Wkłady do spółki
Możliwość biznesowego wykorzystania twórczości autora jest często jednym z najważniejszych korzyści prawa autorskiego. Jednym z możliwych sposobów jest wniesienie majątkowych praw autorskich lub patentu do tworzonej spółki w formie wkładu niepieniężnego. W zamian podmiot, któremu takie prawa niematerialne przysługują otrzyma określony procentowo udział w kapitale spółki oraz udział w jej zysku.
Wkład niepieniężny
Możliwość wniesienie majątkowych praw autorskich lub też patentu w formie wkładu niepieniężnego (tzw. aportu) wynika z charakteru tego wkładu. Przepisy prawa nie określają dokładnie czym jest taki wkład, przedstawiając jedynie kilka wyłączeń (np. art. 14 par. 1 Kodeksu spółek handlowych w odniesieniu do spółek kapitałowych).
Zobacz: Wkłady na kapitał zakładowy spółki kapitałowej
Niemniej jednak w doktrynie i orzecznictwie przedstawiono cechy, które powinien posiadać przedmiot wkładu niepieniężnego. Przede wszystkim zdolność aportową (zdolność do wniesienia do spółki w formie wkładu niepieniężnego) mają prawa zbywalne, mające ekonomiczną wartość oraz nadające się do ujęcia w bilansie spółki po stronie aktywów.
Taka charakterystyka oznacza, że przedmiotem wkładu może być m.in. autorskie prawo majątkowe.
Zobacz: Utwór na gruncie prawa autorskiego
Prawo autorskie
Zgodnie z przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych istnieje tzw. dwoistość praw do utworu. Prawo autorskie dzieli się bowiem na osobiste prawo autorskie, które zgodnie z art. 16 ustawy o prawie autorskie składa się w szczególności z prawa do autorstwa utworu (oznacza zatem, że nikt nie może być autorem cudzego utworu), prawa do oznaczania utworu swoim nazwiskiem i pseudonimem. Prawa osobiste charakteryzują się tym, iż nie mogą być zbyte i nigdy nie wygasają.
Uzupełnieniem jest majątkowe prawo autorskie, które dotyczy majątkowych aspektów utworu i jego wykorzystywania, w tym rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji (art. 17 ustawy o prawie autorskim).
Prawo do wynagrodzenia za powielanie utworu, jego publikację.
W tym przypadku prawo to jest ograniczone czasowo i może być zbyte. I właśnie w tym drugim (majątkowym) aspekcie prawa autorskiego mowa jest o zdolności aportowej. Majątkowe prawo autorskie może być bowiem wniesione do spółki w formie wkładu niepieniężnego.
Zobacz: Czy można korzystać z kapitału zakładowego?
Taka możliwość daje znaczne możliwości biznesowego wykorzystywania utworów objętych ochroną prawa autorskiego.
X jest twórcą programu komputerowego, do którego przysługują mu majątkowe prawa autorskie i chce na jego podstawie rozpocząć działalność gospodarczą. Do celu potrzebuje jednak znacznych środków finansowych (w celu prowadzenia dalszych prac rozwojowych, marketingowych etc.). W związku z tym zawiązuje wraz z inwestorem Y spółkę akcyjną. Obydwaj akcjonariusze uzyskują po 50 proc. akcji przy kapitale zakładowym w wysokości 200 tys. zł. Z tego X pokrywa swoje akcje wkładem niepieniężnym w postaci majątkowych praw do programu komputerowego, a Y (inwestor) wnosi wkład pieniężny w wysokości 100 tys. zł.
Jak wyglądają formalności przy wniesieniu majątkowych praw autorskich do spółki? Czytaj w części drugiej.