REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wypadek przy pracy - co robić

Marcin Nowak
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W razie wypadku przy pracy pracodawca oprócz udzielenia poszkodowanym pierwszej pomocy musi ustalić okoliczności i przyczyny wypadku.

Chociaż pracodawcy coraz większą wagę przywiązują do zagadnień związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy, to wypadki przy pracy nadal występują. Mimo że znowelizowane przepisy ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (DzU nr 199, poz. 1673 ze zm. - zwanej ustawą wypadkową) obowiązują już ponad 5 lat, to wielu pracodawców nadal ma problemy z prawidłowym zinterpretowaniem i zakwalifikowaniem zdarzenia wypadkowego.

REKLAMA

Co to jest wypadek

Wypadkiem przy pracy jest zdarzenie nagłe wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych; podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia; w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy (art. 3 ust. 1 ustawy wypadkowej). Zgodnie z ustawą wypadkową urazem jest każde uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego.

Na równi z wypadkiem przy pracy, w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie, traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:

• w czasie podróży służbowej, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony,

• przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Aby dane zdarzenie zostało uznawane za wypadek przy pracy, konieczne jest łączne wystąpienie wszystkich elementów wymienionych w definicji (związek zdarzenia z pracą, nagłość zdarzenia, działanie przyczyny zewnętrznej, powstanie urazu lub śmierć pracownika). To właśnie od prawidłowej oceny i zinterpretowania zdarzenia przez zespół powypadkowy zależy, czy wypadek zostanie uznany za wypadek przy pracy.

Ustawa wypadkowa rozróżnia następujące rodzaje wypadków przy pracy:

• wypadki śmiertelne, za które uważa się wypadki, w wyniku których nastąpiła śmierć poszkodowanego w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku,

• wypadki ciężkie, czyli takie, w wyniku których u poszkodowanych nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała,

• zbiorowe wypadki przy pracy, czyli wypadki, w których w wyniku tego samego zdarzenia uległy poszkodowaniu co najmniej dwie osoby.

Związek zdarzenia z pracą

REKLAMA

Związek zdarzenia z pracą występuje wówczas, gdy nastąpiło ono podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych bądź podczas wykonywania lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia, czy też w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Zgodnie z najnowszą linią orzeczniczą możliwe jest uznanie związku z pracą nie tylko wypadku, który zdarzył się podczas wykonywania przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy nawet bez polecenia, ale również takiego, który nastąpił w związku z wykonywaniem tego rodzaju czynności. Związek funkcjonalny z pracą istnieje niezależnie od czasu i miejsca, w którym wypadek nastąpił. Nagłe zdarzenie powodujące uraz lub śmierć pracownika może więc nastąpić w dowolnym czasie i miejscu, pod warunkiem że pozostaje w związku z wykonywaniem czynności pracowniczych przez osobę, która wypadkowi uległa.

Powoływane orzeczenie jest dość kontrowersyjne, gdyż do tej pory związek zdarzenia wypadkowego z pracą należało rozpatrywać w kategoriach jedności miejsca i czasu wykonywania pracy oraz zaistniałego zdarzenia wypadkowego.

Zespół powypadkowy nie zakwalifikuje zdarzenia jako wypadek przy pracy, gdy nie będzie istniał związek z pracą. Na podstawie bogatego orzecznictwa można wskazać okoliczności, które powodują zerwanie związku zdarzenia wypadkowego z pracą.

Związek zostaje zerwany wówczas, gdy pracownik:

• spożywał alkohol w czasie pracy lub znajdowanie się w czasie i miejscu pracy w stanie nietrzeźwym,

• bez usprawiedliwienia prawnego nie wykonuje pracy w czasie i w miejscu, w którym pracę powinien wykonywać; nie dotyczy to jednak krótkotrwałych przerw pozostających w związku z wykonywanymi normalnie czynnościami,

• opuścił miejsce pracy w godzinach pracy w celu załatwienia prywatnych spraw, a wypadek nastąpił po opuszczeniu przez pracownika miejsca pracy.

Nagłość zdarzenia

Kolejnym aspektem, który badany jest przez zespół powypadkowy, jest nagłość zdarzenia. Jak wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 30 czerwca 1999 r. (II UKN 24/1999, OSNP 2000/18/697) zdarzenie będące istotnym zewnętrznym czynnikiem wywołującym negatywną reakcję organizmu i stanowiące przyczynę wypadku przy pracy, posiada cechę nagłości tylko wtedy, gdy przebiega w czasie nie dłuższym niż trwanie dnia pracy. Nagłość zdarzenia oznacza więc krótkie, chwilowe, jednorazowe lub gwałtowne zdarzenie zaistniałe w powiązaniu z co najmniej jedną przyczyną zewnętrzną (np. pracownik, wchodząc na drabinę po dokumenty, spadł i złamał nogę). Nagłość zdarzenia stanowi więc zaprzeczenie powolnego rozwoju i kumulowania się objawów charakterystycznych dla chorób zawodowych lub chorób pracowniczych.

