REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rozliczenie niedoborów towarów handlowych w kosztach

Rafał Styczyński
Doradca podatkowy, prawnik, ekspert w dziedzinie podatków.
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Które ze strat mogą stanowić koszt uzyskania przychodu? Jak prawidłowo udokumentować stratę?

Z prowadzeniem działalności gospodarczej nierozerwalnie złączone jest ryzyko poniesienia określonych strat w towarach handlowych. Z niedoborem mamy do czynienia wówczas, gdy stan rzeczywisty jest niższy od stanu ewidencyjnego, natomiast w odwrotnej sytuacji występuje nadwyżka. Rozliczenie podatkowe tych strat w zakresie kosztów uzyskania przychodów zależne jest od przyczyn ich powstania. Ważne jest przed wszystkim, czy niedobory są zawinione czy też nie.

REKLAMA

Niedobory zawinione

Do zawinionych zaliczamy takie niedobory, które powstały z winy osób materialnie odpowiedzialnych lub innych osób wskutek niedbalstwa, nadużyć, braku właściwego zabezpieczenia itp. Niedobory zawinione można podzielić na:

1) niedobory bezsporne - osoba winna wyraża zgodę na ich pokrycie,

REKLAMA

2) niedobory sporne - osoba winna nie wyraża zgody na ich pokrycie; wówczas kierownik jednostki podejmuje decyzję, czy zalicza dany niedobór do niedoborów dochodzonych czy niedoborów niedochodzonych; w przypadku pierwszej ze wskazanych grupy niedoborów spór kierowany jest na drogę sądową; w przypadku natomiast niedoborów niedochodzonych właściciel (kierownik jednostki) rezygnuje z takiej formy rozstrzygnięcia sporu, godząc się z poniesieniem straty albo stosując, w stosunku do osoby obwinionej, sankcje przewidziane w wewnętrznym regulaminie jednostki.

REKLAMA

Niedobory zawinione nie stanowią kosztów uzyskania przychodu, co było wielokrotnie potwierdzane zarówno przez sądy, jak i organy podatkowe. Przykładowo w wyroku NSA z 14 marca 2000 r. (sygn. akt III SA 1095/99) możemy przeczytać: „(...) nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów braki w środkach obrotowych zawinione przez samego podatnika, na przykład powstałe na skutek niewłaściwego składowania, braku nadzoru (...)”.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Również Ministerstwo Finansów nie pozostawia wątpliwości w omawianej kwestii. W piśmie z 26 kwietnia 2001 r. (nr PB3-MD-289-8214-35/2001) uznaje: „(...) Z obowiązujących przepisów ww. ustawy nie wynika, aby straty w środkach obrotowych należało a priori wykluczyć z kosztów uzyskania przychodów, a zatem, co do zasady, straty te mogą być uznane za koszty podatkowe, jednakże każdy przypadek i każde tego rodzaju zdarzenie gospodarcze należy rozpatrywać i oceniać indywidualnie jako konkretny przypadek z uwzględnieniem okoliczności faktycznych badanej sprawy (...). Co do zasady, poniesienie wydatków na nabycie środków obrotowych, np. towarów handlowych, materiałów, opakowań, ma na celu osiągnięcie przychodów. Wobec tego straty w tych środkach obrotowych, powstające w trakcie normalnego i racjonalnego działania podatnika (np. właściwie udokumentowane ubytki naturalne), oraz straty powstałe w wyniku zdarzeń losowych (np. kradzieży), przy uznaniu ich za koszty uzyskania przychodów powinny być uwzględniane w rachunku podatkowym (...). W każdym jednak przypadku obciążenie kosztów podatkowych i forma udokumentowania strat będzie uzależniona od indywidualnej sytuacji. Zważywszy na różnorodność rodzajów prowadzonej działalności i zdarzeń powodujących straty nie jest możliwe przyjęcie jednej - obowiązującej w każdej sytuacji wykładni (...)”.

