Związane jest to z faktem, że turystyczna działalność gospodarcza ma charakter działalności regulowanej, czyli przedsiębiorca, który zamierza podjąć działalność regulowaną musi najpierw wystąpić o wpis w specjalnym rejestrze.
Regulowany charakter ma działalność gospodarcza, która polega na organizowaniu imprez turystycznych lub pośredniczeniu na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych. Natomiast nie jest regulowana działalność gospodarcza agentów turystycznych, która polega na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na rzecz organizatorów turystyki, którzy posiadają wpis do rejestru lub na rzecz innych usługodawców, którzy posiadają siedzibę w kraju.
Prowadzenie działalności w branży turystycznej wymaga wpisu do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Rejestry takie prowadzą marszałkowie województw. Właściwy jest marszałek województwa, w którym przedsiębiorca ma siedzibę.
Należy podkreślić, że wszystkie istotne kwestie dotyczące omawianych zagadnień uregulowane zostały w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych
(tekst jedn. Dz. U. Nr 223, poz. 2268)
We wniosku o wpis do rejestru powinny znaleźć się następujące dane:
- firma przedsiębiorcy, jego siedziba i adres,
- numer identyfikacji podatkowej NIP, jeżeli przedsiębiorca go ma,
- określenie przedmiotu działalności,
- określenie zasięgu terytorialnego wykonywanej działalności (kraj, kraje europejskie lub kraje pozaeuropejskie),
- główne miejsce wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru oraz oddziałów,
- imiona i nazwiska osób, które są upoważnione do kierowania działalnością przedsiębiorcy oraz działalnością jego oddziałów.
Należy pamiętać, że rejestr jest jawny i każdy ma prawo wglądu do niego i do informacji w nim zawartych.
Do wniosku przedsiębiorca musi dołączyć oryginał umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej albo umowy ubezpieczenia. Zapewniają one klientom biura turystycznego powrót do kraju w sytuacji, gdy organizator imprezy nie będzie w stanie tego uczynić. Kolejnym dokumentem, który trzeba dołączyć do wniosku jest oświadczenie o spełnieniu warunków, które są wymagane do prowadzenia działalności turystycznej.
Jeżeli przedsiębiorca nie ma kwalifikacji do prowadzenia działalności turystycznej, wówczas oświadczenie może podpisać za niego ktoś, kto będzie biuro prowadził. W takim oświadczeniu muszą się znaleźć: firma przedsiębiorcy, jego siedziba i adres, treść oświadczenia, oznaczenie miejsca i daty jego złożenia oraz podpis osoby uprawnionej do reprezentowania przedsiębiorcy wraz ze wskazaniem imienia i nazwiska i pełnionej funkcji.
Wniosek o wpis do rejestru składa się w urzędzie marszałkowskim lub nadaje na poczcie. Jednak przedsiębiorca może złożyć też wniosek razem z oświadczeniem we właściwym organie ewidencyjnym np. urzędzie gminy. W takim wniosku musi jednak zaznaczyć, który organ prowadzi rejestr działalności regulowanej.
Przedsiębiorca, który dopiero rozpoczyna działalność w branży turystycznej musi zapłacić za wpis do rejestru. Za wpis do rejestru organizatorów i pośredników turystycznych wnosi się opłatę skarbową w wysokości 514 zł.
Od zmiany we wpisie do rejestru (jeżeli zmiana dotyczy rozszerzenia zakresu działalności) stawka opłaty skarbowej wynosi 275 zł.
Stawka opłaty skarbowej od decyzji o wykreśleniu wpisu w rejestrze wynosi 10 zł.
Dowód zapłaty należnej opłaty skarbowej należy dołączyć do składanego wniosku o wpis do rejestru.
Wpis do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych może uzyskać tylko taki przedsiębiorca, który spełnia warunki określone w ustawie o usługach turystycznych.
Pierwszym warunkiem jest zapewnienie kierowania działalnością przedsiębiorstwa przez osoby niekarane za przestępstwa przeciwko zdrowiu i życiu, wiarygodności dokumentów, mieniu oraz przeciwko obrotowi gospodarczemu oraz posiadające odpowiednie wykształcenie i praktykę określone w ustawie, to jest:
• rok praktyki w obsłudze turystów i ukończone studia wyższe z zakresu turystyki i rekreacji, prawa, ekonomii lub zarządzania i marketingu,
• 2 lata praktyki w obsłudze turystów i ukończoną szkołę średnią z zakresu obsługi turystów lub ukończone inne studia wyższe,
• 4 lata praktyki w obsłudze turystów i ukończoną szkołę średnią inną niż wymieniona powyżej, albo
• 6 lat praktyki w obsłudze turystów, w pozostałych przypadkach.
Zgodnie z ustawą, za praktykę w obsłudze turystów uważa się samodzielne wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie organizowania imprez turystycznych lub pośrednictwa w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych, kierowanie jednostkami organizującymi imprezy turystyczne, pracę na stanowiskach związanych z przygotowywaniem i zawieraniem umów o świadczenie usług turystycznych, samodzielne przygotowywanie programów imprez turystycznych, a także wykonywanie zadań przewodnika turystycznego i pilota wycieczek.
Przedsiębiorca, który chce założyć biuro podróży musi ponadto zawrzeć i posiadać przez cały okres prowadzenia działalności umowę gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej albo umowę ubezpieczenia na rzecz klientów w zakresie pokrycia kosztów powrotu klienta do kraju, w wypadku gdy organizator turystyki lub pośrednik turystyczny wbrew obowiązkowi nie zapewnia tego powrotu, a także na pokrycie zwrotu wpłat wniesionych przez klientów w razie niewykonania zobowiązań umownych.
Minimalną wysokość gwarancji i ubezpieczenia, o których mowa powyżej określają: rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 lutego 2005 r. w sprawie minimalnej wysokości sumy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej wymaganej w związku z działalnością wykonywaną przez organizatorów turystyki i pośredników turystycznych (Dz. U. Nr 32, poz. 279) oraz rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 lutego 2005 r. w sprawie ubezpieczenia na rzecz klientów w związku z działalnością wykonywaną przez organizatorów turystyki i pośredników turystycznych (Dz. U. Nr 32, poz. 281).