Jeżeli przeszkoda ma charakter trwały ( nie jest możliwe jej usuniecie) albo nie zostanie usunięta w określonym terminie, postępowanie egzekucyjne ulega umorzeniu. Jeżeli zaś przeszkoda ma charakter przemijający albo możliwe jest jej usuniecie, wówczas postępowanie egzekucyjne ulega zawieszeniu.
Przepisy o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego maja zastosowanie we wszystkich rodzajach i sposobach egzekucji. Przed zawieszeniem postępowania egzekucyjnego komornik z zasady ma obowiązek wysłuchać dłużnika i wierzyciela. Nie dotyczy to sytuacji, gdy zawieszenie następuje na skutek wydania orzeczenia sądowego uzasadniającego zawieszenie albo ma to nastąpić z woli wierzyciela lub z mocy prawa.
Redakcja poleca: Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne - PDF
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Prawa dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym
Zawieszenie postępowania egzekucyjnego może nastąpić
- z mocy prawa
- z mocy postanowienia organu egzekucyjnego (wydanego z urzędu lub na wniosek)
- z mocy postanowienia sądu albo sędziego-komisarza
W trakcie zawieszenia postępowania organ egzekucyjny nie może podejmować żadnych czynności za wyjątkiem tych, które zmierzają do podjęcia postępowania egzekucyjnego lub ustanowienia kuratora dla dłużnika.
Oznacza to, że w stosunku do stron nie mogą wystąpić dalsze skutki dokonanych czynności, poza tymi, które już nastąpiły przed zawieszeniem postępowania.
Zobacz: Zajęcie wynagrodzenia przez komornika - co robić?
Z mocy prawa
Zawieszenie z mocy prawa następuje m.in., gdy:
- Organ egzekucyjny zaprzestanie czynności na skutek siły wyższej (np. powodzi, śnieżycy itp.);
- Została ogłoszona upadłość dłużnika;
- Wszczęto postępowanie naprawcze w stosunku do dłużnika.
Z mocy postanowienia organu egzekucyjnego
Zawieszenie z mocy postanowienia organu może dotyczyć całej egzekucji lub jej część i ma charakter:
- fakultatywny (zależny od woli określonej osoby)
- obligatoryjny (tj. obowiązkowy).
Fakultatywne zawieszenie z mocy postanowienia organu ma miejsce m.in., gdy:
- Następuje na wniosek strony lub osoby trzeciej
- Złożono skargę na czynności komornika
- W ramach zabezpieczenia roszczeń niepieniężnych sąd zdecyduje o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego
Obligatoryjne zawieszenie z mocy postanowienia organu następuje z urzędu lub na wniosek. Obligatoryjne zawieszenie z urzędu następuje m.in., gdy:
- Okaże się, że dłużnik lub wierzyciel nie mają zdolności procesowej (tj. jako osoby niepełnoletnie lub ubezwłasnowolnione nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych) lub przedstawiciela ustawowego (np. rodzica w przypadku, gdy strona jest osobą nieletnią)
- Dłużnik lub wierzyciel zmarł
Obligatoryjne zawieszenie na wniosek następuje m.in., gdy:
- żąda tego wierzyciel
- żąda tego dłużnik, ale tylko:
- kiedy złożył zabezpieczenie zwalniające go od egzekucji;
- kiedy posiada orzeczenie sądowe, w którym sąd uchylił natychmiastową wykonalność tytułu wykonawczego lub wstrzymał wykonanie tytułu.
Zobacz: Skarga na czynności komornika a obowiązki wierzyciela
Z mocy postanowienia sądu albo sędziego-komisarza
Zawieszenie postępowania egzekucyjnego z mocy postanowienia sądu albo sędziego-komisarza następuje m.in., gdy:
- Złożono skargę na czynności komornika – ale tylko na wniosek uczestnika postępowania lub osoby trzeciej;
- Prowadzone jest postępowanie w ramach zabezpieczenia roszczeń niepieniężnych i o zawieszenie postępowania egzekucyjnego wnioskuje strona lub zawieszenie to dokonane jest z urzędu;
- W ramach postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie tytułu opatrzonego zaświadczeniem europejskiego tytułu wykonawczego wnioskuje o to dłużnik składający zaświadczenie o utracie lub ograniczeniu wykonalności tego tytułu;
- Ogłoszono upadłość dłużnika z możliwością zawarcia układu i postępowanie egzekucyjne dotyczy tych należności, które z mocy prawa nie są objęte układem.
Należy zauważyć, że przepisy nie przewidują instytucji wstrzymania postępowania egzekucyjnego. Istnieje natomiast instytucja wstrzymania się przez komornika z dokonaniem czynności.
Chodzi o konkretną czynność w toku postępowania egzekucyjnego. Wstrzymanie ma charakter tymczasowy. Komornik wstrzyma się z dokonaniem czynności, (np. zajęciem lodówki), jeżeli przed jej rozpoczęciem dłużnik okaże niebudzący wątpliwości dokument, z którego będzie wynikało, że obowiązek swój spełnił (np. spłacił dług) lub wierzyciel udzielił mu zwłoki w spełnieniu świadczenia. Komornik wstrzyma się z dokonaniem czynności także wówczas, gdy dłużnik (lub jego małżonek) podniesie zarzut wynikający z małżeńskiej umowy majątkowej przeciwko dokonaniu czynności, okaże tę umowę i dokument, z którego będzie wynikało, że zawarcie tej umowy było wierzycielowi znane.
Wstrzymując się z dokonaniem czynności komornik obowiązany jest podjąć działania, które w przyszłości umożliwią jej dokonanie (np. zabezpieczy możliwość ukrycia przez dłużnika konkretnej ruchomości). O wstrzymaniu komornik zawiadamia wierzyciela, który może polecić kontynuację czynności.
Komornik w dniu 22.10.2008r. na wniosek wierzyciela wszczął egzekucję przeciwko dłużnikowi. W toku postępowania w dniu 25.10.2008r. komornik dokonał zajęcia wynagrodzenia i samochodu osobowego dłużnika. W dniu 28.10.2008r. wierzyciel złożył wniosek o zawieszenie postępowania egzekucyjnego. Konsekwencje takiej sytuacji są następujące. Pojazd nadal jest zajęty, jednakże komornik nie może go sprzedać do czasu złożenia stosownego wniosku przez wierzyciela. Wynagrodzenie dłużnika jest zajęte i zakład pracy ma obowiązek dokonywać potrąceń. Jednakże kwoty uzyskane z potrąceń z wynagrodzenia dłużnika nie są przekazywane wierzycielowi tylko na rachunek depozytowy sądu. W przypadku gdyby wierzyciel razem z wnioskiem o zawieszenie postępowania złożył wniosek o zwolnienie od zajęcia wynagrodzenia i samochodu to komornik zwolniłyby samochód od zajęcia i wycofał zajęcie wynagrodzenia dłużnika (zakład pracy nie dokonywałby dalszych potrąceń).
1. Podjęcie zawieszonego postępowania egzekucyjnego następuje w zasadzie na wniosek strony, a wyjątkowo z urzędu.