Niedobory niezawinione

Do niedoborów niezawinionych, czyli powstających z przyczyn niezależnych od osób materialnie odpowiedzialnych i innych osób, należą przede wszystkim:

1) ubytki naturalne - generalnie są one konsekwencją cech lub procesów fizycznych i chemicznych,

2) ubytki przekraczające normy niezawinione przez osobę materialnie odpowiedzialną,

3) niedobory nadzwyczajne - spowodowane zdarzeniami losowymi, np. pożar, kradzież, powódź, zalanie.

Stwierdzone niedobory (straty) mogą zostać zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów, jeżeli powstały niezależnie od woli podatnika, a więc są niezawinione. W tym celu należy odpowiednio udokumentować fakt poniesienia straty. Tylko bowiem w przypadku prawidłowego udokumentowania zaistniałego zdarzenia, jego prawidłowego opisu - daty, okoliczności, przyczyny oraz bardzo precyzyjnego obliczenia wielkości zaistniałej straty, jej zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu nie powinno budzić jakichkolwiek wątpliwości.

Jedną z przesłanek zaliczenia straty (niedoboru) do kosztów jest jej prawidłowe udokumentowanie. Udokumentowanie niedoboru wyłącznie protokołem sporządzonym we własnym zakresie i niepotwierdzonym przez organy zewnętrzne budzi w praktyce kontrowersje. Pojawiają się jednak przychylne interpretacje przepisów dokonywane przez organy podatkowe, w których możliwość zaliczenia strat w koszty nie jest uzależnione od posiadania protokołu jednostki zewnętrznej (takie stanowisko zajął Naczelnik Pierwszego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Sosnowcu w piśmie z 5 września 2006 r., nr PSUS/PB-R I-PDP/423/199/P/246/06/WS/93115 IPB2/423-192/06). Jednak w celu wyeliminowania ryzyka zakwestionowania możliwości zaliczenie niedoborów do kosztów podatkowych lepiej taki protokół posiadać. Przykładowy katalog dowodów, które mogą być podstawą dokonania w księdze zapisu dotyczącego kradzieży składnika majątku firmowego, został wskazany w piśmie Ministra Finansów z 16 czerwca 1998 r. (sygn. PO 2/AŁ-0400/98). Stwierdza się w nim, że straty spowodowane kradzieżą powinny być udokumentowane protokołami szkód potwierdzonymi przez właściwe organy, np. policję, straż pożarną, instytucję ubezpieczeniową.

Kradzież towarów

Podatnik powinien podejmować działania mające na celu ograniczenie kradzieży w punktach handlowych, ponieważ nie tylko zabezpiecza go to przed stratą, ale również może wpłynąć na kwalifikacje podatkową zdarzenia. Działania te muszą spełniać wymogi należytej staranności. Ewentualne straty w środkach obrotowych, powstałe na skutek zaniedbań w nadzorze czy też z lekkomyślności, nie mogą być zaliczone przez podatnika w koszty. Nie jest bowiem zdarzeniem losowym kradzież towarów w ogóle niezabezpieczonych lub nienależycie zabezpieczonych.

PRZYKŁAD

W sklepie spożywczym stwierdzono protokołem policyjnym, że do kradzieży doszło z winy właściciela. Właściciel sklepu po zakończonym dniu pracy, zapomniał zamknąć sklep. W nocy doszło do kradzieży towarów. Właściciel sklepu nie może zaliczyć strat z tytułu tejkradzieży do kosztów podatkowych, ponieważ w dużej mierze do kradzieży towarów przyczynił się brak odpowiedniego zabezpieczenia sklepu na noc.

Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie w piśmie z 8 grudnia 2005 r. (nr IS.IX/1-415/84/05): „(...) Należy zaznaczyć, że aby kradzież zarówno środków trwałych, jak i obrotowych, zaliczyć w straty stanowiące koszt uzyskania przychodu poszkodowany musi udowodnić, iż w danym przypadku, mamy do czynienia ze zdarzeniem losowym, rozumianym jako zdarzenie nieprzewidywalne i nie do uniknięcia. Nie można jednak uznać za koszt uzyskania przychodu strat w środkach trwałych i obrotowych w sytuacji, gdy zostanie udowodnione, że środki te nie były zabezpieczone lub były zabezpieczone w sposób nienależyty (...)”.

