Prawnik radzi jaki rodzaj spółki do jakiego rodzaju biznesu
Niniejszy artykuł jest kontynuacją artykułu „Rodzaje spółek w Polsce – wady i zalety”, który można przeczytać poniżej
Na podstawie zidentyfikowanych wad i zalet przytoczonych w poprzedniej części, postaram się w nim doradzić, jaki rodzaj spółki prawa handlowego w Polsce dobrać biorąc pod uwagę specyfikacje biznesu jakim chcemy się zajmować. W artykule nie będzie opisywana prosta spółka akcyjna, jako że przepisy jej dotyczące wciąż oczekują na wejście w życie i mogą do tego czasu ulec zmianie.
Spółka jawna
Zaczniemy od najprostszej formy spółki – spółki jawnej. Spółka ta ze swojego założenia jest podstawową formą spółki w Polsce. Jest ona dedykowana wszystkim tym, którzy chcą prowadzić biznes wespół z partnerem biznesowym na stosunkowo małą skalę i bez dużej ilości regulacji i formalności. W spółce jawnej każdy ze wspólników ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki i reprezentowania jej na zewnątrz, nie trzeba więc martwić się koniecznością regulowania spraw właściwej reprezentacji spółki. Przyjmuje się także domniemanie, że wkłady wniesione przez wspólników do spółki są równe, o ile wspólnicy nie określą inaczej. Gwarantuje to równość wspólników bez konieczności uwydatniania tego w umowie spółki.
Problemem może jednak okazać się wynagrodzenie i zabezpieczenie społeczne wspólników. Wspólnik nie może być zatrudniony w spółce jawnej jako pracownik do wykonywania czynności związanych z prowadzeniem spraw spółki i reprezentowaniem jej na zewnątrz. W takim stanie rzeczy, wspólnik chcąc zapewnić sobie niezbędne ubezpieczenia społeczne musi zarejestrować się jako przedsiębiorca. Wspólnik nie otrzymuje także wynagrodzenia od spółki, jego przychód stanowi przypadający na niego udział w zysku spółki. Spółka nie jest jednak płatnikiem podatku dochodowego, podatek odprowadzają jedynie wspólnicy.
Spółka jawna nadaje się wiec idealnie dla początkujących przedsiębiorców, chcących prowadzić wspólnie z partnerami przedsięwzięcia biznesowe mając pewność w relacjach pomiędzy sobą jednocześnie ograniczając do minimum formalności i biurokrację. Pamiętać jednak należy o odpowiedzialność subsydiarnej wspólników za długi spółki – wraz z rozwojem prowadzonej działalność rośnie także ryzyko dla wspólników i ich majątku osobistego.
Polecamy: Nowe technologie w pracy księgowych
Spółka partnerska
Spółka partnerska jest spółką stworzoną jedynie dla ograniczonej liczby przedsiębiorców. Mogą tworzyć ją jedynie osoby wykonujące tak zwane „wolne zawody”, są to między innymi: lekarze, architekci czy prawnicy. Spółka partnerska jest tak naprawdę spółką jawną, dostosowaną jedynie do specyfiki wolnych zawodów i idącą za tym odpowiedzialnością osób je wykonujących.
W spółce partnerskiej, tak ja w jawnej partnerzy (wspólnicy) prowadzą sprawy spółki i reprezentują ją na zewnątrz. Spółka nie jest także płatnikiem podatku dochodowego, odprowadzają go jedynie partnerzy. Znacząca różnica pojawia się jednak w odpowiedzialności partnerów za zobowiązania. Partner nie odpowiada za długi spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez innych partnerów wolnego zawodu oraz przez osoby zatrudnione w spółce o ile wykonywały one bezpośrednie polecenia innego partnera. W znaczący sposób ogranicza to odpowiedzialność poszczególnych partnerów. Przykładowo, partnerzy kancelarii prawnej odpowiadają za zapłatę za meble zamówione do biura solidarnie, jednak koszty odszkodowania za niezłożenie apelacji w terminie poniesie jedynie partner – adwokat prowadzący sprawę i ustanowiony jedynym pełnomocnikiem.
Podsumowując, spółka partnerska jest idealną strukturą dla osób wykonujących wolne zawody i jedynie one będą zainteresowane prowadzeniem przedsiębiorstwa w takiej formie.
Spółka komandytowa i komandytowo - akcyjna
Spółka komandytowa i komandytowo – akcyjna omówione zostaną łącznie, w związku z tym, że są one bardzo zbliżone do siebie. Jedyną różnicą jest występowanie w spółce komandytowo – akcyjnej akcji i akcjonariuszy w miejsce udziałów i komandytariuszy. Zaznaczyć jednak należy, że spółki komandytowo – akcyjne zobowiązane są do wdrożenia regulacji związanych z dematerializacją akcji. Więcej o tym w części o spółce akcyjnej.
Spółka komandytowa i komandytowo – akcyjna stworzone zostały stworzone aby umożliwić osobą już prowadzącym biznes, lub zamierzającym to zrobić pozyskanie dodatkowego kapitału lecz bez konieczności tworzenia spółki kapitałowej.
