REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Warunki bhp przy umowach cywilnoprawnych

Anna Stykowska-Sikora
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pracodawca zatrudniający osoby na umowy cywilnoprawne musi im zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

Swoboda zawierania umów umożliwia pracodawcy stosowanie obok pracowniczych stosunków pracy także niepracowniczych form zatrudnienia. Wybór zawieranego stosunku prawnego zależy od woli stron, w szczególności w zakresie kształtowania praw i obowiązków stron stosunku zobowiązaniowego oraz rodzaju prac. W myśl przepisów Kodeksu pracy niedopuszczalne jest jednak zawieranie pozornych umów cywilnoprawnych w celu obejścia przepisów prawa pracy. Należy zwrócić uwagę, że jeżeli zlecenie jest wykonywane w warunkach charakterystycznych dla umowy o pracę, zawsze istnieje ryzyko, że zleceniobiorca (zwłaszcza gdy będzie chciał uzyskać świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego w razie wypadku przy pracy) może wystąpić o ustalenie istnienia stosunku pracy.

REKLAMA

Pracodawca zatrudniający osoby na umowy cywilnoprawne musi im zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

Odpowiedzialność za niezapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy spoczywa na zleceniodawcy w sytuacji, gdy:

• zleceniobiorca ma wykonywać pracę na terenie zakładu pracy,

• praca nie będzie wykonywana na terenie zakładu pracy, ale miejsce jej wykonywania wyznacza zleceniodawca.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nadzór PIP

Do zadań PIP należy również m.in. nadzór i kontrola zapewnienia przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Pracownicy PIP wykonujący lub nadzorujący czynności kontrolne mają prawo przeprowadzania czynności kontrolnych wobec podmiotów, na których rzecz jest wykonywana praca przez osoby fizyczne, bez względu na podstawę świadczenia tej pracy. Za wykroczenia przeciwko uprawnieniom osób zatrudnionych na innej podstawie niż umowa o pracę odpowiada również pracodawca. Jeżeli nie przestrzega on przepisów lub zasad bhp, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.

Badania wstępne

REKLAMA

Pracodawca nie może zatrudnić pracownika bez wstępnych badań lekarskich, które przesądzą, czy osoba ta może wykonywać pracę na danym stanowisku. Dodatkowo w trakcie zatrudnienia pracownicy muszą przechodzić jeszcze badania kontrolne i okresowe. Koszt takich badań każdorazowo pokrywa pracodawca.

Przyjmuje się, że osoby zatrudniane na podstawie umów cywilnoprawnych muszą podporządkować się poleceniom pracodawcy lub przedsiębiorcy niebędącemu pracodawcą i jeżeli zostaną skierowane na takie badania, to muszą się im poddać, a następnie przedstawić zaświadczenie o ich wynikach lub orzeczenie potwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Natomiast pracodawca organizujący pracę osób fizycznych nie ma obowiązku ponoszenia kosztów takich badań. Stąd też, aby ograniczyć odpowiedzialność cywilną zleceniodawcy wskazane jest, aby tę kwestię uregulować w umowie zlecenia łączącej strony.

Szkolenie w dziedzinie bhp

Zasadniczo pracodawca nie ma obowiązku organizować szkoleń bhp osobom wykonującym pracę na podstawie umów cywilnoprawnych. Mimo braku formalnego obowiązku warto zorganizować im szkolenie. Może to wpłynąć nie tylko na bezpieczeństwo tych osób, ale także pozostałych pracowników. Szkolenie bhp powinno być przeprowadzane dla zleceniobiorców, którzy mają wykonywać prace stwarzające szczególne zagrożenia dla życia lub zdrowia tej osoby (lub osób trzecich). Pozwala to również na ograniczenie odpowiedzialności cywilnej zleceniodawcy.

Zwolnienie z odpowiedzialności

Pracodawca nie może samodzielnie zwolnić się z odpowiedzialności za zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w stosunku do zatrudnionych na umowy cywilnoprawne. Czasem jednak niektóre obowiązki może scedować na zatrudnianych przez siebie zleceniobiorców przez wynegocjowanie w umowie klauzul zobowiązujących zatrudnianego do dopełnienia we własnym zakresie tych obowiązków.

