Wspomniana przeze mnie ustawa określa m. in. zasady organizowania i funkcjonowania opieki nad dziećmi do lat trzech, a także kwalifikacje osób sprawujących opiekę.
Opieka nad dziećmi do lat 3 może być zorganizowana w następujący sposób:
- w formie żłobka;
- w formie klubu dziecięcego;
- sprawowana przez opiekuna dziennego lub
- sprawowana przez nianię.
Opieką może być objęte dziecko w wieku od 20 tygodni (w żłobku) lub roku (w klubie dziecięcym) do 3 lat. W sytuacji, gdy objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym jest niemożliwe bądź utrudnione (w szczególności, gdy rozwój psychomotoryczny dziecka na to nie pozwala), sprawowanie opieki może być wydłużone do 4 lat.
Żłobki i kluby dziecięce tworzyć i prowadzić mogą:
- gminy (w formie gminnych jednostek budżetowych);
- osoby fizyczne;
- osoby prawne;
- jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.
Podmioty te mogą otrzymać na każde dziecko objęte opieką dotacje celową z budżetu gminy. Natomiast gminy mogą dostać dotację celową z budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych realizowanych z zakresu organizacji opieki nad dziećmi w wieku lat 3. Jej wysokość nie może przekraczać 50% kosztów realizacji zadania.
Prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego wymaga wpisu do rejestru żłobków i klubów dziecięcych, ponieważ jest działalnością regulowaną zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej.
Wpisu dokonuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce prowadzenia danej placówki. Podlega on opłacie w wysokości ustalanej przez radę gminy w formie uchwały.
Polecamy: Jak założyć własną firmę?
Czas pracy żłobka lub klubu dziecięcego
W żłobku zapewnia się opiekę w wymiarze do 10 godzin dziennie względem każdego dziecka. Może zostać wydłużony, na wniosek rodzica dziecka, w szczególnie uzasadnionych przypadkach za dodatkową opłatą. Natomiast w klubie dziecięcym jest to do 5 godzin dziennie względem każdego dziecka.
Opiekunem w tych placówkach może być osoba, która ma kwalifikacje:
1) pielęgniarki,
2) położnej,
3) opiekunki dziecięcej,
4) nauczyciel wychowania przedszkolnego,
5) pedagog opiekuńczo- wychowawczy, a ponadto
6) osoba, która ma co najmniej wykształcenie średnie i co najmniej 2-letnie doświadczenie w pracy z dziećmi do lat 3 lub odbyła 280- godzinne szkolenie przed zatrudnieniem jako opiekun.
Jeden opiekun może sprawować opiekę, zarówno w żłobku jak i w klubie, nad ośmiorgiem dzieci. Jeżeli w żłobku jest powyżej dwadzieściorga dzieci, to zatrudnia się przynajmniej jedną pielęgniarkę lub położną.
Przy zapewnieniu opieki można korzystać z pomocy wolontariuszy, jednak przed przystąpieniem do pracy są zobowiązani do odbycia szkolenia.
Opieka może być sprawowana także przez dziennego opiekuna. Jest nim osoba fizyczna zatrudniana przez gminę na podstawie umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia zgodnie z Kodeksem cywilnym. Może sprawować opiekę nad maksymalnie pięciorgiem dzieci (a gdy w grupie jest dziecko, które nie ukończyło roku, niepełnosprawne lub wymagające szczególnej opieki- maksymalnie nad trojgiem).
Dzienny opiekun podlega obowiązkowi ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy sprawowaniu opieki. Taką umowę zawiera wójt, burmistrz lub prezydent miasta i on tez ma obowiązek opłacania oraz finansowania składki na to ubezpieczenie.
Polecamy: Jak założyć przedszkole - finansowanie
Wybór dziennego opiekuna następuje na podstawie otwartego konkursu ofert. Ustawa także wprowadza wymóg prowadzenia wykazu takich osób.
Opiekę będzie mogła także sprawować niania, czyli osoba fizyczna, na podstawie umowy o świadczenie usług (umowa uaktywniająca). Zarówno ona jak i dzienny opiekun sprawują opiekę nad dzieckiem od 20 tygodnia życia.
Umowa uaktywniająca jest zawierana na piśmie pomiędzy nianią a rodzicami bądź rodzicem samotnie wychowującym dziecko. Za nianię, w wypadkach określonych w przyjętej przez Sejm ustawie, składki na ubezpieczenie rentowe, emerytalne, wypadkowe i na ubezpieczenie zdrowotne będzie opłacać:
1) ZUS- od podstawy stanowiącej kwotę nie wyższą niż wysokość minimalnego wynagrodzenia
2) rodzic- od podstawy stanowiącej nadwyżkę nad kwotą minimalnego wynagrodzenia.
ZUS będzie opłacał składki jeżeli:
1) rodzice zgłoszą nianię do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego,
2) rodzice albo rodzic samotnie wychowujący dziecko są zatrudnieni, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych lub prowadzą pozarolniczą działalność,
3) dziecko nie jest umieszczone w żłobku, klubie dziecięcym ani opieka nie jest sprawowana przez opiekuna dziennego.
Jeżeli rodzice lub rodzic samotnie wychowujący dziecko straci zatrudnienie, zaprzestanie świadczenia usług lub działalności wyżej przeze mnie wymienionej, składki opłaca się przez okres 3 miesięcy od zaistnienia tych przyczyn.
Natomiast ZUS nie opłaca składek, gdy:
1) rodzic dziecka korzysta z ulgi na podstawie umowy aktywizacyjnej z osoba bezrobotną w celu wykonywania pracy zarobkowej w gospodarstwie domowym lub
2) umowa uaktywniająca została zawarta pomiędzy nianią a osobami pełniącymi funkcje rodziny zastępczej zawodowo.
Polecamy: Jak napisać biznesplan?
Nad żłobkami, klubami dziecięcymi i opiekunami dziennymi sprawowany jest nadzór przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta w zakresie warunków i jakości świadczonej opieki.
Opracowano na podstawie projektu ustawy o opiece nad dziećmi do lat 3 przyjętego przez Sejm.
Przepisy ustawy weszły w życie w kwietniu br. Regulacje dotyczące ubezpieczeń społecznych niani obowiązują od 1 października br.