Tylko Rumunia ma bardziej skomplikowany system podatkowy

• Zgodnie z opublikowanym ostatnio przez Bank Światowy raportem Polska jest krajem o najbardziej skomplikowanym systemie podatkowym w Unii Europejskiej. Wyprzedza nas w tym rankingu jedynie Rumunia. Dlaczego tak jest?

Podczas analizy danych dotyczących Polski przede wszystkim rzuca się w oczy to, że jeśli chodzi o całkowite obciążenia podatkowe (mierzone zazwyczaj jako stosunek różnego rodzaju opłat publicznoprawnych do uzyskiwanych dochodów), nie jest jeszcze najgorzej. Jednak jeśli spojrzymy już na rankingi dotyczące liczby obciążeń publicznoprawnych, stopień ich skomplikowania oraz czas, jaki należy poświecić na obliczenie i zapłatę podatku, to nasz kraj wypada bardzo źle. Plasujemy się na ostatnich miejscach.

• Czy to oznacza, że płacimy zbyt wiele podatków i parapodatków?

- Spójrzmy na ten problem z perspektywy przedsiębiorcy. Podstawowe obciążenie podatkowe to oczywiście podatek dochodowy. Doliczmy do tego podatek od towarów i usług. Ekonomicznie obciąża on co prawda konsumenta, który płaci go w cenie towaru lub usługi, ale obowiązek jego wpłacenia na konto urzędu skarbowego, a tym samym wszelkie formalności z tym związane obciążają przedsiębiorcę. Do tego dojdzie zatrudnienie pracowników i konieczność pełnienia funkcji płatnika zarówno w zakresie podatku dochodowego pracowników, jak i składek na ubezpieczenia społeczne. Ponadto uwzględnijmy pozostałe podatki, np. podatki i opłaty lokalne, opłatę skarbową, podatek akcyzowy czy też podatek od czynności cywilnoprawnych. Powstaje nam bogata kolekcja skomplikowanych danin publicznych, które obciążają przedsiębiorcę w Polsce.

• W innych krajach także trzeba płacić wiele podatków, w tym podatki od nieruchomości czy opłatę skarbową...

- To prawda, szczególnie jeśli chodzi o kraje rozwinięte. Sam fakt, że baza podatkowa w Polsce jest szeroka (a więc obejmuje dużą liczbę danin), nie jest jeszcze negatywną cechą naszego systemu podatkowego. Wielu specjalistów, np. prof. N. Stern (główny ekonomista w Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju), uważa, że szeroka baza podatkowa jest jedną z reguł dobrej reformy podatkowej.

• Co w takim razie jest nie tak?

- Jeśli do szerokiej bazy podatkowej dodamy system samoobliczenia podatków, który powszechnie obowiązuje w Polsce, oraz brak przejrzystości przepisów, to jawi nam się bardzo skomplikowany system, w którym każdy kolejny podatek oznacza multiplikację problemów w postaci trudności z interpretacją przepisów podatkowych i przerzuceniem odpowiedzialności za obliczenie i zapłatę podatku na podatnika.