Stąd też zleceniodawca może zobligować zleceniobiorcę do:

• legitymowania się świadectwem odbycia wymaganego szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy,

• uzyskania orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy określonego rodzaju,

• odpowiedniego przeszkolenia do obsługi konkretnych maszyn,

• uzyskania określonych prawem uprawnień do wykonywania powierzonej pracy.

Stanowczość zleceniodawcy w egzekwowaniu przyjętych przez zleceniobiorcę obowiązków może uchronić go - w przypadku zaistnienia wypadku - przed zarzutem zawinionego przyczynienia się do wypadku, co może powodować odpowiedzialność odszkodowawczą z art. 415 k.c.

Cywilnoprawne roszczenia z tytułu wypadku przy pracy

Zleceniobiorca, który uległ wypadkowi przy pracy, może dochodzić od pracodawcy roszczeń cywilnoprawnych, m.in.:

• zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, renty wyrównawczej czy

• jednorazowego odszkodowania.

Uzyskanie tych świadczeń jest możliwe tylko, gdy pracodawca ponosi za wypadek winę lub odpowiada na zasadzie ryzyka (art. 415 k.c.). Zleceniobiorca natomiast musi udowodnić przed sądem związek przyczynowy między działaniem pracodawcy a powstałą szkodą.

Odpowiedzialność ponosi osoba, której zachowanie jest źródłem powstania szkody. Trzeba pamiętać, że szkodę można wyrządzić przez:

• działanie (np. zastosowanie przez pracodawcę niewłaściwych, tj. nieodpowiadających warunkom bhp urządzeń) lub

• zaniechanie wykonania nałożonych przez prawo obowiązków (np. niezapewnienie warunków ochronnych).

Ponadto należy podkreślić, że przepisy prawa przewidują zaostrzoną odpowiedzialność niektórych podmiotów (pracodawców) za skutki wypadku przy pracy.

WAŻNE!

REKLAMA

Prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiony w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej lub wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi on odpowiedzialności (art. 435 k.c.).

Warto podkreślić, że odpowiedzialność na zasadzie ryzyka powstaje bez względu na winę prowadzącego przedsiębiorstwo (pracodawcy). Jest ona wyłączona tylko w przypadku wystąpienia siły wyższej oraz wyłącznej winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą pracodawca nie ponosi odpowiedzialności. Ciężar udowodnienia wyłącznej winy poszkodowanego pracownika (osoby trzeciej) spoczywa na pracodawcy.

Anna Stykowska-Sikora

aplikant adwokacki

Podstawa prawna:

• art. 3041 Kodeksu pracy,

• art. 415, 435 Kodeksu cywilnego.

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatek dochodowy 2025: skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt. Trzeba szybko decydować się na wybór formy opodatkowania, jaki termin - do kiedy

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

REKLAMA

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

Wygrywamy dzięki pracownikom [WYWIAD]

Rozmowa z Beatą Rosłan, dyrektorką HR w Jacobs Douwe Egberts, o tym, jak skuteczna polityka personalna wspiera budowanie pozycji lidera w branży.

Zespół marketingu w organizacji czy outsourcing usług – które rozwiązanie jest lepsze?

Lepiej inwestować w wewnętrzny zespół marketingowy czy może bardziej opłacalnym rozwiązaniem jest outsourcing usług marketingowych? Marketing odgrywa kluczową rolę w sukcesie każdej organizacji. W dobie cyfryzacji i rosnącej konkurencji firmy muszą stale dbać o swoją obecność na rynku, budować markę oraz skutecznie docierać do klientów.

REKLAMA

Rekompensata dla rolnika za brak zapłaty za sprzedane produkty rolne. Wnioski tylko do 31 marca 2025 r.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina, że od 1 lutego do 31 marca 2025 r. producent rolny lub grupa może złożyć do oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wniosek o przyznanie rekompensaty z tytułu nieotrzymania zapłaty za sprzedane produkty rolne od podmiotu prowadzącego skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych, który stał się niewypłacalny w 2023 lub 2024 r. - w rozumieniu ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa (FOR).

Zintegrowane raportowanie ESG zaczyna już być standardem. Czy w Polsce też?

96% czołowych firm na świecie raportuje zrównoważony rozwój, a 82% włącza dane ESG do raportów rocznych. W Polsce 89% dużych firm publikuje takie raporty, ale tylko 22% działa zgodnie ze standardami ESRS, co stanowi wyzwanie dla konkurencyjności na rynku UE.

REKLAMA