Kredyt nie przepada po śmierci kredytobiorcy

Początek listopada tradycyjnie skłania do refleksji nad śmiercią. Śmierć kredytobiorcy ma istotny wpływ z jednej strony na możliwość spłaty zobowiązania kredytowego, a z drugiej na sytuację spadkobierców osoby zmarłej. Konsekwencje wydarzenia, jakim jest śmierć kredytobiorcy są różne w zależności od tego, jakie zobowiązanie zaciągnął zmarły (np. pożyczkę gotówkową czy kredyt mieszkaniowy), czy i jakim zabezpieczeniem dysponuje bank, jaki jest status rodzinny zmarłego, a także jaką decyzję odnośnie nabycia spadku podjęli spadkobiercy – wynika z informacji przygotowanej dla Expandera – Niezależnego Doradcy Finansowego przez kancelarię Litwiński Chechlińska Łoś.

Rozważmy przypadek zmarłego, który zaciągnął w banku pożyczkę gotówkową będąc w związku małżeńskim. Załóżmy, że po jego śmierci współmałżonek nie spłaca rat. – Brak spłaty zadłużenia powoduje wypowiedzenie przez bank umowy pożyczki. Bank ma w takiej sytuacji możliwość dochodzenia wierzytelności z całego majątku wspólnego małżonków – wyjaśnia Marcin Łoś, radca prawny z kancelarii Litwiński, Chylińska, Łoś. – Egzekucja z majątku małżonka dłużnika jest jednak możliwa tylko w przypadku, gdy zmarły zaciągnął zobowiązanie za zgodą swojego małżonka – dodaje.

Drugi przypadek dotyczy zmarłego, który będąc singlem, zaciągnął kredyt mieszkaniowy jako jedyny kredytobiorca. Zabezpieczeniem kredytu jest hipoteka. Załóżmy, że bank zostaje poinformowany o śmierci dłużnika, ale spadkobiercy nie spłacają rat. – W takiej sytuacji bank postawi kredyt w stan natychmiastowej wymagalności i będzie dążył do zaspokojenia swojej wierzytelności np. poprzez sprzedaż nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym – mówi Marcin Łoś.

Ostatnio coraz częściej stosowanym zabezpieczeniem dodatkowym kredytu hipotecznego jest cesja na bank polisy na życie kredytobiorcy. Bank może wymagać takiego zabezpieczenia np. od singla czy osoby starszej. W sytuacji, gdy suma ubezpieczenia odpowiada wartości kredytu, towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaca bankowi świadczenie, co zaspokaja istniejące zobowiązanie kredytowe. W takim wypadku bank nie wszczyna postępowania egzekucyjnego, a nieruchomość pozostaje w posiadaniu spadkobierców. – Po wygaśnięciu zobowiązania kredytowego spadkobiercy, legitymujący się postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku, powinni zażądać od banku zgody na wykreślenie hipoteki, a następnie złożyć stosowny wniosek w sądzie – wyjaśnia radca prawny.

Problem może pojawić się jednak, jeżeli suma ubezpieczeniowa nie wystarczy na pokrycie zobowiązania kredytowego, przykładowo w sytuacji, gdy kredyt zaciągany jest w walucie i jego wartość wyrażona w złotych wzrośnie. Ten sam problem dotyczy zabezpieczenia w postaci hipoteki. Jeżeli bank w wyniku sprzedaży mieszkania nie mógłby odzyskać całej wierzytelności (zbyt niska wartość mieszkania) może dochodzi swoich praw od spadkobierców, w przypadku kiedy obowiązek spełnienia świadczenia (zapłaty kredytu) przeszedł na spadkobierców (dot. spadkobierców którzy przyjęli spadek wprost lub nie złożyli w wymaganym terminie oświadczenie o odrzuceniu spadku).