Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Refleksje Coacha - siła przekonań

Olga Rzycka
Coach, trener, psycholog
Przekonania kluczowe to nasze najważniejsze poglądy o nas samych.
Przekonania kluczowe to nasze najważniejsze poglądy o nas samych.
Myślałeś kiedyś o tym co myślisz? Zastanawiałeś się nad tym, jakie wzorce pojawiają się w twojej głowie? Wiesz co się dzieje w przestrzeni między twoimi uszami? Jesteś świadomy tego co do siebie mówisz, gdy twoje usta milczą? Być może wreszcie nadszedł czas by się nad tym zastanowić…

Od dzieciństwa we własnych głowach formułujemy przekonania dotyczące nas samych, innych ludzi i otaczającego nas świata. Co ciekawe nasze przekonania wpływają na odczuwane przez nas emocje, na prezentowane przez nas zachowanie, na nasze doznania płynące z ciała, na relacje które tworzymy z innymi. A to zwykle, zwrotnie wpływa potwierdzająco na nasze przekonania.

Popatrzmy chwilę na managera, który myśli „Nie mogę polegać na moim zespole. Zawsze mnie zawodzi”. Załóżmy, że termin realizacji pewnego zadania zespołowego zbliża się z każdą chwilą.
Jak myślisz jakich emocji ten manager będzie doświadczał mając takie przekonanie? Złość, bezradność, smutek, osamotnienie, wzrastające napięcie na pewno nie będą mu obce a pewnie jeszcze w jego doświadczeniu pojawi się wiele innych emocji. Jak ten manager będzie się zachowywał? Nietrudno odgadnąć, że prawdopodobnie będzie starał się „zmotywować” zespół do efektywniejszej pracy. W najgorszym scenariuszu będzie to robił poprzez np. krzyk, obrażanie pracowników, wykonywanie zadań za nich, ciągłe ich krytykowanie itp.
Co będzie się działo z jego ciałem? Być może męczyć go będzie arytmia serca, wysokie ciśnienie, wrzody żołądka, biegunki lub zaparcia, spadek odporności.

A co z jego relacjami z innymi? Prawdopodobnie jego relacje z pracownikami będą ogólnie mówiąc trudne. Prawdopodobnie część napięcia wyładowywać będzie na bliskich… Manager ten będzie też miał trudność w zaobserwowaniu takich zachowań członków swojego zespołu, które przeczyć będą jego przekonaniu. To tak jakby na oczach miał zniekształcające obraz okulary.
To właśnie jest siła przekonań.

Przekonania kluczowe

Próbując doszukać się pewnej hierarchicznej struktury w naszych przekonaniach, można by powiedzieć, że najbardziej podstawowe i głębokie są przekonania kluczowe. Przekonania kluczowe to nasze najważniejsze poglądy o nas samych.

Często nie do końca są one przez nas uświadamiane, często kryją się pod naszymi zachowaniami, zwykle są przez nas niewyartykułowane. Uważamy je za prawdy absolutne, mówiące o tym „jak jest naprawdę”. Te nie wyrażane wprost koncepcje i wnioski dotyczą czasami także innych, i otaczającego nas osobistego świata. Przekonania kluczowe stanowią najgłębszy poziom przekonań; mają charakter globalny i absolutny, są zwykle sztywne i ogólnikowe. Są podstawą góry lodowej. Właśnie z tych głębszych przekonań często wypływają automatyczne myśli. W naszej metaforze myśli automatyczne tworzą czubek góry lodowej. Mogą być one uważane za najbardziej powierzchowny poziom poznania. Zwykle są to rzeczywiste słowa lub obrazy przychodzące nam do głowy w konkretnej sytuacji. Często powodują one nasz dyskomfort lub cierpienie. By trochę skomplikować sprawę okazuje się, że niektóre z automatycznych myśli są równocześnie przekonaniami na temat siebie samego, innych lub świata.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przekonania pośredniczące

Miedzy przekonaniami kluczowymi a myślami automatycznymi sytuują się przekonania pośredniczące, czyli często nieartykułowane wprost postawy, zasady, założenia. Te przekonania kształtują nasz ogląd sytuacji, który z kolei wpływa na pojawiające się myśli automatyczne, uczucia i zachowania. Przekonania pośredniczące nie są tak łatwe do zmiany jak automatyczne myśli, jednak są bardziej elastyczne od przekonań kluczowych.

