Kiedy można otrzymać nakaz rozbiórki budynku

Nakaz rozbiórki w przypadku samowoli budowlanej

W myśl art. 48 Prawa budowlanego właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej wyda nakaz rozbiórki obiektu budowlanego lub jego części znajdującego się w trakcie budowy lub już wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę. Ponadto, zgodnie z obowiązującym orzecznictwem, także brak dokonania uprzedniego zgłoszenia o zamiarze wykonania robót budowlanych lub wniesienie przez dany organ sprzeciwu względem przyszłych robót budowlanych, będą skutkowały powstaniem samowoli budowlanej, uprawniającą organ nadzoru budowlanego do nakazania rozbiórki.

Jak wskazano w zacytowanym powyżej przepisie samowola budowlana może dotyczyć również części danego obiektu budowlanego. Jednakże należy zaznaczyć, iż wspomniana część budynku powinna być na tyle samodzielna i niezależna od całości budynku w taki sposób, aby przeprowadzenie jej rozbiórki nie skutkowało koniecznością ingerencji w pozostałą – legalnie postawioną – część obiektu budowlanego.

Istotne jest, aby przy poruszonej problematyce związanej z samowolą budowlaną, wspomnieć, iż nałożony obowiązek rozbiórki obiektu budowlanego będzie obciążał nie tylko inwestora, ale także ewentualnego nabywcę, który np.: kupił bądź odziedziczył nielegalnie wzniesiony obiekt budowlany. Nie ustosunkowanie się do nałożonego obowiązku oraz prowadzenie dalszych robót budowlanych stanowi przesłankę, uprawniającą organ do nałożenia grzywny bądź skierowanie do sądu wniosku o ukaranie. Przewidywaną karą za wspomniane wykroczenie jest grzywna, kara ograniczenia wolności albo w skrajnych przypadkach kara pozbawienia wolności do lat 2.

Dodatkowo przepisy prawa budowlanego przewidują możliwość odstąpienia przez organ od wydania decyzji o przymusowej rozbiórce obiektu budowlanego. W pierwszej kolejności gdy zostanie dowiedzione, że samowola budowlana będzie zgodna (ale nie niesprzeczna) z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Po drugie w sytuacji, gdy zostanie stwierdzone, że nielegalnie budowany lub wybudowany obiekt nie przeczy przepisom, w szczególności związanym z wymogami techniczno-budowlanymi, w zakresie, który uniemożliwia doprowadzenie obiektu do stanu zgodnego z prawem. Warto również zaznaczyć, że zgodnie z obowiązującym orzecznictwem, nakaz rozbiórki może być orzeczony dopiero wówczas, gdy zostanie stwierdzony brak przesłanek, uprawniających do legalizacji danej samowoli budowlanej.

Zobacz także: Samowola budowlana i jej legalizacja