Nie ma powodu, aby powstrzymać się z ujęciem kradzieży w księdze do czasu zakończenia postępowania w sprawie kradzieży. Wystarczy potwierdzenie jej zgłoszenia.

Niedobory powstałe na skutek pożaru

Generalnie organy podatkowe przyznają podatnikom prawo do zaliczenia straty powstałej na skutek pożaru do kosztów podatkowych. W piśmie Naczelnika Urzędu Skarbowego we Włocławku z 11 czerwca 2007 r. (nr PDG/415-19/07) możemy przeczytać: „(...) Powstałą stratę w wyniku pożaru podatnik - podobnie jak w przypadku wszystkich innych kosztów - musi prawidłowo udokumentować. Dokumentami potwierdzającymi jej poniesienie mogą być: protokoły szkód sporządzone przez podatnika, protokoły straży pożarnej itp.

Ponadto należy mieć na uwadze moment zaliczenia danej straty w środkach obrotowych w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż prowadzi Pan podatkową księgę przychodów i rozchodów. Zgodnie z regulacją art. 22 ust. 6b ustawy za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w przypadku podatników, o których mowa w ust. 6, uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. W tej sytuacji zapis w podatkowej księdze przychodów i rozchodów odnośnie do nabycia towarów handlowych powinien być dokonany w dacie wystawienia faktury. W związku z tym w przypadku likwidacji towaru nie można ponownie zaliczyć go w koszty uzyskania przychodu. Spowodowałoby to bowiem podwójne zaliczenie tej samej kwoty do kosztów. Dlatego też w celu prawidłowego ujęcia ww. straty w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, wartość udokumentowanej straty towarów handlowych przeznaczonych do utylizacji powinna zostać wystornowana z kolumny „zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu” i wpisana do kolumny „pozostałe wydatki”. Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, iż w przedstawionym stanie faktycznym, strata w środkach obrotowych (towarach handlowych) - spowodowana pożarem - stanowi u Pana koszt uzyskania przychodów (...)”.

Podstawa prawna:

• art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.),

• art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn.zm.).

Rafał Styczyński

doradca podatkowy

 

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatek dochodowy 2025: skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt. Trzeba szybko decydować się na wybór formy opodatkowania, jaki termin - do kiedy

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

REKLAMA

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

Wygrywamy dzięki pracownikom [WYWIAD]

Rozmowa z Beatą Rosłan, dyrektorką HR w Jacobs Douwe Egberts, o tym, jak skuteczna polityka personalna wspiera budowanie pozycji lidera w branży.

Zespół marketingu w organizacji czy outsourcing usług – które rozwiązanie jest lepsze?

Lepiej inwestować w wewnętrzny zespół marketingowy czy może bardziej opłacalnym rozwiązaniem jest outsourcing usług marketingowych? Marketing odgrywa kluczową rolę w sukcesie każdej organizacji. W dobie cyfryzacji i rosnącej konkurencji firmy muszą stale dbać o swoją obecność na rynku, budować markę oraz skutecznie docierać do klientów.

REKLAMA

Rekompensata dla rolnika za brak zapłaty za sprzedane produkty rolne. Wnioski tylko do 31 marca 2025 r.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina, że od 1 lutego do 31 marca 2025 r. producent rolny lub grupa może złożyć do oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wniosek o przyznanie rekompensaty z tytułu nieotrzymania zapłaty za sprzedane produkty rolne od podmiotu prowadzącego skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych, który stał się niewypłacalny w 2023 lub 2024 r. - w rozumieniu ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa (FOR).

Zintegrowane raportowanie ESG zaczyna już być standardem. Czy w Polsce też?

96% czołowych firm na świecie raportuje zrównoważony rozwój, a 82% włącza dane ESG do raportów rocznych. W Polsce 89% dużych firm publikuje takie raporty, ale tylko 22% działa zgodnie ze standardami ESRS, co stanowi wyzwanie dla konkurencyjności na rynku UE.

REKLAMA