Jak powstają omawiane typy przekonań? Od najwcześniejszych etapów rozwoju staramy się zrozumieć otaczające nas środowisko. Musimy spójnie uporządkowywać doświadczenia, aby móc przystosowawczo funkcjonować.

Na podstawie swoich interakcji ze światem i innymi ludźmi wyciągamy wnioski i miewamy skojarzenia. Tak powstają przekonania o różnej trafności i funkcjonalności. Przekonania powstają więc zasadniczo we wczesnych etapach życia, zwykle podczas interakcji z ważnymi dla nas osobami i w konfrontacji z różnymi sytuacjami. 

Co jest pocieszające? Być może to, że nasze przekonania mogą ewoluować w miarę upływu czasu (innymi słowy – możemy je zmieniać). A może i to, że przez większość życia utrzymujemy stosunkowo pozytywne przekonania (np.: „Zasadniczo mam kontrolę nad sytuacjami.”, „Większość rzeczy robię kompetentnie”, „Jestem wartościowy” , „Można mnie polubić”). Negatywne przekonania kluczowe o sobie, innych lub świecie mogą ujawnić się w momentach obciążenia psychicznego. Kiedy takie przekonanie zostanie uruchomione, człowiek z łatwością przetwarza informacje z nim zgodne, ale często nie zauważa lub zniekształca informacje z nim sprzeczne.

Porównaj: Czym jest coaching

Szczególnie ważny jest fakt, że „nieprzystosowawacze” przekonania można zawęzić do konkretnego kontekstu ich powstania a także można sformułować przekonania nowe i w większym stopniu odpowiadające bieżącej rzeczywistości.
Ważne byś pamiętał, że:

  • Przekonania to koncepcje, które nie muszą być zgodne z prawdą.
  • Choć mocno wierzymy w prawdziwość przekonania, a nawet „czujemy”, że jest ono zgodne z rzeczywistością, to jednak może ono być w większości lub całkowicie nieprawdziwe.
  • Skoro przekonanie jest koncepcją, to można zweryfikować jego prawdziwość.
  • Przekonanie mogło ale nie musiało pokrywać się z rzeczywistością, gdy zaczęliśmy w nie wierzyć.
  • Przekonanie jest podtrzymywane dzięki zauważaniu informacji potwierdzających jego prawdziwość i niezauważaniu danych podważających go.

Wiarygodność swoich myśli

Pewnie zwróciłeś już uwagą na to, że w ciągu zwykłego dnia towarzyszą ci różne myśli. Niektóre z naszych automatycznych myśli są zgodne z prawdą a inne nie odpowiadają rzeczywistości lub zawierają tylko ziarno prawdy. Często jest tak, że w naszym wewnętrznym monologu pojawiają się pewne zniekształcenia. Część z nas jest wręcz specjalistami od popełniania ich systematycznie. Jeśli potrafimy określić to zniekształcenie, możemy też bardziej obiektywnie ocenić wiarygodność swoich myśli. Być może do typowych zniekształceń myślenia należą te wymienione poniżej (za: A.T.Beck):

1. Myślenie w kategoriach wszystko albo nic – patrzymy na sytuację w kategoriach dwóch skrajności, a nie kontinuum.

„jeśli nie odniosę znaczącego sukcesu, jestem nieudacznikiem”.


2. Katastrofizacja – przewidujemy negatywną przyszłość , nie biorąc pod uwagę innych bardziej prawdopodobnych możliwości.

„tak się zdenerwuję, że nie będę w stanie przeprowadzić tej prezentacji”.

3. Lekceważenie lub pomijanie pozytywnych informacji – nie opierając się na żadnych rozsądnych przesłankach, mówimy sobie, że pozytywne doświadczenia, uczynki lub cechy się nie liczą.

 „dobrze zrobiłam ten projekt, ale to nie znaczy że jestem kompetentna, po prostu miałam szczęście.”

4. Uzasadnianie emocjonalne – myślimy, że coś musi być prawdą, gdyż mocno to „czujemy”; lekceważymy lub pomijamy dowody przeciwne.

