Zasady ogólne ewidencji zakupów
Ustawa o podatku dochodowym do osób fizycznych w art. 22 ust 6b wskazuje, że za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu w przypadku podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów uważa się dzień wystawienia faktury/rachunku lub innego dowodu stanowiącego podstawę do ujęcia kosztu (np. umowa sprzedaży). W większości więc sytuacji ujęcie kosztu w kpir dla celów podatku dochodowego następuje wg daty wystawienia dokumentu sprzedaży. Jednak czy zawsze?
INFORAKADEMIA poleca: Wybrane zmiany w PIT i CIT 2018
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Przedawnienie roszczeń z faktur VAT
Wyjątki wynikające z rozporządzenia
O zasadach ujęcia kosztu w kpir mówią również przepisy rozporządzenia wykonawczego w sprawie prowadzenia uproszczonej księgi podatkowej. Zgodnie z § 17 ust 1 odstępstwem od ogólnej zasady będzie zakup materiałów podstawowych oraz towarów handlowych, który:
“musi być wpisany do księgi, z zastrzeżeniem § 30, niezwłocznie po ich otrzymaniu, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzedaży”.
Tak sformłuowany przepis nie stwarza podatnikom problemu jeżeli wraz zakupionym towarem otrzymali fakturę. Jednak w praktyce zdarzają się rozbieżności co do okresu, w którym otrzymano towar, a w którym wystawiono fakturę. Jak wówczas ewidencjonować zakup towarów handlowych lub materiałów?
Rozliczanie VAT przez małych podatników od 2014 roku
Otrzymanie towaru z datą wcześniejszą niż wystawienie faktury
Jeżeli przedsiębiorca otrzymał towar w terminie przed otrzymaniem/wystawieniem faktury zgodnie z przepisami rozporządzenia powinien zaewidenjonować jego przyjęcie zgodnie z § 16 ust 2 na podstawie szczegółowego opisu otrzymanego materiału (lub towaru handlowego), podając:
- imię, nazwisko (firmę) i adres dostawcy,
- ilość i rodzaj,
- cenę jednostkową,
- wartość materiału (lub towaru handlowego).
Opis powinien być potwierdzony na dowodzie zakupu datą i podpisem osoby, która przyjęła towar. Po otrzymaniu faktury podpina się ją pod sporządzony wcześniej opis. Ponieważ w takich sytuacjach możliwe jest wystąpienie różnić pomiędzy wartością zaewidencjonowaną na podstawie opisu a tą wynikającą z faktury, ewentualne różnice zapisuje się w kpir pod datą otrzymania faktury.
Gwarancje de minimis dla przedsiębiorców
Tak również nakazują podstępować organy skarbowe w wydawanych indywidualnych intrepretacjach podatkowych np. w Interpretacji podatkowej z dnia 15 maja 2012 roku wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (IBPBI/1/415-190/12/BK) czytamy:
“(...) w sytuacji otrzymania od dostawcy towaru handlowego przed otrzymaniem faktury potwierdzającej fakt jego sprzedaży, stwierdzić należy, iż każdorazowo Wnioskodawczyni zobowiązana jest do sporządzenia opisu otrzymanego towaru handlowego, w sposób wskazany w § 16 ust. 2 ww. rozporządzenia, chyba, że wraz z towarem otrzymywana jest specyfikacja dostawy, o której mowa w § 16 ust. 4 rozporządzenia. Opis ten po potwierdzeniu datą i podpisem osoby, która przyjęła towar stanowi bowiem dowód zakupu, o którym mowa w ust. 1 tego przepisu, który musi być przechowywany razem z otrzymaną następnie fakturą. Przy czym, gdyby towar handlowy i faktura potwierdzająca jego nabycie, zostały do Wnioskodawczyni dostarczone (byłyby otrzymane) w tym samym miesiącu, zapisu dotyczącego poniesienia wydatków związanych z nabyciem tego towaru należałoby dokonać zgodnie z zasadą wynikającą z § 16 ust. 3 ww. rozporządzenia, na podstawie otrzymanej od dostawcy faktury, do której należałoby dołączyć sporządzony wg zasad, o których mowa w § 16 ust. 2 tego rozporządzenia, szczegółowy opis towaru handlowego (lub specyfikację dostawy w razie jej otrzymania).”
Gdy ewidencję podatkową przedsiębiorcy prowadzi biuro rachunkowe to w sytuacji gdy towar przyjdzie wcześniej niż faktura, ale nastąpi to w tym samym okresie rozliczeniowym, zapisu w KPiR dopuszcza się dokonać na podstawie faktury mimo, że dotarła do przedsiębiorcy później niż sam towar.
