Jak dowiedzieć się o wysokości zaległości podatkowych kontrahenta

Prowadzenie działalności gospodarczej nierozerwalnie związane jest z ryzykiem. Nie tylko w zakresie sukcesu czy powodzenia danego przedsięwzięcia, ale także w zakresie rzetelności kontrahentów. Jest jednak sposób na sprawdzenie swoich partnerów gospodarczych. Przepisy dają możliwość wystąpienia do organu podatkowego z wnioskiem o wydanie zaświadczenia o wysokości zaległości podatkowych danego przedsiębiorcy.

Potwierdzenie faktów

Ordynacja podatkowa przewiduje, że organ podatkowy wydaje zaświadczenia na żądanie osoby ubiegającej się o zaświadczenie.

Dokumenty takie wydaje się, jeżeli po pierwsze, urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa. Po drugie, jeżeli osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego. Zaświadczenie wydawane przez organ podatkowy potwierdza stan faktyczny lub prawny istniejący w dniu jego wydania. Warto wiedzieć, że zaświadczenie wydane będzie w granicach żądania wnioskodawcy. Oznacza to, że we wniosku o wystawienie takiego pisma trzeba dokładnie wskazać, jakich danych oczekuje się w jego zawartości.

Co ważne na zaświadczenie z organu podatkowego podatnik nie będzie musiał długo czekać. Powinno być ono wydane bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie siedmiu dni od dnia złożenia wniosku o wydanie zaświadczenia. Inaczej jest w przypadku zaświadczenia o miejscu zamieszkania dla celów podatkowych. Powinno być wydane bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie dwóch miesięcy od dnia złożenia wniosku o wydanie zaświadczenia.

Organ podatkowy ma obowiązek wydać zaświadczenie, jeżeli chodzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego, wynikających z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów lub z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu.

WAŻNA LICZBA

7 dni - tyle maksymalnie czasu ma urząd skarbowy na wydanie zaświadczenia o zaległościach podatkowych kontrahenta.

Każdy, kto będzie starał się o zaświadczenie, powinien wiedzieć, że organ podatkowy może odmówić jego wydania. Odmowa następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Na ten aspekt zwrócił uwagę m.in. NSA w wyroku z 20 stycznia 2006 r. (sygn. akt I FSK 528/05, niepublikowany), w którym wyjaśnił, że w sytuacji, gdy dane niezbędne do wydania zaświadczenia nie znajdują się w dyspozycji organu, który zaświadczenie to ma wydać bądź też, gdy stwierdzony zostanie brak zgodności między treścią żądania a stanem rzeczy wynikającym z ewidencji, rejestrów lub innych danych znajdujących się w jego posiadaniu, organ ten odmawia wydania zaświadczenia.

Potrzeba dokumentacji

Zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzające stan zaległości wydawane jest na podstawie dokumentacji danego organu podatkowego oraz informacji otrzymanych od innych organów podatkowych. Przed wydaniem zaświadczeń fiskus ustala, czy w stosunku do wnioskodawcy nie jest prowadzone postępowanie mające na celu ustalenie lub określenie wysokości jego zobowiązań podatkowych. Jeżeli takie postępowanie jest prowadzone i zgromadzony materiał dowodowy pozwala na jego zakończenie, powinna być niezwłocznie wydana decyzja ustalająca lub określająca wysokość zobowiązań podatkowych w celu wykazania ich w zaświadczeniu.

Na żądanie wnioskodawcy w zaświadczeniu podaje się także informacje, czy w stosunku do wnioskodawcy prowadzone jest:

n postępowanie mające na celu ujawnienie jego zaległości podatkowych i określenie ich wysokości,

n postępowanie egzekucyjne w administracji, również w zakresie innych niż podatkowe zobowiązań wnioskodawcy,

n postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe.

Na żądanie wnioskodawcy podaje się też informacje dotyczące:

n okresów, z których pochodzą zaległości, i ich tytułów,

n podatków, których termin płatności został odroczony lub których płatność została rozłożona na raty.

Sprawdzenie kontrahenta

Przechodząc do przepisów odnoszących się do zaświadczeń o kontrahentach Ordynacja podatkowa stanowi, że organy podatkowe, za zgodą podatnika, wydają zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych podatnika na żądanie:

n jednostek organizacyjnych, które na podstawie ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania uprawnione są do udzielania kredytów (pożyczek),

n kontrahentów podatników prowadzących działalność gospodarczą oraz dzierżawców i użytkowników nieruchomości - w zakresie opodatkowania dzierżawionej lub użytkowanej nieruchomości,

n małżonka podatnika, a także rozwiedzionego małżonka w zakresie zaległości powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej oraz innych osób członków rodziny podatnika odpowiadających całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem,

n wspólnika spółek: cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej.

KTO WYDAJE ZAŚWIADCZENIE

Zaświadczenia są wydawane przez organ podatkowy właściwy rzeczowo i miejscowo w sprawach poszczególnych zobowiązań podatkowych.

WNIOSEK BEZ ZGODY

Zgoda podatnika na wydanie zaświadczenia o wysokości zaległości podatkowych nie jest wymagana, jeżeli z żądaniem wydania zaświadczenia występuje małżonek podatnika pozostający z nim we wspólności majątkowej.

W tym miejscu warto wyjaśnić, że zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach (lub odmowa wydania zaświadczenia) nie przesądza o istnieniu zobowiązania podatkowego. Potwierdza jedynie stan wiedzy wynikającej z dokumentacji, jaką posiada organ, który wydaje zaświadczenie. Taką interpretację zaprezentował WSA w Warszawie w wyroku z 23 listopada 2005 r. (sygn. akt III SA/Wa 2564/05; niepublikowany).

Wyrażenie zgody

Aby przedsiębiorca otrzymał zaświadczenie o zaległościach podatkowych swojego kontrahenta, trzeba napisać wniosek do odpowiedniego organu podatkowego. Jednak to nie wszystkie warunki, od których otrzymanie zaświadczenia zależy. Podatnik, którego ma dotyczyć takie pismo, musi wyrazić zgodę na jego wydanie. Co istotne wskazana zgoda musi być wyrażona na piśmie, z jego podpisem poświadczonym urzędowo lub notarialnie.

Podstawę do wydania zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzającego stan zaległości, związanych z działalnością gospodarczą, stanowi zgoda podatnika wyrażona na piśmie, z jego podpisem i pieczęcią używaną dla celów tej działalności.

Oświadczenie ze zgodą jest również bardzo ważne, dlatego że termin do wydania zaświadczenia oblicza się od dnia złożenia właśnie tego oświadczenia.

PODSTAWA PRAWNA

n Art. 306e oraz art. 306h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

n Par. 5 rozporządzenia ministra finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie zaświadczeń wydawanych przez organy podatkowe (Dz.U. nr 165, poz. 1374 z późn. zm.).

EWA MATYSZEWSKA

ewa.matyszewska@infor.pl