Co to jest BDO?
BDO to baza danych o produktach i opakowaniach zawierająca informacje o gospodarce odpadami, czyli tzw. BDO.
Od 1 stycznia 2021 r. został wprowadzony obowiązek prowadzenia BDO w formie elektronicznej, a niej jak było dotychczas za pośrednictwem indywidualnego konta w BDO w formie papierowej. Z czego wynika ta zmiana? Głównym powodem, który podają pomysłodawcy zmian jest „uszczelnienie systemu”. Forma elektroniczna BDO nakłada na przedsiębiorców obowiązek korzystania z modułów ewidencji i sprawozdawczości. Termin złożenia sprawozdania za 2020 rok właśnie minął, a dokładnie 15 marca 2021 r. Wobec tego przyjrzyjmy się bliżej regulacjom dotyczącym BDO.
Na kogo prawo nakłada obowiązek złożenia sprawozdania do 15 marca 2021 roku?
Kto musi wykonywać obowiązki nałożone przez BDO? Czy przepisy prawa obejmują wszystkich przedsiębiorców? Na podstawie art. 66 ustawy o odpadach obowiązek taki mają: wszyscy przedsiębiorcy, którzy posiadają̨ inne odpady niż̇ odpady komunalne. Jest to sformułowanie dość nieprecyzyjne, a na pewno nie jest jasne dla przeciętnego właściciela niewielkiej firmy rodzinnej.
Obowiązek rejestracji i prowadzenia sprawozdawczości w BDO spoczywa także na wytwórcach odpadów. Są to m.in.:
- warsztaty samochodowe,
- gabinety stomatologiczne oraz lekarskie,
- gabinety weterynaryjne,
- firmy budowlane, remontowe,
- sklepy spożywcze,
- sklepy wielkopowierzchniowe,
- producenci pojazdów,
- producenci opakowań,
- importerzy wprowadzający produkty w opakowaniach,
- producenci sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Podmiotami zwolnionymi z ewidencji odpadów są:
- wytwórcy odpadów komunalnych, w tym osoby fizyczne,
- wytwórcy odpadów w postaci pojazdów wycofanych z eksploatacji, jeżeli pojazdy te zostały przekazane do stacji demontażu.
Kwestia problematyczna pojawia się w przypadku działalności on-line czy jednoosobowej działalności gospodarczej. Bardzo często są to firmy, które sprzedają np. tonery do drukarek, sprzęt IT czy makulaturę. Czy takie podmioty mają obowiązek rejestracji działalności w BDO?
Z pewną dozą ostrożności można przyjąć, że jeżeli przedsiębiorca nie przekracza ilości odpadów wskazanych w rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, to najprawdopodobniej obowiązek wpisu do rejestru BDO nie powstanie.
Warto dobrze przygotować się do prowadzenia BDO. Dostęp do tej bazy danych mają wszyscy obywatele, nie tylko ograny kontrolne. „Życzliwy sąsiad” może nas sprawdzić i powiadomić Policję o tym, że np. prowadzimy warsztat samochodowy, a nie jesteśmy zarejestrowani w BDO.
Ile wynoszą opłaty za wpis do BDO?
Opłaty za wpis do BDO nie należą do najwyższych. Opłata roczna zależy od wielkości przedsiębiorstwa. Dla mikroprzedsiębiorców jest to koszt 100 zł za rok. Dla pozostałych przedsiębiorców obowiązuje opłata w wysokości 300 zł. Opłatę roczną należy uiścić do końca lutego za dany rok.
Opłacie podlegają wyłącznie przedsiębiorcy:
- wprowadzający sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz autoryzowani przedstawiciele,
- wprowadzający baterie lub akumulatory,
- wprowadzający pojazdy,
- producent, importer i wewnątrzwspólnotowy nabywca opakowań,
- wprowadzający na terytorium kraju produkty w opakowaniach,
- wprowadzający na terytorium kraju opony,
- wprowadzający na terytorium kraju oleje smarowe.