Przyczyna zewnętrzna

REKLAMA

Następnym elementem badanym w postępowaniu powypadkowym jest ustalenie, czy zdarzenie wypadkowe było wywołane przez przyczynę zewnętrzną, czyli niewynikającą z wewnętrznych właściwości człowieka. Za przyczynę zewnętrzną uznaje się więc każdy czynnik zewnętrzny zdolny wywołać w istniejących warunkach szkodliwe skutki.

Przyczynami zewnętrznymi mogą być różne czynniki, których źródło nie jest związane z organizmem poszkodowanego. Oznacza to, że przyczyną zewnętrzną może być nie tylko narzędzie pracy, ale także praca i czynność samego poszkodowanego pracownika (na przykład jego potknięcie się czy odruch).

Jako przyczyny zewnętrzne w orzecznictwie sądowym wskazuje się m.in. na nadmierny wysiłek pracownika w trakcie pracy, brak ważnych badań lekarskich. Za przyczynę zewnętrzną nie będzie uznany stres pracownika, który jest związany z wykonywaną przez niego pracą.

Należy jeszcze zwrócić uwagę, że przy kwalifikacji konkretnej okoliczności jako przyczyny zewnętrznej w rozumieniu ustawy wypadkowej ważne jest, aby stanowiła ona przyczynę sprawczą zdarzenia, natomiast nie musi być przyczyną wyłączną - jedyną (por. wyrok SN z 29 listopada 1990 r., II PR 52/90, PiZS 1991/4/63).

Postępowanie w razie wypadku

Jeżeli w zakładzie pracy wydarzył się wypadek, to podstawowym obowiązkiem pracodawcy (bądź osoby działającej w imieniu pracodawcy) jest przede wszystkim udzielenie poszkodowanemu pierwszej pomocy. Następnie pracodawca powinien ustalić okoliczności i przyczyny, wypadku przy pracy oraz podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie.

Ponadto do obowiązków pracodawcy należy:

• podjęcie niezbędnych działań eliminujących lub ograniczających zagrożenie,

• ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku,

• zastosowanie odpowiednich środków zapobiegających podobnym wypadkom,

• niezwłoczne zawiadomienie właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy.

Działania pracodawcy

Pracodawca, który został poinformowany o wypadku, powinien niezwłocznie podjąć działania zmierzające do zabezpieczenia miejsca wypadku, tak aby do miejsca wypadku nie dopuszczać osób niepowołanych.

Następnym krokiem jest powołanie zespołu powypadkowego. Zespół jest powoływany w celu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku oraz stwierdzenia czy wypadek pozostaje w związku z pracą. W skład zespołu wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy.

Jeżeli w zakładzie pracy nie działa służba bhp, w skład zespołu powypadkowego, zamiast pracownika służby bhp, wchodzi pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp, albo specjalista spoza zakładu pracy. Natomiast u pracodawcy, u którego nie działa społeczna inspekcja pracy, w skład zespołu powypadkowego, zamiast społecznego inspektora pracy, jako członek zespołu wchodzi przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zgodnie z przepisami dotyczącymi szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Jeżeli pracodawca ze względu na małą liczbę zatrudnionych pracowników nie może dopełnić obowiązku utworzenia zespołu powypadkowego w składzie dwuosobowym, to okoliczności i przyczyny wypadku ustala zespół powypadkowy, w którego skład wchodzi pracodawca oraz specjalista spoza zakładu pracy.

Niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku zespół powypadkowy jest obowiązany przystąpić do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku.

Do zadań zespołu powypadkowego należy:

• dokonanie oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadać warunki wykonywania pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku,

• sporządzenie szkiców lub wykonanie fotografii miejsca wypadku (jeżeli jest to konieczne),

• wysłuchanie wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala,

• zebranie informacji dotyczących wypadku od świadków wypadku,

• zasięgnięcie opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów,

• zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku,

• zebranie innych dowodów dotyczących wypadku,

• dokonanie prawnej kwalifikacji wypadku (czy był to wypadek ciężki, śmiertelny, zbiorowy),

• określenie środków profilaktycznych oraz wniosków, w szczególności wynikających z oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek.

Nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku zespół powypadkowy sporządza protokół powypadkowy, który następnie musi być zatwierdzony przez pracodawcę i poszkodowanego. W przypadku wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych pracodawca niezwłocznie doręcza protokół powypadkowy właściwemu inspektorowi pracy.