W spółce komandytowej i komandytowo – akcyjnej występują dwa rodzaje wspólników. Sprawy spółki prowadzi i reprezentuje ją na zewnątrz jeden lub więcej komplementariuszy. Ponoszą oni nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Z drugiej strony występują zaś komandytariusze – wnoszą oni jedynie wkład do spółki a następnie pobierają dywidendę, nie angażując się w prowadzenie spraw spółki. Dotychczas spółki komandytowe i komandytowo – akcyjne nie były płatnikiem podatku dochodowego, ulega to niestety zmianie z początkiem 2021 roku.
Komplementariuszami zostają zazwyczaj pomysłodawcy, osoby mające pomysł na biznes które nie mają jednak wystarczającego kapitału i poszukują inwestorów a jednocześnie nie chcą porywać się na otwieranie bardzo sformalizowanej spółki akcyjnej. Z drugiej strony spółka komandytowa stanowi dobre źródło dochodu biernego dla komandytariuszy. Komandytariusz, zaangażowany w spółkę często daleko bardziej niż zarząd w spółce akcyjnej powinien, przynajmniej w teorii, zarządzać spółką w przemyślany sposób prowadząc do jej stałego rozwoju.
Spółka komandytowa lub komandytowo – akcyjna jest więc dobrym rozwiązaniem zarówno dla początkujących przedsiębiorców, silnie związanych z projektem i poszukujących zewnętrznego finasowania a także dla inwestorów zainteresowanych wejściem do mniejszych, często początkujących projektów biznesowych. W dalszej perspektywie, przy dynamicznym rozwoju warto jednak zainteresować się przekształceniem w spółkę kapitałową.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest dedykowana osobą chcącym w jak najbezpieczniejszy sposób prowadzić projekty biznesowe. Jej cechą charakterystyczną jest ograniczenie odpowiedzialności wspólników jedynie do wysokości wniesionych przez nich wkładów. W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki odpowiedzieć mogą jedynie członkowie zarządu, lecz także tylko w przypadku niezłożenia przez nich wniosku o ogłoszenie upadłości w odpowiednim czasie.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest jednak bardziej sformalizowana od spółek osobowych opisanych wyżej, dla jej funkcjonowania konieczne jest powołanie zarządu, odbywanie zgromadzeń wspólników w odpowiednim czasie a w niektórych przypadkach także powołanie rady nadzorczej. Jest ona także obarczona podwójnym opodatkowaniem. Opodatkowaniu podlega zarówno zysk wypracowany przez spółkę jak i dywidenda wypłacana wspólnikom.
W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością upada domniemanie prowadzenia spraw spółki przez wspólników. Zajmuje się tym zarząd powoływany przez zgromadzenie wspólników lub przez radę nadzorczą. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie aby wspólnicy byli jednocześnie członkami zarządu. Mogą oni w takim przypadku świadczyć pracę na rzecz spółki na podstawie umowy o pracę. Nie jest to możliwe jedynie w przypadku kiedy jedyny wspólnik jest także członkiem zarządu. Z wyłączeniem tego jednego przypadku wspólnicy nie muszą więc, inaczej niż w spółkach osobowych, otwierać działalności gospodarczej w celu uzyskania ubezpieczeń społecznych.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi więc dobre rozwiązanie dla osób chcących prowadzić biznes, jednak obawiających się utraty majątku osobistego. Pozwala ona także na powierzenie prowadzenie biznesu wykwalifikowanym menagerom samemu pełniąc jedynie nadzór nad ich poczynaniami. Pamiętać jednak należy, że w związku z podwójnym opodatkowaniem zyski z przedsięwzięcia będą niższe.
Spółka akcyjna
Spółka akcyjna jest najbardziej „zaawansowaną” spółką w polskim systemie prawnym. Została ona stworzona jako spółka z przeznaczeniem giełdowym, mająca występować jak spółka publiczna. W rzeczywistości występuje jednak w obrocie bardzo wiele prywatnych spółek akcyjnych.
Spółka akcyjna daje akcjonariuszom pewność, że nie zostaną oni obciążeni zobowiązaniami spółki w wyższej mierze niż do wysokości wkładu wniesionego na pokrycie akcji. Daje ona także możliwość łatwego obrotu akcjami oraz zdobywania nowych inwestorów poprzez emisję nowych. Spółka akcyjna wymaga jednak wielu formalności. Konieczne jest powołanie rady nadzorczej czy coroczne badanie sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta. Zarząd także obraduje w bardziej sformalizowany sposób.
Wchodzą w życie także przepisy dotyczące obowiązkowej dematerializacji akcji. Nakłada to nowe obowiązki oraz kreuje nowe koszty dla spółek akcyjnych. W związku z nowymi regulacjami prowadzenie prywatnej spółki akcyjnej staje się coraz mniej opłacalne.
Podsumowując, spółka akcyjna będzie dobrym wyborem jedynie dla niewielu przedsiębiorców. Myśleć o niej mogą osoby z bardzo dobrymi perspektywami, chcące w przyszłości wprowadzić swoją spółkę na giełdę. W innych przypadkach zdecydowanie lepiej zacząć od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością a następnie, w razie chęci wejścia na rynek publiczny, przekształcić działalność w spółkę akcyjną.
Mateusz Malinowski – Młodszy Prawnik w Dziale Prawa dla Biznesu w Kopeć Zaborowski Adwokaci i Radcowie Prawni Sp. p.
Więcej informacji znajdziesz w serwisie MOJA FIRMA