„Wiem, że wiele rzeczy w pracy robię dobrze, ale nadal czuję, że jestem do niczego.”

5. Etykietowanie – przyklejanie sztywnych, ogólnych określeń do siebie lub innych; nie bierzemy pod uwagę, że rozsądnie rozpatrzone argumenty sugerują zdecydowanie mniej katastrofalne wnioski.

 „Jestem nieudacznikiem. On jest do niczego.”

6. Wyolbrzymianie/umniejszanie – oceniając siebie, inne osoby czy sytuacje, nie opieramy się na rozsądnych przesłankach lecz wyolbrzymiamy negatywne aspekty i lub umniejszamy pozytywne.

„Średnia ocen dowodzi, że jestem niekompetentna. Dobre oceny nie dowodzą, że jestem inteligentna”.

7. Filtr mentalny (selektywna uwaga) – skupienie na jednym negatywnym szczególe, zamiast uwzględniać pełny obraz.

„Dostałam niską ocenę w raporcie ( w którym było też kilka wysokich ocen). Oznacza to, że źle pracuję.”

8. Czytanie w myślach – uważamy, że wiemy, co myślą inni; nie bierzemy pod uwagę innych, bardziej prawdopodobnych możliwości.

 „Myśli, że nie mam o tym projekcie bladego pojęcia.”

9. Nadmierne uogólnianie – wyciągamy ogólny negatywny wniosek, dalece wykraczający poza bieżącą sytuację.

 „Nie mam w sobie cech koniecznych do bycia managerem”.

10. Personalizacja – wierzymy, że jesteśmy powodem negatywnych zachowań innych osób; nie bierzemy pod uwagę bardziej prawdopodobnych powodów ich zachowań.

 „Mechanik był dla mnie niemiły, więc zrobiłam coś nie tak.”

11. Nadużywanie imperatywów: „muszę”, „powinien” – mamy precyzyjną i sztywną koncepcję tego, jak powinniśmy się zachowywać; dotyczy to również innych osób; przeceniamy negatywne znaczenie sytuacji, jeśli ktoś nie sprosta naszym oczekiwaniom.

 „Zawsze powinnam robić to, czego ludzie ode mnie oczekują”.

12. Myślenie jednotorowe (efekt lornetki) – widzimy jedynie negatywne aspekty sytuacji.

„nauczycielka mojego syna jest beznadziejna. Jest krytyczna, niedelikatna i niekompetentna.”

Gdy już odnajdziesz najczęściej używane przez siebie zniekształcenie własnego myślenia zastanów się nad oceną jego skutków. Jakie są wady i zalety takiego sposobu myślenia? Co zyskujesz a co tracisz myśląc w ten sposób? W co innego chciałbyś wierzyć? Jak mógłbyś skutecznie zareagować gdy przyjdzie ci do głowy niefunkcjonalna myśl?
Wierzę, że masz w sobie wszystkiego zasoby by przyjrzeć się swojemu myśleniu i krok po kroku zmieniać te elementy, z których nie jesteś do końca zadowolony.
Powodzenia!!!

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Kiedy Polacy najchętniej chodzą na zakupy?

    Sklepy convenience cieszą się największym ruchem w ciągu całego dnia. Jednak, podobnie jak supermarkety, są najbardziej oblegane o godz. 16.00. Z kolei 17.00 należy do dyskontów, a 18.00 – do hipermarketów, które są wybierane głównie wieczorami. A w jaki dzień tygodnia Polacy najczęściej robią zakupy?

    Automatyzacja magazynów: 93% firm nie widzi innej przyszłości

    Najnowsze badanie w branży magazynowej pokazuje dobitnie, że zachodzi właśnie radykalna zmiana w podejściu automatyzacji. Dekadę temu trudno było sobie wyobrazić, że w 2023 roku ponad jedna trzecia firm korzystać będzie z robotów w swoich magazynach

    Innowacje, które napędzają konkurencyjność

    Innowacyjność jest warunkiem koniecznym do zbudowania konkurencyjności firmy – takie zdanie podziela 66% Dyrektorów Finansowych w średnich i dużych przedsiębiorstwach przebadanych w ramach raportu „Od liczb do innowacji. Jak CFO przyśpiesza rozwój biznesu”.

