Podstawowe obowiązki przedsiębiorcy związane z podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej określone zostały w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) - dalej „SDG”. Niemniej jednak szereg obowiązków przedsiębiorców określono w ustawach szczegółowych, które, m.in. niejednokrotnie doprecyzowują przepisy ustawy SDG w zakresie swojej regulacji.
Przepisy ogólne ustawy SDG nie definiują terminu „(faktyczne) rozpoczęcie wykonywania działalności gospodarczej”. Przepis art. 14 ust. 1 ustawy SDG określa, kiedy przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą, nie określając przy tym przesłanek faktycznych pozwalających na uznanie, że działalność jest wykonywana.
Zgodnie z bogatym i jednolitym orzecznictwem sądowym, przepis ten ma charakter informacyjny, a sam fakt figurowania przedsiębiorcy w odpowiedniej ewidencji czy rejestrze nie przesądza jeszcze o wykonywaniu przez niego działalności gospodarczej. Dodatkowo „data rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej” podlega wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (art. 25 ust. 1 pkt 7 ustawy) i korzysta z domniemania prawdziwości na podstawie przepisu art. 33 ustawy.
Zobacz: Pieniądze na założenie firmy
Wpisana data jest deklaracją przedsiębiorcy, który ponosi odpowiedzialność za jej zgodność ze stanem faktycznym.
Na gruncie przepisów ustawy SDG, o „rozpoczęciu” wykonywania działalności gospodarczej można mówić jedynie w kontekście konkretnej działalności, np. regulowanej (art. 67 ust. 2) czy też w formie oddziału przedsiębiorcy zagranicznego (art. 88 ustawy).
Reasumując, analiza przepisów ustawy SDG wskazuje, że nie można wskazać definicji terminu „faktyczne rozpoczęcie wykonywania działalności gospodarczej”, gdyż regulacja ta taką konstrukcją w ogóle się nie posługuje. Nie wyklucza to jednak uznawania przez przepisy szczególne (np. podatkowe, ubezpieczeniowe itp.) określonych czynności przedsiębiorcy za przejaw wykonywania działalności gospodarczej w ich rozumieniu.
Należy mieć tu na uwadze przede wszystkim następujące przepisy: art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.) oraz art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.).
W przypadku wątpliwości w konkretnym stanie faktycznym i prawnym, wyjaśnień powinien udzielić organ właściwy (urząd skarbowy czy ZUS). W związku z tym niniejsza opinia jest jedynie stanowiskiem Ministerstwa Gospodarki.