Nie ma danych o rajach podatkowych

Pod naciskiem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) część tzw. rajów podatkowych ostatnio zmodyfikowała swoje regulacje podatkowe oraz zaczęła udostępniać informacje o dokonywanych transakcjach, podatnikach itp. – oceniają eksperci. Uwzględniając zmiany w katalogu państw i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową (czyli rajów), które zostały zawarte w najnowszym raporcie OECD – „2004 Progress Report”, minister finansów wydał dwa rozporządzenia. Określił w nich kraje i terytoria stosujące szkodliwą konkurencję podatkową dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych. Rozporządzenia te niedawno weszły w życie.

Nowe rozporządzenia mają zastosowanie, w sytuacji gdy podatnicy realizują transakcje bezpośrednio lub pośrednio z udziałem podmiotów będących rezydentami takich krajów i terytoriów. Ustawodawca, zgodnie z art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 25a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku realizacji takich transakcji nałożył na polskich podatników dodatkowe obowiązki dokumentacyjne. Dzięki temu organy podatkowe dokonują weryfikacji prawidłowości przeprowadzanych transakcji w zakresie spełnianych przez nie funkcji i celów, kosztów ponoszonych przez podatników oraz osiąganych przez nich przychodów.

Wprowadzenie dodatkowych obowiązków dokumentacyjnych ma na celu zapobieganie uchylaniu się od opodatkowania przez polskich podatników przez wprowadzenie możliwości kontroli przez polskie organy podatkowe transakcji realizowanych z udziałem podmiotów będących rezydentami państw i terytoriów, których systemy zostały uznane za szkodliwe – wynika z wyjaśnień Ministerstwa Finansów.

Polskie organy podatkowe nie dysponują danymi wskazującymi na skalę zjawiska polegającego na przenoszeniu rezydencji podatkowej polskich spółek do innych krajów, w tym do rajów podatkowych. Wynika to z tego, że spółki w przypadku likwidacji nie mają obowiązku informowania, jakie są ich plany na przyszłość. Nie muszą informować m.in. o tym, czy planują zaprzestać prowadzenia działalności całkowicie, czy też rozpocząć nową działalność w innym państwie. Informacje takie, nawet gdyby były dostarczane przez spółki, byłyby niemożliwe do zweryfikowania – wyjaśnia MF.

Jednakże dane znajdujące się w posiadaniu Głównego Urzędu Statystycznego wskazują m.in. na skalę zmian zachodzących w liczebności spółek handlowych działających na terytorium Polski. I tak, z danych opublikowanych w Biuletynie Statystycznym nr 2 z 2005 r., wynika, że liczba spółek handlowych działających w Polsce systematycznie rośnie. W grudniu 2003 r. było ich 208 753, podczas gdy w grudniu 2004 r. – 220 162. Wzrost liczebności polskich spółek w kolejnych latach oznacza, że nie istnieje wyraźna tendencja „emigracji” spółek za granicę – ocenia Ministerstwo Finansów.

Krzysztof Tomaszewski