    Energia ze słońca – czy możemy mieć jej za dużo?

    Nasłonecznienie w Polsce wynosi średnio około 1700 godzin rocznie. Jak się okazuje – wraz z wydłużającym się dniem – dla naszych sieci energetycznych może to być zbyt wiele. Czy ze względu na coraz wyższe temperatury staniemy przed koniecznością stworzenia infrastruktury magazynowania ciepła i chłodu?

    Polacy kochają nowe technologie, ale wciąż boją się 5G

    57 proc. Polaków deklaruje, że chce korzystać z nowych generacji sieci komórkowych 5G czy 6G. Ale pole elektromagnetyczne, związane z budową sieci 5G, wciąż budzi wiele obaw, szczególnie w kontekście jego wpływu na zdrowie. 

    Rolnicy sprzedali ok. 56 proc. nadwyżki zboża z zeszłego roku

    Rolnicy sprzedali ok. 56 proc. nadwyżki zboża z zeszłego roku - poinformował we wtorek w Programie I Polskiego Radia minister rolnictwa Robert Telus.

    Benefity pracownicze w Polsce i Europie. Czego chcą zatrudnieni?

    Załoga firmy zwraca uwagę na benefity. Jak dobrać, aby utrzymać satysfakcję?

    Branża hotelarska po pandemii. Jak odbudować?

    Polscy hotelarze kolejny rok z rzędu zmagają się z problemami. Zaraz po trudnym okresie pandemii w branże uderzyły rosnące koszty usług i podwyżka płacy minimalnej. To nieuchronnie prowadzi do podniesienia cen. Wielu z nich deklaruje, że oszczędniej spędzi urlop za granicami Polski.

    Co zdecyduje RPP w kwestii stóp procentowych?

    Najbliższe posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej odbędzie się 5-6 czerwca 2023 roku. Ostatnie podwyżki stóp procentowych odnotowaliśmy we wrześniu 2022 roku, kiedy RPP podniosła stopę referencyjną do poziomu 6,75 procent. Od tamtego momentu, pomimo wzrostu inflacji, stopy pozostają na niezmienionym poziomie. Kredytobiorcom przez ostatnie 8 miesięcy nie wzrosły raty, ale czy jest szansa na to, aby zaczęły one spadać?

    Bankowość dla niewidomych i słabo widzących

    W jaki sposób osoby niewidzące podpisują umowy w banku, wybierają pieniądze czy używają aplikacji mobilnych?

    Wraca temat obniżek stóp w Polsce – co na to złoty?

    O ile tempo spadku inflacji pozwoli, to na wrześniowym i/lub październikowym posiedzeniu RPP szansa na ewentualną zmianę ceny pieniądza byłaby największa. Wcześniej na takowy ruch nie ma specjalnie szans. Choć na 21 sierpnia zaplanowane jest także posiedzenie, ma ono jednak charakter niedecyzyjny.

    Czy łatwo jest ogłosić upadłość firmy w Polsce?

    Ogłoszenie upadłości jest jednym ze sposobów na poradzenie sobie ze spłatą zobowiązań firmy. Nie jest on jednak dostępny dla wszystkich. Od kilku lat obserwujemy systematyczny spadek liczby firm, które decydują się na ogłoszenie upadłości.

    Zwiastun likwidacji gotówki? Dania wstrzymuje import waluty

    Dania, Szwecja i Norwegia wstrzymały import własnej waluty. Tych koron nie wymienimy również w polskich bankach. Czy jest to powód do niepokoju dla osób, które ulokowały swoje środki finansowe w obcych walutach? Czemu niektóre kraje chcą się pozbyć gotówki? 

    Komisja Europejska przedłużyła zakaz importu z Ukrainy produktów rolnych do połowy września

    Komisja Europejska przedłużyła do połowy września unijny zakazu importu z Ukrainy pszenicy, kukurydzy, rzepaku i słonecznika - przekazało PAP źródło unijne. Wszedł on w życie 2 maja 2023 r. i zastąpił jednostronne decyzje o zakazie importu wprowadzone przez państwa graniczące z Ukrainą, w tym Polskę.

