Jakim ubezpieczeniom podlegają wspólnicy spółek

Czy spółka cywilna może być płatnikiem

Prowadzę ze wspólnikiem działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej. Każdy z nas rozlicza się indywidualnie, a spółka zgłasza do ubezpieczeń dwóch pracowników. Zdarza się, iż mój wspólnik opłaca za siebie składki po terminie. Czy jest to obojętne dla nabycia przeze mnie prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego?

Tak Osoba prowadząca działalność gospodarczą, która z działalności podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Jeżeli przystąpi do tego ubezpieczenia i podlega mu przez 180 dni, otrzyma w razie choroby zasiłek chorobowy. Trzeba jednak pamiętać, że ubezpieczenie chorobowe ustaje, jeżeli składki zostaną opłacane po terminie lub w niepełnej wysokości. Ubezpieczenie to ustaje od pierwszego dnia miesiąca, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie.

Wspólnicy spółki cywilnej mogą zgłosić się do ubezpieczeń samodzielnie albo mogą być zgłoszeni do nich przez spółkę. Jeżeli wspólnik wybiera to pierwsze rozwiązanie, składa druk ZUS ZFA - zgłoszenie płatnika składek - oraz druk ZUS ZUA, na którym zgłasza siebie do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Wybierając taki sposób rozliczeń wspólnik sam jest za siebie płatnikiem składek i ewentualne spóźnienia w opłaceniu składek przez spółkę lub drugiego wspólnika nie powodują ustania jego ubezpieczenia chorobowego.

Podstawa prawna

• Art. 11 ust. 2, art. 14 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).

Czy udziałowcy spółki z o.o. są ubezpieczeni

Jestem jednym z czterech wspólników spółki jawnej. W październiku spółka zostanie przekształcona w spółkę z o.o., a wspólnicy spółki jawnej zostaną jej udziałowcami. Każdy ze wspólników jest sam za siebie płatnikiem składek. Czy po przekształceniu i zarejestrowaniu w KRS nowej spółki wspólnicy w dalszym ciągu będą podlegali ubezpieczeniom społecznym?

Nie Przekształcenie spółki jawnej w spółkę z o.o. będzie miało wpływ na podleganie ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu dotychczasowych wspólników. Nie będą oni podlegali ubezpieczeniom jako osoby prowadzące pozarolniczą działalność, bo udziałowcy spółki z o.o. nie mają takiego statusu. Zatem w analizowanej sytuacji każdy ze wspólników spółki jawnej będzie musiał złożyć za siebie druk ZUS ZWPA i wyrejestrować się z ubezpieczeń jako płatnik składek oraz druk ZUS ZWUA i wyrejestrować się jako osoba ubezpieczona.

Jeżeli wspólnicy spółki jawnej będą chcieli po przekształceniu w dalszym ciągu podlegać ubezpieczeniom, a nie będą mieli innego tytułu do ubezpieczeń, mogą złożyć wniosek (na druku ZUS ZUA) o kontynuowanie ubezpieczeń emerytalnego i rentowych i samodzielnie opłacać za siebie składki na te ubezpieczenia. Kontynuowanie ubezpieczeń uzależnione jest od zgłoszenia wniosku w tej sprawie w ciągu 30 dni od daty ustania ubezpieczeń.

Podstawa prawna

• Art. 8 ust. 6 pkt 4, art. 10 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).

Czy komandytariusz podlega ubezpieczeniom

Jestem zatrudniony na podstawie kontraktu menedżerskiego, który ma charakter umowy zlecenia. Z tego tytułu są za mnie opłacane składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Od października zostanę dodatkowo komandytariuszem w spółce komandytowej. Czy komandytariusz podlega ubezpieczeniom?

Tak Wspólnicy spółki komandytowej zarówno komandytariusz, jak i komplementariusz są z punku widzenia ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego traktowani jako osoby prowadzące pozarolniczą działalność. Wspólnicy spółki komandytowej powinni zatem rozliczać się indywidualnie.

W analizowanej sytuacji z uwagi na podleganie ubezpieczeniom społecznym ze zlecenia z tytułu bycia wspólnikiem w spółce komandytowej ubezpieczenia emerytalne i rentowe będą dobrowolne a obowiązkowe będzie ubezpieczenie zdrowotne. Oczywiście, zostając wspólnikiem w spółce komandytowej, będzie pan mógł zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z umowy zlecenia na działalność i jako wspólnik przystąpić do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Wówczas z umowy zlecenia ubezpieczenia emerytalne i rentowe z obowiązkowych staną się dobrowolne, a obowiązkowa będzie tylko składka na ubezpieczenie zdrowotne. O zmianie tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń powinien pan oczywiście poinformować zleceniodawcę.