Pracodawca jest zobowiązany stworzyć zespołowi powypadkowemu odpowiednie warunki do pracy umożliwiające sprawne i terminowe przeprowadzenie postępowania.

Protokół powypadkowy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową (statystyczna karta wypadku) pracodawca przechowuje przez 10 lat.

Marcin Nowak

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Co trapi sektor MŚP? Nie tylko inflacja, koszty zarządzania zasobami ludzkimi i rotacja pracowników

Inflacja przekładająca się na presję płacową, rosnące koszty związane z zarządzaniem zasobami ludzkimi oraz wysoka rotacja – to trzy główne wyzwania w obszarze pracowniczym, z którymi mierzą się obecnie firmy z sektora MŚP. Z jakimi jeszcze problemami kadrowymi borykają się mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa?

Badania ankietowe GUS: Badanie pogłowia drobiu oraz produkcji zwierzęcej (R-ZW-B) i Badanie pogłowia świń oraz produkcji żywca wieprzowego (R-ZW-S)

Główny Urząd Statystyczny od 1 do 23 grudnia 2024 r. będzie przeprowadzał obowiązkowe badania statystyczne z zakresu rolnictwa. Chodzi o następujące badania: Badanie pogłowia drobiu oraz produkcji zwierzęcej (R-ZW-B) i Badanie pogłowia świń oraz produkcji żywca wieprzowego (R-ZW-S).

Dodatkowy dzień wolny od pracy dla wszystkich pracowników w 2025 r.? To już pewne

Dodatkowy dzień wolny od pracy dla wszystkich pracowników? To już pewne. 27 listopada 2024 r. Sejm uchwalił nowelizację ustawy. Wigilia od 2025 r. będzie dniem wolnym od pracy. Co z niedzielami handlowymi? 

Zeznania świadków w sprawach o nadużycie władzy w spółkach – wsparcie dla wspólników i akcjonariuszy

W ostatnich latach coraz częściej słyszy się o przypadkach nadużyć władzy w spółkach, co stanowi zagrożenie zarówno dla transparentności działania organizacji, jak i dla interesów wspólników oraz akcjonariuszy. Przedsiębiorstwa działające w formie spółek kapitałowych z założenia powinny funkcjonować na zasadach transparentności, przejrzystości i zgodności z interesem wspólników oraz akcjonariuszy. 

REKLAMA

BCM w przemyśle: Nie chodzi tylko o przestoje – chodzi o to, co tracimy, gdy im nie zapobiegamy

Przerwa w działalności przemysłowej to coś więcej niż utrata czasu i produkcji. To potencjalny kryzys o wielowymiarowych skutkach – od strat finansowych, przez zaufanie klientów, po wpływ na środowisko i reputację firmy. Dlatego zarządzanie ciągłością działania (BCM, ang. Business Continuity Management) staje się kluczowym elementem strategii każdej firmy przemysłowej.

Z czym mierzą się handlowcy w czasie Black Friday?

Już 29 listopada będzie wyczekiwany przez wielu konsumentów Black Friday. Po nim rozpocznie się szał świątecznych zakupów i zarazem wytężonej pracy dla handlowców. Statystyki pokazują, że Polacy z roku na rok wydają i zamawiają coraz więcej. 

Taryfa C11. Szaleńcze ceny prądu w Polsce: 1199 zł/MWh, 2099 zł/MWh, 2314 zł/MWh, 3114 zł/MWh

To stawki dla biznesu. Małe i średnie firmy (MŚP nie będzie w 2025 r. objęty zamrożeniem cen prądu. 

Brakuje specjalistów zajmujących się cyberbezpieczeństwem. Luka w ujęciu globalnym od 2023 roku wzrosła o blisko 20 proc., a w Europie o 12,8 proc.

Brakuje specjalistów zajmujących się cyberbezpieczeństwem. Luka w ujęciu globalnym od 2023 roku wzrosła o blisko 20 proc., a w Europie o 12,8 proc. Ekspert przypomina: bezpieczeństwo nie jest kosztem, a inwestycją, która zapewnia ciągłość i stabilność operacyjną

REKLAMA

Zamrożenie cen energii w 2025 r. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorstw krytycznie o wycofaniu się z działań osłonowych wobec firm

Zamrożenie cen energii w 2025 r. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorstw krytycznie o wycofaniu się z działań osłonowych wobec firm. Interweniuje u premiera Donalda Tuska i marszałka Sejmu Szymona Hołowni.

ZUS: Wypłacono ponad 96,8 mln zł z tytułu świadczenia interwencyjnego. Wnioski można składać do 16 marca 2025 r.

ZUS: Wypłacono ponad 96,8 mln zł z tytułu świadczenia interwencyjnego. Wnioski można składać do 16 marca 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że przygotowuje kolejne wypłaty świadczenia.

REKLAMA