutko.

Jak chronić firmowe pieniądze przez utratą wartości

Wielu przedsiębiorców zastanawia się jak uchronić swój kapitał w czasach wysokiej inflacji. Podobnie jak oni, ich pieniądze powinny pracować. Bank Pekao ma propozycję dla prowadzących działalność gospodarczą, spółkę cywilną lub osobową z uproszczoną księgowością, pozwalającą łączyć wysokie oprocentowanie z elastycznością

Nowe zasady naliczania składki zdrowotnej od 1 stycznia 2025 r. Rząd jest za wprowadzeniem zmian. Co się zmieni?

Nowe zasady naliczania składki zdrowotnej od 1 stycznia 2025 r. Rząd jest za wprowadzeniem zmian. Co się zmieni? Szacuje się, że z tego rozwiązania skorzysta ok. 2,4 mln przedsiębiorców. Rada ministrów przyjęła projekt nowelizacji.

REKLAMA

Prognozy na 2025 rok: jakie trendy będą kształtować przyszłość biznesu e-commerce?

Jakie trendy ukształtują branżę e-commerce w nadchodzącym 2025 roku? Jakie narzędzia powinny wykorzystać firmy, żeby się rozwijać?

InPost Pay – rewolucyjna usługa dla Twojego e-sklepu

W dobie ogromnej konkurencji na rynku e-commerce kluczem do sukcesu jest wyróżnienie się i zwiększenie wygody zakupów dla klientów. InPost Pay to rozwiązanie, które może odmienić oblicze Twojego sklepu internetowego, pomagając zwiększyć konwersję dzięki nowoczesnym udogodnieniom. Dowiedz się, dlaczego warto wdrożyć tę usługę i co możesz dzięki niej zyskać!

REKLAMA