Przepisy prawa nakładają kary za brak wpisu lub za błędne podanie danych: za prowadzenie działalności bez obowiązkowego wpisu do BDO grozi kara administracyjna nie mniejsza niż 5 000 zł i nie większa niż 1 mln zł. Dodatkowo trzeba się też liczyć z tym, że sąd może wymierzyć karę aresztu albo grzywny.
Jakie obowiązki związane z BDO musi zrealizować przedsiębiorca?
Rejestracja przedsiębiorstwa do samej bazy danych BDO to pierwszy obowiązek przedsiębiorcy. Nie jest to nic skomplikowanego, jednak znacznych trudności może przysporzyć sam fakt – kto musi być zarejestrowany, a kto nie.
Bieżące raportowanie to kolejny z obowiązków. Odbywa się poprzez wystawianie i zarządzanie m.in. Kartami Przekazania odpadów (KPO) oraz Kartami Ewidencji Odpadów (KEO). Tu należy pamiętać o prawidłowym doborze kodów odpadów.
Powyższe obowiązki należy realizować dokładnie i zgodnie z prawem. Pozwoli to na uniknięcie niechcianych kar. System BDO jest kontrolowany przez organy państwowe. Są to m.in. Policja, Inspekcja Transportu Drogowego, Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska (WIOŚ).
Kolejnym obowiązkiem jest bieżące przekazywanie informacji o zmianach jakie mają miejsce w firmie. Na przesłanie uaktualnienia mamy jedynie 30 dni.
Przedsiębiorcy oprócz przyswojenia sporej ilości wiedzy związanej z BDO muszą także wdrożyć w firmie odpowiednie procedury, a czasami nawet zatrudnić dodatkową osobę do pracy, której zakres obowiązków będzie ograniczał się jedynie do BDO. To bez wątpienia wiąże się ze zwiększeniem kosztów działalności. Szacuje, że jest to przynajmniej kilkaset złotych w początkowej fazie wdrażania BDO w przedsiębiorstwie.
BDO, a kolejne obowiązki w przyszłości?
Już teraz pojawiają się nowe pomysły dotyczące dalszych prac legislacyjnych w zakresie BDO. Mowa jest o głównie o rozwiązaniach nakładających kolejne obowiązki na przedsiębiorców. Są one związane nie tylko z zarządzaniem odpadami, ale przede wszystkim uszczelnieniami podatkowymi.
Najbardziej kontrowersyjną zmianą ma być obowiązek wprowadzania danych z faktur do systemu BDO. Każdy użytkownik BDO, który wystawia faktury za usługi związane z gospodarką odpadami będzie miał obowiązek wprowadzać do BDO wszystkie faktury i dodatkowo będzie zobowiązany dokonać powiązania każdej faktury z Kartami Przekazania Odpadów.
Oprócz powyższego ma zostać wprowadzony obowiązek powiązania BDO z plikami JPK VAT, co pozwoli fiskusowi na kontrolę poprawności rozliczeń w zakresie gospodarki odpadami i poprawności naliczania podatku VAT.
Wprowadzenia tego obowiązku już na tym etapie budzi wiele kontrowersji. Mecenas Szal wymienia dwie kwestie: Po pierwsze nowelizacja może wiązać się z kolejnymi trudnościami dla przedsiębiorcy, który musi zainwestować dodatkowe środki finansowe i ludzkie, aby ten obowiązek zrealizować. Poza tym jest to kolejny środek do inwigilacji przedsiębiorców przez poszczególne organy państwa. Dostęp do BDO otrzymają również kolejne organy państwa, przede wszystkim służby skarbowe, jak np.: urząd kontroli skarbowej, urząd skarbowy.
Maciej Szal – radca prawny, założyciel Kancelarii Szal i Partnerzy, specjalizującej się w sprawach z zakresu obsługi prawnej firm i doradztwa administracyjno-prawnego, Lexks.pl
Więcej informacji znajdziesz w serwisie MOJA FIRMA