Wartość rynkową określa nabywca

NOWE PRAWO

Nowelizacja ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z 16 listopada 2006 r. zniosła zasadę solidarnej odpowiedzialności stron transakcji za zapłatę podatku. W związku z tym zmianie uległy przepisy regulujące procedurę określania wartości rynkowej przedmiotu czynności cywilnoprawnych, która najczęściej stanowi podstawę obliczenia podatku od dokonania takich czynności.

Urząd wezwie podatnika

Do końca 2006 roku za określenie wartości rynkowej odpowiedzialne były obie strony czynności, natomiast od 1 stycznia 2007 r. obowiązek ten spoczywa jedynie na tej stronie transakcji, która została wyraźnie wskazana w ustawie jako podatnik. Poza umowami zamiany oraz spółki cywilnej (tutaj zasada solidarnej odpowiedzialności została zachowana) będzie nim nabywca, czyli np. kupujący przy umowie sprzedaży, obdarowany przy umowie darowizny bądź pożyczkobiorca przy umowie pożyczki.

Na mocy znowelizowanych przepisów, w sytuacji gdy podatnik (np. kupujący) nie określi wartości przedmiotu transakcji lub określi ją w wysokości nieodpowiadającej według oceny organu podatkowego wartości rynkowej, urząd skarbowy do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia może wezwać jedynie podatnika. Druga strona umowy nie ma z tym nic wspólnego.

Wycena rzeczoznawcy

Urząd skarbowy wzywając podatnika do określenia wartości rynkowej podaje jednocześnie wartość według własnej wstępnej oceny. Jeżeli podatnik, mimo wezwania, w ciągu 14 dni od jego doręczenia nie określi wartości lub poda wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia w drodze decyzji. Do końca 2006 roku urząd skarbowy mógł w tym celu posłużyć się jedynie opinią biegłego. Od 1 stycznia 2007 r. będzie uwzględniał przedłożoną przez podatnika wycenę rzeczoznawcy. Trzeba jednak pamiętać, że nawet jeśli podatnik będzie taką wyceną dysponował, urząd nadal może powołać biegłego.

- Użyte w przepisie sformułowanie z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez nabywcę wyceny rzeczoznawcy wskazuje na możliwość wyboru po stronie organu podatkowego, z jakich źródeł dowodowych spośród wskazanych w przepisie skorzysta - wyjaśnia Grzegorz Maślanko, radca prawny w Departamencie Doradztwa Podatkowego HLB Frąckowiak i Wspólnicy. Dodaje, że urząd może - mimo przedstawienia mu wyceny - powołać biegłego.

Niestety, podatnik musi liczyć się z tym, że jeżeli wartość określona z uwzględnieniem opinii biegłego będzie się różniła o więcej niż 33 proc. od wartości przez niego podanej, to będzie on musiał ponieść koszty opinii biegłego. Podatnik, który nie zgadza się z decyzją organu podatkowego, może się odwołać.

- Od decyzji wymierzającej podatek można odwołać się w ciągu 14 dni od doręczenia decyzji do dyrektora właściwej izby skarbowej, wnosząc odwołanie za pośrednictwem naczelnika urzędu, który wydał de-cyzję - przypomina Grzegorz Maślanko.

Magdalena Majkowska