Celem dodatkowego wynagrodzenia pracowników i wsparcia finansowego z okazji świąt firmy przyznają pracownikom różnego rodzaju prezenty, takie jak: bony i talony świąteczne, paczki czy po prostu pomoc finansową. Zasady przyznawania prezentów powinny być przede wszystkim uregulowane w umowach o pracę lub regulaminach wewnątrzzakładowych. Zgodnie z art. 772 § 2 kodeksu pracy, w samym regulaminie wynagradzania pracodawca może ustalić także inne świadczenia związane z pracą i zasady ich przyznawania. Jeżeli w wewnętrznych przepisach firmy zostanie zawarty zapis o finansowaniu prezentów świątecznych, pracodawca może wypłacić dodatkowe świadczenia z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych bądź ze środków obrotowych.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Prezenty finansowane z zfśs
Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (zfśs) tworzy się według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Art. 8 ust. 1 ustawy o zfśs ustanawia podstawową zasadę korzystania ze środków gromadzonych w funduszu. Przepis ten stanowi, że przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu. Regulacje zawarte w tym artykule nie przyznają jednak możliwości wypłaty świadczeń dla pracowników w jednakowej wysokości, gdyż wówczas traktowane byłyby jako dodatki do wynagrodzenia bądź emerytury. A świadczenia z zfśs spełniają zupełnie inne zadanie.
Zobacz: Na co przeznaczyć środki z zfśs
Prezenty, które będą przyznawane z zfśs będą traktowane jako pomoc rzeczowa pod warunkiem, że w regulaminie zfśs znajdą się odpowiednie regulacje dotyczące możliwości ubiegania się o taką pomoc. Sąd Najwyższy niejednokrotnie wypowiadał się w temacie przyznawania dodatkowych świadczeń pracowniczych i wskazał na jedną ważną zasadę: „pomoc z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych musi być uzależniona od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika. Jeżeli wszyscy pracownicy otrzymali bony towarowe o jednakowej wartości, to bony te trzeba ocenić jako świadczenie dodatkowe pracodawcy.”(wyr. SN, I UK 121/09). Z samej istoty funkcjonowania funduszu wynika bowiem zasada zmniejszania różnic w poziomie życia pracowników. Pracodawca powinien ponadto w samym regulaminie określić precyzyjnie krąg osób uprawnionych do pobierania świadczeń:
- pracownicy i ich rodziny,
- emeryci i renciści – dawni pracownicy zakładu oraz ich rodziny,
- inne osoby, których regulamin zfśs przyznaje prawo do świadczeń.
Zobacz również: Jak należy rozliczyć firmowe prezenty i imprezy?
W pierwszej kolejności firma przekaże świadczenia zfśs osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, dotkniętych problemami rodzinnymi praz znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej.
Przed wydaniem prezentów, pracodawcy często zobowiązują pracowników do złożenia stosownego oświadczenia o dochodach brutto przypadających na członków rodziny. Spowodowane jest to tym, że pracodawcy w dokumentacji pracowników nie posiadają wskazanych informacji, a które konieczne są do weryfikacji sytuacji życiowej podwładnych. Sąd Najwyższy wskazał, iż „pracodawca nie narusza dóbr osobistych pracownika, zobowiązując go zgodnie z postanowieniami regulaminu przyznawania zapomóg z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych do złożenia zaświadczenia o zarobkach uzyskiwanych u drugiego pracodawcy.” (wyr. SN, I PKN 267/01).
Świadczenia finansowane ze środków obrotowych
Sfinansowanie prezentów świątecznych dla pracowników firma może zapewnić również ze środków obrotowych. Wówczas taki gest jest przejawem dobrej woli pracodawcy, a nie zaś obowiązkiem socjalnym. Taka sytuacja ma miejsce, gdy w firmie nie jest tworzony zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. W rezultacie pracownicy mogą otrzymać świadczenia w jednakowej wysokości.
Fakultatywne przyznanie prezentów świątecznych może wynikać z utartej w firmie praktyki bądź zapisów w umowie o pracę, czy też wewnętrznych regulaminów. W tej kwestii pracodawca ma swobodę w kształtowaniu polityki wewnętrznej firmy. Możliwe jest zatem, że dodatkowe świadczenia będą przysługiwały nie tylko pracownikom, ale również osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych. Pracodawca powinien jednak pamiętać o przestrzeganiu zasad równego traktowania w zatrudnieniu i przestrzeganiu zakazu dyskryminacji, jak również stosowaniu sprawiedliwych kryteriów oceny pracy pracowników.
Zobacz też: Jak zorganizować świąteczne przyjęcie w firmie?
Podstawa prawna:
- art. 3 ust. 1, art. 8 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. z 1996 r., nr 70, poz. 335),
- art. 772 § 2 kodeksu pracy (Dz.U. z 1998 r., nr 21, poz. 94)