Konsekwencje niepłacenia VAT w terminie
Otrzymanie towaru z datą późniejszą niż wystawienie faktury
W praktyce może zdarzyć się również sytuacja, w której to faktura zostanie przez przedsiębiorcę otrzymana wcześniej niż sam towar. Tutaj bez względu na okres w którym zostanie faktycznie dostarczony towar koszt w podatkowej księdze ujmuje się zgodnie z datą wystawienia faktury - jak stanowią przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Potwierdza to Interpertacja indywidualna wydana w dniu 4 czerwca 2012 roku przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi (IPTPB1/415-185/12-2/KSU) wskazując:
“W sytuacji kiedy faktura dokumentująca nabycie towaru handlowego została wystawiona przed dostawą towaru (np. w miesiącu poprzedzającym dostawę), to w kolumnie 2 podatkowej księgi przychodów i rozchodów "Data zdarzenia gospodarczego" należy wpisać datę wystawienia faktury. Data wystawienia faktury jest datą poniesienia kosztu uzyskania przychodu.”
Zdarzenia takie często mają miejsce w przypadku transakcji zagranicznych. Przedsiębiorca zatem powinien wiedzieć, że zakup towaru ujmuje w KPiR zgodnie z datą wystawienia na otrzymanej od kontrahenta fakturze nawet jeżeli towar fizycznie przyjdzie za miesiąc czy dwa.
VAT 2014 - koniec zwolnienia dla towarów używanych
Dodatkowo przedsiębiorca dla celów porządkowych oraz ze względów na rzetelne prowadzenie księgi w kolumnie 16 przeznaczonej na dodatkowe uwagi dotyczące wpisu może zapisać notatkę z informacją o dacie, w której towary rzeczywiście zostały przez niego otrzymane.
Może również zaistnieć sytuacja, w której faktura z datą wystawienia wcześniejszą niż dostawa przyjdzie wraz z towarem. Zdania organów w tej sytuacji różnią się szczegółami ale co do zasady stoją one na stanowisku, iż w takim przypadku konieczna jest korekta kosztów o czym stanowi treść przywoływanej już interpretacji z dnia 15 maja 2012 roku (IBPBI/1/415-190/12/BK):
“w przypadku, gdy faktura dokumentująca dokonanie zakupu, dostarczona wraz z towarem została wystawiona w poprzednim okresie rozliczeniowym i nie jest możliwe zachowanie chronologii zdarzeń (...), wówczas zapisu dotyczącego poniesienia wydatków związanych z nabyciem towaru, należy dokonać w prowadzonej podatkowej księdze przychodów i rozchodów w oparciu o otrzymaną fakturę - w dniu jej otrzymania. Przy czym w kolumnie 2 księgi, wpisać należy datę zdarzenia gospodarczego, tj. data wystawienia faktury, gdyż to ona, co do zasady, dokumentuje zdarzenia gospodarcze, których dotyczy. Natomiast w kolumnie 16 podatkowej księgi przychodów i rozchodów "Uwagi" należy umieścić informację zawierającą wyjaśnienie dokonania zapisów z opóźnieniem. W takiej sytuacji zachodzi konieczność dokonania stosownej korekty kosztów uzyskania przychodów za okres, którego ww. faktura dotyczy”
oraz interpretacji z dnia 4 czerwca 2012 (IPTPB1/415-185/12-2/KSU):
“Pamiętać należy, iż za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu w odniesieniu do podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów przyjmuje się dzień wystawienia dowodu stanowiącego podstawę do ujęcia kosztu w księgach. Dlatego też wydatki poniesione na zakup towarów będą stanowiły koszt uzyskania przychodu w miesiącu, w którym została wystawiona faktura, a nie w miesiącu, w którym dostarczono towar wraz z fakturą.”
Mając na uwadze, że przepisy co do zasady nie przewidują możliwości korygowania zaliczek na podatek dochodowy wydatek związany z zakupem towaru zostanie uwzględniony w zaliczce na podatek dochodowy wyliczanej za okres, w którym nastąpiło otrzymanie towaru lub faktury dokumentującej zakup bez względu na datę zapisu w KPiR bowiem wyliczanie zaliczki na zasadach ogólnych następuje w sposób narastający.
Odliczenie podatku VAT od zakupu samochodu z kratką w 2014 roku
Autor: Ewa Szpytko