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność (a więc również wspólnicy spółki komandytowej) opłacające składki wyłącznie za siebie zwolnione są z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej za kolejny miesiąc, jeżeli w ostatnio złożonej zadeklarowały kwotę minimalnej podstawy wymiaru składek. Wynosi ona 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale - w przypadku ubezpieczeń społecznych - i 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału, włącznie z wypłatami z zysku - w przypadku ubezpieczenia zdrowotnego. Wspólnicy zwolnieni są z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych za kolejny miesiąc także wówczas, gdy zmiana w stosunku do miesiąca poprzedniego wynika wyłącznie ze zmiany przeciętnego wynagrodzenia.

Podstawa prawna

• Art. 8 ust. 6 pkt 4, art. 9 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).

• Art. 82 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz. 2135 z późn. zm.).

Czy płacić składki za okres zasiłkowy

Wraz z siostrą prowadzimy rodzinne przedsiębiorstwo w formie spółki jawnej. Każde z nas jest zgłoszone do ubezpieczeń społecznych, w tym chorobowego i zdrowotnego. Obecnie siostra jest w ciąży i wkrótce urodzi dziecko. Czy za okres, w którym będzie pobierała zasiłek macierzyński, powinna opłacać za siebie składki na ubezpieczenia społeczne?

Nie Wspólnik spółki jawnej jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność. Jeżeli pana siostra nabędzie prawo do zasiłku macierzyńskiego z tytułu prowadzenia działalności, to w okresie pobierania zasiłku zwolniona będzie z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z działalności.

Za miesiąc, w którym urodzi się dziecko i pana siostra nabędzie prawo do zasiłku macierzyńskiego, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zostanie ustalona proporcjonalnie. Kwotę minimalnej podstawy wymiaru (tj. 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale) należy podzielić przez liczbę dni danego miesiąca i pomnożyć przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom. Od tak ustalonej podstawy wymiaru należy obliczyć i opłacić składki na ubezpieczenia społeczne za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku. Natomiast za kolejne pełne miesiące, w których osoba prowadząca działalność będzie pobierała zasiłek, podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne będzie wynosiła zero.

Trzeba podkreślić, iż w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego należy opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału, włącznie z wypłatami z zysku. Warto też wiedzieć, że w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę prowadzącą działalność są wykazywane przez ZUS, jeżeli osoba pobierająca zasiłek nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz nie ma innych tytułów do ubezpieczeń. Składki te są naliczane od kwoty wypłacanego zasiłku.

Podstawa prawna

• Art. 9 ust. 6, art. 18 ust. 6, art. 18 ust. 9 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).

• Art. 81 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz. 2135 z późn. zm.).

Czy zgłoszenie wymaga złożenia druku ZUS ZFA

Drugi wspólnik w spółce z o.o. zaproponował mi sprzedaż swoich udziałów. Czy jako wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. byłbym objęty obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi?

Tak Wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność i podlega ubezpieczeniom społecznym. Jeśli prowadzenie działalności w ramach spółki stanowi dla niego jedyny tytuł do ubezpieczeń, obowiązkowo podlega ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu, zdrowotnemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Natomiast składkę na ubezpieczenie zdrowotne nalicza się od podstawy wymiaru nie niższej niż 75 proc. przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału, włącznie z wypłatami z zysku.

Wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. powinien zgłosić się do ubezpieczeń jako płatnik składek na formularzu ZUS ZFA. Następnie musi złożyć formularz ZUS ZUA, na którym zgłosi siebie do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. Jeżeli spółka będzie płatnikiem składek za inne osoby to wspólnik również za siebie będzie musiał opłacać składki w terminie do 15 dnia danego miesiąca za miesiąc poprzedni. Gdy natomiast będzie opłacał składkę wyłącznie za siebie, powinien wykonać ten obowiązek do dziesiątego dnia danego miesiąca za miesiąc poprzedni.

Za każdy miesiąc wspólnik musi złożyć deklarację rozliczeniową ZUS DRA, w której wykaże należne składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Gdy wspólnik będzie opłacał składki wyłącznie za siebie od minimalnych podstaw wymiaru, zwolniony będzie z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA za kolejny miesiąc, jeżeli nie nastąpi żadna zmiana w stosunku do miesiąca poprzedniego. Zwolnienie to będzie obowiązywało, także gdy zmiana w stosunku do miesiąca poprzedniego będzie wynikała ze zmiany przeciętnego wynagrodzenia.

Podstawa prawna

• Art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 8 ust. 6 pkt 4, art. 18 ust. 8, art. 47 ust. 2a, 2b, 2c ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).

• Art. 81 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz. 2135 z późn. zm.).

MICHAŁ JAROSIK