    Koniec stanu zagrożenia epidemicznego oznacza zmiany dla przedsiębiorców

    W związku z planowanym odwołaniem od dnia 1 lipca 2023 r. stanu zagrożenia epidemicznego, przedsiębiorcy powinni przygotować się na szereg zmian. Dotyczą one przede wszystkimi przepisów, które uchwalane były „na czas obowiązywania stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego”. 

    Londyn na pierwszym miejscu najbardziej rozpoznawalnych marek miast na świecie. Czy w rankingu znalazło się polskie miasto?

    Londyn znalazł się na pierwszym miejscu najbardziej rozpoznawalnych marek miast na świecie. W światowym rankingu znalazło się tylko jedno polskie miasto. Które?

    Fiskus coraz chętniej blokuje rachunki bankowe

    Według danych Ministerstwa Finansów, w pierwszym kwartale br. liczba blokad rachunków bankowych z wykorzystaniem STIR wzrosła o ponad 54% rdr. 

    W 2026 r. prawie 100 proc. gospodarstw domowych podłączonych do internetu

    Plan na 2026 r. zakłada, że w każdym województwie będziemy mieli prawie 100 proc. gospodarstw domowych podłączonych do internetu - zapowiedział minister cyfryzacji Janusz Cieszyński. Dodał, że w lipcu ruszy konkurs, który wyłoni firmy mające zrealizować szerokopasmowe inwestycje.

    Min. Telus: ponad 50 proc. nadwyżki zboża zostało już skupione od polskich rolników

    Ponad 50 proc. nadwyżki zboża zostało już od rolników skupione. Nie ma zatoru, jeśli chodzi o eksport z Polski - powiedział w piątek w Studiu PAP minister rolnictwa i rozwoju wsi Robert Telus.

    Kampania digitalowa dla mikrofirmy – co zrobić, by była opłacalna?

    Podjęcie się wdrożenia działań digitalowych jest dopiero pierwszym krokiem w drodze po sukces. Kolejnym z nich jest przygotowanie odpowiednich materiałów, bieżąca analiza i wyciąganie wniosków na podstawie zgromadzonych danych. Na co więc powinniśmy zwrócić uwagę?

    Internet wszystkiego. Czym jest ta innowacyjna technologia?

    Rozwój mikroprocesorów odmienił nasze życie na wiele sposobów. Ogromna liczba współczesnych produktów korzysta dziś z tych urządzeń po to, by łączyć się z Internetem. Od inteligentnych lodówek, które informują o tym, kiedy należy kupić mleko, po samochody, które automatycznie aktualizują swoje oprogramowanie.

    Od 5 czerwca ostatni nabór wniosków dla firm, które ucierpiały na brexicie

    Ostatni nabór wniosków w programie Re_Open UK rozpocznie się 5 czerwca tego roku. O wsparcie mogą się starać przedsiębiorcy, którzy ponieśli straty w wyniku brexitu - poinformował minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda.

    Gdynia - port uniwersalny zdolny przeładowywać wszystkie grupy ładunków

    Port Gdynia jako port uniwersalny musi zgodnie ze strategią przeładowywać wszystkie grupy ładunków. Tak jak w ostatnim czasie stawiliśmy czoła ładunkom masowym, tak w dalszym ciągu będziemy się w tym kierunku rozwijali - powiedział  w Sopocie prezes Morskiego Portu Gdynia Jacek Sadaj.

    PIE: spowolnienie w przemyśle przyczynia się do obniżania oczekiwań inflacyjnych

    Spowolnienie w przemyśle przyczynia się do obniżania oczekiwań inflacyjnych – napisali w czwartek analitycy PIE w komentarzu do PMI.

    Pół roku ochrony przed wysokimi cenami

    Polacy od jesieni korzystają z Tarczy Solidarnościowej, dzięki której ceny netto energii elektrycznej dla gospodarstw domowych nie wzrosły. Wszystkim gospodarstwom domowym w Polsce przysługuje limit 2 000 kWh zużycia, do którego koszt energii w ponad połowie dotuje rząd i spółki energetyczne. Są również wyższe limity - nawet do 3 000 kWh - jednak aby móc z nich skorzystać, konieczne jest złożenie specjalnego wniosku. Termin upływa z końcem czerwca.