Podatek płaci wspólnik, a nie spółka

- Umorzenie udziałów w spółce skutkuje zakończeniem ich bytu prawnego, co prowadzi do ustania praw i obowiązków przysługujących wspólnikowi z tytułu uczestnictwa w spółce. Udział w spółce może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne), bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe) lub w razie ziszczenia się określonego warunku. Przesłanką dopuszczalności umorzenia jest zamieszczenie klauzuli przewidującej taką możliwość w umowie spółki.

• Czy w takim przypadku wspólnik uzyska przychód?

- Wspólnik zbywający na rzecz spółki jej własne udziały w celu umorzenia uzyskuje przychód kwalifikowany jako przychód z udziału w zyskach osób prawnych.

• Jak wygląda rozliczenie podatkowe wspólnika w wyniku umorzenia udziałów?

- W przypadku wspólników będących osobami prawnymi sposób ustalania przychodu podlegającego opodatkowaniu określa art. 12 ust. 4 pkt 3 ustawy CIT, zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się m.in. kwot z umorzenia udziałów w spółce, w tym kwot otrzymanych z odpłatnego zbycia udziałów - w części stanowiącej koszt ich nabycia bądź objęcia. Koszt ten ustala się w zależności od rodzaju wkładu, za jaki objęto umarzane udziały.

Z kolei u wspólników będących osobami fizycznymi dochodem jest nadwyżka przychodu otrzymanego na skutek zbycia spółce udziałów celem umorzenia nad kosztami nabycia lub objęcia udziałów. Jeżeli zostały one nabyte za gotówkę, kosztem tym są wydatki poniesione na ich nabycie, jeżeli natomiast zostały nabyte w zamian za wkład niepieniężny, koszt uzyskania ustala się według zasad obowiązujących przy zbyciu udziałów objętych za taki wkład. W rezultacie, niezależnie od tego, czy udziały zostaną zbyte osobie trzeciej, czy spółce celem umorzenia, zasady ustalania kosztów są takie same.

Przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę na terytorium Polski nie podlegają kumulacji z dochodami z innych źródeł opodatkowanych według skali podatkowej.

Robert Krasnodębski

Rozmawiał PAWEŁ JAKUBCZAK