Podstawowe formy zatrudnienia

Sytuacja gospodarcza w kraju coraz częściej zmusza przedsiębiorców do poszukiwania nowych rozwiązań zmniejszających koszty pracy oraz uelastyczniających zatrudnianie pracowników. Jednym z nich jest zawieranie umów cywilnoprawnych.

Choć z punktu widzenia interesów pracodawców zawieranie takich umów może wydawać się dużo korzystniejsze w porównaniu z zatrudnieniem pracowniczym, należy jednak pamiętać, że nie w każdym przypadku jest ono dopuszczalne.

Podstawową formą prawną, w ramach której zatrudnia się pracowników, jest stosunek pracy. Łączy się on z systemem gwarancji i przywilejów pracowniczych, takich jak: zagwarantowanie minimalnego wynagrodzenia za pracę, prawo do płatnego urlopu, wynagrodzenia oraz zasiłku chorobowego, szczególna ochrona niektórych grup pracowników, unormowanie czasu pracy, zakaz wypowiadania i rozwiązywania stosunku pracy w szczególnych przypadkach, obowiązek zastosowania określonych procedur przy wypowiadaniu umów.

Właśnie dzięki tym przywilejom stosunek pracy jest najbardziej korzystną formą zatrudnienia dla pracowników i jednocześnie powodem wysokich kosztów dla pracodawców.

Obok umów o pracę najbardziej nietypową, ale na pewno najczęściej spotykaną, metodą zatrudniania pracowników jest stosowanie umów cywilnoprawnych.

Ta forma zatrudnienia cieszy się dużą popularnością u pracodawców ze względu na brak tak szerokiego wachlarza uprawnień jak w przypadku zatrudnienia pracowniczego.

Umowy cywilnoprawne dają dużo większą swobodę w kształtowaniu treści stosunku prawnego wiążącego strony, nie narzucając przy tym minimalnych gwarancji, jakie istnieją na gruncie prawa pracy.

Nie istnieje tu wymóg minimalnego wynagrodzenia za pracę. Świadczenia pieniężne realizowane w ramach takiej umowy mogą być ustalane poniżej tej granicy. Dzięki temu pracodawcy mają możliwość uzależnienia całości świadczeń od efektów osiąganych przez osobę zatrudnioną, a wynagrodzenie przysługuje nie z tytułu samego świadczenia pracy, lecz z tytułu uzyskania zamierzonego rezultatu.

W przeciwieństwie do prawa pracy prawo cywilne nie określa dobowych i tygodniowych limitów czasu pracy. Przeciwnie, przy zatrudnianiu osób na podstawie umów cywilnoprawnych należy unikać posługiwania się czasowymi określeniami, ponieważ wprowadzenie do umowy wymiaru czasu pracy jest elementem sugerującym istnienie stosunku pracy. W umowie cywilnoprawnej należy ograniczać się jedynie do określenia zadań, jakie w ramach danej umowy mogą być wykonywane.