Na ogół kontrakt menedżerski jest umową o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia. Osoby fizyczne, które na obszarze Polski wykonują pracę na podstawie umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia, podlegają ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu jako zleceniobiorcy, a zatem obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, a dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. Obowiązkowe dla menedżera zatrudnionego na takiej podstawie jest również ubezpieczenie zdrowotne.
Do celów ubezpieczeniowych osoba zatrudniona na podstawie kontraktu menedżerskiego (umowy cywilnoprawnej) podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego na takich samych zasadach jak zleceniobiorca.
Zobacz: Składki ZUS dla nowych firm w 2015 roku
Menedżer jest objęty obowiązkiem ubezpieczeń od dnia oznaczonego w kontrakcie menedżerskim jako dzień rozpoczęcia pracy do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tego kontraktu. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne menedżera, który podlega ubezpieczeniom na zasadach określonych dla zleceniobiorców, stanowi przychód z tytułu kontraktu menedżerskiego w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jan K. zawarł ze spółką z o.o. kontrakt menedżerski, do którego stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia. Z uwagi na to, że Jan K. nie posiada innego tytułu do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, z tytułu kontraktu menedżerskiego podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!!!
Kontrakt w ramach działalności gospodarczej
Zdarza się, że menedżer zawiera i wykonuje kontrakt w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Gdy umowa-zlecenie lub inna umowa o świadczenie usług jest realizowana przez zleceniobiorcę w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, tytuł do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego stanowi tylko ta działalność. ZUS stoi jednak na stanowisku, że nie dotyczy to kontraktu menedżerskiego, gdyż przychód z takiego kontraktu na podstawie przepisów podatkowych nie jest traktowany jako przychód z działalności gospodarczej, ale jako przychód z działalności wykonywanej osobiście. W ocenie ZUS, mimo że kontrakt menedżerski jest realizowany w ramach działalności gospodarczej, stanowi on tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.
Jeżeli w ramach prowadzonej działalności gospodarczej menedżer wykonuje tylko i wyłącznie usługi będące przedmiotem zawartego przez niego kontraktu i w związku z tym osiąga tylko przychody z działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu przepisów podatkowych, zdaniem ZUS, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu jako zleceniobiorca. Jeżeli natomiast oprócz przychodów z działalności wykonywanej osobiście menedżer osiąga również przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów podatkowych, to - zdaniem ZUS - mamy do czynienia ze zbiegiem dwóch tytułów ubezpieczeniowych, tj. umowy o świadczenie usług i działalności gospodarczej. W przypadku gdy w takiej sytuacji przychód z kontraktu menedżerskiego jest niższy od obowiązującej menedżera minimalnej podstawy wymiaru składek z tytułu działalności gospodarczej, obowiązkiem ubezpieczeń społecznych jest on objęty z tytułu działalności gospodarczej. Natomiast jeżeli przychód z kontraktu menedżerskiego jest co najmniej równy obowiązującej menedżera minimalnej podstawie wymiaru składek z tytułu działalności gospodarczej, menedżer podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu, który powstał najwcześniej.
Zobacz: Składki ZUS pracodawcy i pracownika 2015
Przedstawione stanowisko ZUS co do kontraktu menedżerskiego wykonywanego w ramach działalności gospodarczej zostało odrzucone przez Sąd Najwyższy, który w wyroku z 9 grudnia 2008 r. (I UK 138/08) rozstrzygnął, że kontrakt menedżerski realizowany w ramach prowadzonej przez menedżera działalności gospodarczej nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych, a co za tym idzie również tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego. Takim tytułem jest tylko i wyłącznie działalność gospodarcza.
Jeżeli zatem ZUS nakaże zgłosić do ubezpieczeń (jako zleceniobiorcę) menedżera realizującego kontrakt w ramach własnej działalności, od takiej decyzji organu rentowego przysługuje zainteresowanemu odwołanie do sądu. Jest prawdopodobne, że sąd podzieli stanowisko SN wskazane w orzeczeniu z 9 grudnia 2008 r. i uzna, że kontrakt menedżerski wykonywany w ramach działalności gospodarczej nie stanowi odrębnego tytułu do ubezpieczeń społecznych. Jeżeli zatem zainteresowany jest gotowy na ewentualny spór sądowy z ZUS, to może kierować się wskazaniami zawartymi w ww. wyroku z 9 grudnia 2008 r. Jeżeli natomiast chce uniknąć takiego sporu, powinien zastosować się do wskazań ZUS.
Zobacz: Wypłacanie świadczeń po śmierci pracownika
Menedżer jako pracownik
Czasami zdarza się też, że zawarty przez menedżera kontrakt menedżerski jest umową o pracę, gdyż praca na jego podstawie jest świadczona w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy (wyrok SN z 11 października 2005 r., I PK 42/05). W takim przypadku menedżer podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu na zasadach określonych dla pracowników. Oznacza to, że obowiązkowe są dla niego zarówno wszystkie ubezpieczenia społeczne, jak i ubezpieczenie zdrowotne. Obowiązek tych ubezpieczeń istnieje od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.
Jeżeli kontrakt menedżerski zostanie zakwalifikowany jako umowa o pracę, to osoba go wykonująca podlega wszystkim ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu na zasadach obowiązujących pracowników.
Więcej przeczytasz w Serwisie Prawno - Pracowniczym