Zwiększenie środków na aktywizację zawodową bezrobotnych o ponad 500 mln zł, stopniowy spadek bezrobocia, które w 2006 r. ma wynieść 15 proc., zalegalizowanie pracy osób zatrudnionych w części szarej strefy. Tak wyglądają plany rządu wobec rynku pracy na nadchodzący rok.
Fundusz Pracy, po raz pierwszy od początku istnienia, czyli od 1990 r., nie otrzyma dotacji z budżetu państwa, a środki na zmniejszenie bezrobocia będą wyższe niż 2 mld zł (2 mld 70 mln zł, czyli o ponad 500 mln zł więcej niż w 2004 r. i trzy razy więcej niż w 2003 r.). Tym samym kwota przeznaczona w FP na aktywizację zawodową bezrobotnych wzrośnie z około 10 proc. w tym roku, do blisko 32 proc. w 2005 r. Czynną walkę z bezrobociem w Polsce wesprze również kwotą 457 mln zł Europejski Fundusz Społeczny.
Po raz pierwszy od pięciu lat fundusz nie powinien też zwiększyć zadłużenia i spłacić część kredytów zaciągniętych w latach 2000-2004. Jego pasywa na koniec tego roku wyniosą 4 mld 300 mln zł, natomiast wydatki planowane na 2005 r. – ponad 6 mld zł. Zadłużenie wynika z faktu, że wprowadzone w 2000 r. zasiłki i świadczenia przedemerytalne miały być finansowane z budżetu państwa. Jednak kwota przeznaczona na ich finansowanie była o 6 mld zł niższa niż wartość wypłaconych zasiłków i świadczeń. Od 1 sierpnia br. obciążają one budżet Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a więc wydatki FP zmniejszą się o 6 mld zł.
Zwiększenie aktywów FP, które mają być przeznaczone na zwalczanie bezrobocia, przewiduje również poselski projekt nowelizacji ustawy o finansach publicznych, który jest przedmiotem prac Senatu. Zaproponowano w nim, aby, począwszy od 1 stycznia 2005 r., przychody funduszu uległy zwiększeniu o środki pochodzące ze sprzedaży akcji i udziałów należących do Skarbu Państwa, stanowiących do dnia 1 kwietnia 2002 r. rezerwę uwłaszczeniową. Pulę tę powiększą również środki, które pozostały z wypłat pożyczek udzielanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego osobom fizycznym na podjęcie działalności gospodarczej i kary nakładane na podstawie przepisów o pomocy społecznej.
W przyszłym roku resort pracy ma podjąć energiczne działania zmierzające do zalegalizowania pracy przynajmniej w części szarej strefy, czyli gospodarstwach domowych. Obecnie, jak poinformował na posiedzeniu Naczelnej Rady Zatrudnienia wiceminister gospodarki i pracy Piotr Kulpa, pracuje w nich od 70 do 100 tys. osób (opiekunek do dzieci, ogrodników, sprzątaczek). Dobrym rozwiązaniem mogłoby być stworzenie, tym którzy ich zatrudniają, możliwości odliczenia poniesionych kosztów od podatku.
Ważną rolę we wspomaganiu przez państwo osób, które utraciły pracę, spełnia Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W kwietniu br. spłacił część swoich zobowiązań w wysokości 64 mln zł i nie ma zadłużeń, a świadczenia, jak zapewnił dyrektor tej instytucji Waldemar Kruk, wypłacane są terminowo. Jeśli w 2005 r. nie dojdzie do upadków dużych przedsiębiorstw, to prawdopodobnie w roku następnym jego kierownictwo zaproponuje obniżenie składki, która obecnie wynosi 0,15 proc. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne.
