Brak numeru PESEL
Zgodnie z art. 2081 kodeksu postępowania cywilnego „sąd z urzędu ustala numer PESEL pozwanego będącego osobą fizyczną, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania lub posiada go nie mając takiego obowiązku, lub numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku - numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP pozwanego niebędącego osobą fizyczną, który nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania”.
Stosownie zaś do art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. „sąd może zawiesić postępowanie, jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu powoda albo niewskazania przez powoda w wyznaczonym terminie adresu pozwanego lub danych pozwalających sądowi na ustalenie numerów, o których mowa w art. 2081, lub niewykonania przez powoda innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu”.
Doliczanie odsetek do wartości przedmiotu sporu
Jak stwierdza Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 26 lutego 2014 roku III CZP 137/13 znajomość numeru PESEL pozwanego de lege lata nie stanowi bowiem przeszkody w wydaniu wyroku, gdyż w świetle art. 325 k.p.c. zamieszczenie go w sentencji wyroku nie jest wymagane. Trudno zatem przyjąć, by intencją ustawodawcy było wskazanie numeru PESEL jako niezbędnego warunku indywidualizacji strony postępowania, gdyż oczywiste jest, że w takiej sytuacji numer PESEL oprócz imienia i nazwiska strony powinien być każdorazowo uwidoczniony w treści orzeczenia.
Jeszcze większe wątpliwości budzi zasadność i sama konieczność ustalania numeru PESEL w postępowaniu nieprocesowym, albo w przypadku gdy obowiązek wskazania lub ustalenia numeru PESEL (powoda lub pozwanego) dotyczył będzie obcokrajowca, nie posiadającego w ogóle takiego numeru.
Wartość przedmiotu sporu a właściwość sądu
Za Sądem Najwyższym należy przyjąć, że numer PESEL pozwanego staje się nieodzowny dopiero w postępowaniu klauzulowym. Zgodnie bowiem z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia brzmienia klauzuli wykonalności, dodanym na mocy rozporządzenia nowelizującego z dnia 18 lipca 2013 r. w treści klauzuli wykonalności wskazuje się m.in. numer PESEL lub NIP wierzyciela i dłużnika będącego osobą fizyczną, jeżeli są oni obowiązani do jego posiadania lub posiadają go nie mając takiego obowiązku.
Jednak i w tym przypadku możliwa do obrony jest teza, iż Sąd uprawniony jest do nadania klauzuli wykonalności orzeczeniu bez wskazywania w treści postanowienia numeru PESEL, zaś jego brak uniemożliwia tylko wydanie wnioskodawcy odpisu orzeczenia z klauzulą wykonalności ponieważ numer PESEL uwidaczniany jest na odpisie orzeczenia z klauzula wykonalności (w formie pieczęci) dopiero na tym etapie.
Zasadność umieszczania numeru PESEL w pozwie
W licznych przypadkach wskazanie przez powoda, przy biernej postawie pozwanego, danych umożliwiających ustalenie przez sąd z urzędu numeru PESEL pozwanego okaże się niemożliwe (tak jak ma to miejsce w rozpoznawanej sprawie) , co przy przyjęciu, iż bez numeru tego nie można nadać sprawie biegu, może uniemożliwić rozpoznanie sprawy.
Zagadnienia potrzeby wskazania numeru PESEL nie rozwiązuje odwołanie się do ratio legis. Celem wprowadzenia wymogu umieszczania numeru PESEL w pozwie była eliminacja nieprawidłowości wynikających z braku wskazania prawidłowego adresu pozwanego w toku procesu, a w szczególności wykluczenie prowadzenia egzekucji na podstawie wyroku zapadłego w postępowaniu, w którym sąd w sposób nieprawidłowy przyjmował skutek doręczenia zastępczego per aviso przesyłki wysłanej pod niewłaściwy adres.
Należy zatem stwierdzić, za Sądem Najwyższym, że przed doręczeniem pozwu i rozpoczęciem rozprawy sąd nie może zawiesić postępowania na skutek niewskazania przez powoda danych pozwalających na ustalenie numerów PESEL lub NIP. Po rozpoczęciu rozprawy zawieszenie postępowania na tej podstawie może nastąpić tylko wtedy, gdy uzyskanie danych umożliwiających ustalenie wskazanych numerów nie jest możliwe.